مسائل عليّ بن جعفر و مستدركاتها
| نام کتاب | مسائل عليّ بن جعفر و مستدركاتها |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث (محقق)
عریضی، علی بن جعفر (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 128/7 /ع4م5 |
| موضوع | احادیث احکام
احادیث شیعه - قرن 3ق. |
| ناشر | موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1368 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE1550AUTOMATIONCODE |
مسائل عليّ بن جعفر و مستدركاتها نوشته على بن جعفر، فرزند امام جعفر صادق عليه السلام است كه شامل مجموعۀ سؤالاتى است كه على بن جعفر از برادر بزرگوار خويش امام موسى كاظم عليه السلام نموده است همراه با جوابهاى آن حضرت.
كتاب مسائل على بن جعفر از اصول چهار صد گانه، و از اصول معتبر ميان فقهاى شيعه به شمار مى‌آيد كه در بسيارى از كتابهاى روايى و معتبر به آن استناد شده است.
سخنان علما
شيخ عباس قمى در كتاب «سفينة البحار» در اين باره مى‌فرمايد: «مؤلف اين كتاب، على بن جعفر، رابطۀ بسيار نزديكى با امام موسى كاظم عليه السلام داشته و معارف فراوانى از علوم دين را از آن حضرت بهره برده است.اين كتاب، كتابى است مشهور كه مؤلف در آن سؤالاتى از امام عليه السلام پرسيده و آنها را همراه با جوابشان در اين كتاب آورده است.
نجاشى در اين باره مى‌گويد: «على بن جعفر داراى يك كتاب است و آن كتابى است در حلال و حرام» و در جاى ديگر نام آن را «مسائل على بن جعفر» ذكر مى‌كند.
شيخ مفيد در اين باره مى‌فرمايد: «مؤلف اين كتاب پيوسته همراه برادر خود امام موسى بن جعفر عليه السلام بوده و روايات فراوانى را از ايشان روايت كرده است.»
انگيزه نگارش
در زمان امامت امام موسى كاظم عليه السلام هارون الرشيد، خليفه عباسى، بر كشورهاى اسلامى حكومت مى‌كرد.در آن زمان ظلم و جور و خفقان شديدى بر ممالك اسلامى سايه افكنده بود و كمتر كسى امكان و يا جرأت دستيابى به چشمۀ زلال معرفت را، كه از خانه اهل بيت رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم جارى بود داشت، در اين هنگام على بن جعفر برادر كوچك امام موسى كاظم عليه السلام با دلى پاك و روحى استوار اين رسالت بزرگ الهى را بر دوش پذيرفت تا تشنگان معارف علوم آل محمد(ص) را از چشمه گواراى آن سيراب گرداند و واسطه‌اى گشت تا سؤالات شيعيان آن زمان را به امام موسى كاظم عليه السلام برساند و پاسخ را به آنها برگرداند.همچنين پنجره‌اى باشد كه نور امامت از آن بر ظلمت زدگان دوران روشنى افكند.وى مجموعه سؤالات خود را به همراه جواب آنها در اين كتاب ارزشمند جمع‌آورى نمود تا از طريق روات معتبر شيعه در اختيار آيندگان و علاقه‌مندان به علوم محمد و آل محمد قرار گيرد.
عناوين كتاب
اين كتاب شامل احكام شرعى مثل طهارت، صلوة، احكام مسجد، نماز جمعه و عيد، زكات، خمس، روزه، حج، نكاح، طلاق و ديگر ابواب فقهى است.همچنين مستدركات آن نيز شامل مباحثى در امامت و فضل ائمه عليهم السلام و نكات اخلاقى مى‌باشد.
اختلاف در نسخه‌ها
اين كتاب داراى دو نسخه مُبوَّب، يعنى بر طبق ابواب فقه و غير مبوب، يعنى غير مرتب بر ابواب فقه مى‌باشد كه هم اكنون هر دو نسخه آن موجود مى‌باشد.اين دو نسخه از نظر مسائل مطرح شده با هم اختلاف‌هايى دارند زيرا نسخه مبوب داراى 533 مسأله و غير مبوب داراى 429 مسأله مى‌باشد كه در برخى از مسائل نيز با هم مشترك نمى‌باشند.
مستدركات
علاوه بر اين كتاب، سؤالات فراوان ديگرى نيز از على بن جعفر از امام موسى كاظم عليه السلام در منابع روايى ما موجود مى‌باشد كه در اين دو نسخه مطرح نشده است و اين خود موجب گرديد تا مستدركات مسائل على بن جعفر نيز در آخر كتاب به آن ضميمه گردد كه در سه بخش احكام شرعى و فضايل ائمه عليهم السلام و اخلاقيات مى‌باشد.
نسخه‌هاى كتاب
- نسخه‌اى در كتابخانه آستان قدس رضوى كه تاريخ نگارش آن 686 هجرى و به خط محمد بن حسين مازندرانى است.
- نسخه‌اى در كتابخانه حضرت آیت‌الله نجفى مرعشى كه به خط محمد بن سعيد بن محمد معانى بحرانى مى‌باشد.
- نسخه‌اى در كتابخانه علامه محقق، سيد محمد على روضاتى كه با خط نسخ بسيار زيبا نگاشته شده است.
پیوندها
مطالعه کتاب مسائل عليّ بن جعفر و مستدركاتها در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور