خلاصه عبقات الأنوار (حدیث انا مدینة العلم)
| نام کتاب | خلاصه عبقات الأنوار (حدیث انا مدینة العلم) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | حديث انا مدينة العلم
عبقات الانوار في امامه الائمه الاطهار. تلخيص |
| پدیدآورندگان | کنتوري، مير حامد حسين (نويسنده)
حسيني ميلاني، علي (مصحح) محبوب القلوب، محمد باقر (مترجم) |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | موسسه نبأ |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | مجلد1: 1387ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE19050AUTOMATIONCODE |
خلاصه عبقات الأنوار، تلخیص «عبقات الأنوار» میر حامد حسین هندی کنتوری لکهنوی، به قلم سید علی حسینی میلانی است. این کتاب خلاصه بخشی از کتاب عبقات با موضوع حدیث «أنا مدينة العلم و علي بابها» است که در کتاب عبقات در جلد چهاردهم (744 صفحه) و پانزدهم (600 صفحه) با تحقیق غلامرضا بروجردی ذکر شده است. کتاب توسط محمدباقر محبوب‌القلوب ترجمه شده است.
میلانی انگیزه خود را از نگارش کتاب، این‌گونه توضیح می‌دهد: «در این کتاب بر آنیم سند و دلالت این حدیث را مورد بررسى و تحقیق قرار داده، افزون بر صحت، متواتر بودنش را هم ثابت کنیم و معانى و مفاهیم مختلف آن را بر پایه مذهب امامیه بیان کنیم؛ البته با بهره‌گیرى از قاعده‌ها و اصول مربوطه و در پرتو سخنان بزرگان اهل فن اهل سنت. سپس آنچه طعنه‌زنان بر سند و مخالفان با دلالت و دروغ‌پردازان در متن حدیث آورده‌اند را مورد بررسى قرار مى‌دهیم تا نادرستى تک‌تک و همه آنها آشکار و روشن گردد»[۱].
در مقدمه کتاب در ضمن ده فائده، راویان حدیث مدينة العلم ذکر شده است. در اصل کتاب عبقات نیز ده فائده بیشتر ذکر نشده است. نویسنده مطالب هر فائده را به شکلی دسته‌بندی‌شده ارائه نموده است؛ به‌عنوان مثال در فائده اول اسامی راویان را شماره‌گذاری کرده و در ذیل نام هر راوی، اسامی روات اهل‌سنت را که حدیث او را نقل کرده‌اند لیست کرده است که خواننده راحت‌تر می‌تواند با متن ارتباط برقرار کند. در فائده دهم نیز ثبوت حدیث مدينة‍‌العلم و قطعیت آن را در ضمن هشت شماره به‌تفکیک ارائه نموده است[۲].
میلانی علاوه بر ارائه مطالب به زبانی روان و امروزین، به هنگام تلخیص تفاصیل مرتبط را در ذیل یک شماره آورده است؛ به‌عنوان مثال در همین فائده دهم از مقدمه، مورد دوم تا نهم که امام حسن مجتبی(ع) و ائمه پس از ایشان تا امام رضا(ع) ناقل این حدیث هستند، همه را در ذیل مورد دوم می‌آورد[۳].
در جلد چهاردهم عبقات به سند حدیث پرداخته شده و 245 وجه برای آن ذکر شده است. میلانی این موارد را به 151 مورد تقلیل داده است[۴].
نویسنده در ذیل عنوان «ملحق حديث مدينة العلم» چنین می‌نویسد: «این نام گروهى دیگر از پیشوایان بزرگ و حافظان و دانشمندان برجسته اهل سنت است که در قرن‌هاى متفاوت حدیث «أنا مدينة العلم» را روایت کرده‌اند. آنها را از اسنادها یا مدرک‌ها به اندازه توان خود و به‌قدر فرصت استخراج کرده‌ام و براى افزایش بهره‌گیرى و سودمندى مى‌آورم و توفیق از خداوند متعال است». سپس اسامی یک‌صد تن را با ذکر شرح حالشان می‌آورد که از آن جمله‌اند: داوود بن سلیمان غازی، ابومعاویه نابینا، ابوعبید یا قاسم بن سلام بغدادی[۵].
نویسنده، مطالب جلد پانزدهم عبقات را نیز در فصول و عناوین جدیدی ارائه داده است؛ به‌عنوان مثال کلام ابن تیمیه در رد حدیث مدينة العلم که در جلد پانزدهم ذیل عنوان «حدیث مدينة العلم قسمت دلالت» آمده در کتاب حاضر در ذیل عنوان «با دیگر دانشمندان در آنچه درباره حدیث مدينة العلم گفته‌اند» ذکر شده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- لکهنوی، میر حامد حسین، عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار، تحقیق غلامرضا مولانا بروجردی، قم، چاپخانه سیدالشهداء، چاپ اول، 1411ق.