خلاصه الغدیر در هزار نکته


«خلاصه الغدير در هزار نكته» اثر محمدرضا معراجى، تلخيص كتاب شريف «الغدير» علامه امينى است كه به زبان فارسى در يك جلد منتشر شده است.

‏خلاصه الغدیر در هزار نکته
نام کتاب ‏خلاصه الغدیر در هزار نکته
نام های دیگر کتاب الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب. فارسی. برگزیده
پدیدآورندگان معراجی، محمد رضا (تلخيص)

امینی، عبدالحسین (نويسنده)

زبان فارسی
کد کنگره ‏BP‎‏ ‎‏223‎‏/‎‏54‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ ‎‏غ‎‏4042
موضوع علی بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت

غدیر خم

ناشر انتظار سبز
مکان نشر قم - ایران
سال نشر 1388 هـ.ش
کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE18875AUTOMATIONCODE

در مقدمه نويسنده، به اهميت و جايگاه كتاب شريف «الغدير» و نويسنده آن اشاره و نكاتى پيرامون اثر حاضر، بيان شده است[۱]

نويسنده معتقد است نبايد مباحث كتاب شريف «الغدير» را برخلاف وحدت جامعه‌ى اسلامى تلقّى كرد؛ زيرا پرداختن به مباحث فقهى و كلامى و... هر فرقه از فرقه‌هاى سنى و شيعه، امرى متداول در حوزه‌هاى دينى و پژوهشى بوده است و اگر به عنوان مباحث صرفاً علمى پيگيرى شود، هيچ مانعى براى اتّحاد مسلمانان در مقابل دشمنان اسلام كه از هرسو كشورهاى اسلامى را مورد تاخت‌وتاز قرار داده‌اند نيست و آنچه در «الغدير» دنبال مى‌شود، يك واقعه تاريخى سرنوشت‌ساز است كه اصل آن مورد قبول همه فرقه‌هاى اسلامى مى‌باشد و اما آنچه در حاشيه‌ى اين كتاب شريف، مورد كنكاش قرار گرفته و در اثر حاضر، بيشتر به آن پرداخته شده، به قرار زير است:

الف) قسمتى از آيات و رواياتى كه علّامه امينى، مانند هزاران دانشمند ديگرى كه به تفسير و بررسى آيات و روايات مى‌پردازند، پرداخته است[۲]

ب) قسمتى از مباحث كتاب نيز به بررسى روايات ساختگى و دروغى اختصاص يافته است كه به نفع و يا ضرر اصحاب پيامبر(ص) جعل شده كه نمايان‌كردن دروغ بودن اين‌گونه احاديث وظيفه هر دانشمند مسلمانى است كه نگران حفظ اسلام و مسلمين است و اتفاقاً همانطور كه در اين كتاب به آن اشاره شده است، قبل از علّامه امينى، خود دانشمندان اهل سنّت به ساختگى بودن آنها اذعان كرده‌اند[۳]

ج) قسمتى از مباحث كتاب نيز به سخنان پيامبر(ص) بر له يا عليه بعضى از اصحاب اختصاص دارد كه منابع آن از كتاب‌هاى مورد اعتماد اهل سنّت استفاده شده است[۴]

د) قسمتى از مباحث كتاب به زندگى و عملكرد خلفاى بعد از پيامبر(ص) و احاديث مربوطه اختصاص يافته است كه ممكن است بعضى به اين مباحث حساسيت نشان دهند ولى باتوجه به اين‌كه آنچه علّامه امينى در اين موضوع آورده است همگى از منابع اهل سنّت آن هم كتب دست اوّل آنها انتخاب شده و درواقع علّامه امينى چيزى از خودش درنياورده بلكه آنچه اهل سنّت در كتاب‌هاى خود آورده‌اند را نقل كرده و در ذيل آن نتيجه‌گيرى كرده است[۵]

و) پاره‌اى از مباحث كتاب نيز به پاسخ‌گوئى به شبهات و تهمت‌هائى كه به شيعه زده شده است اختصاص دارد[۶]

ه) ساير قسمت‌هاى كتاب هم به نقل اشعار و زندگينامه شعراء و غيره اختصاص دارد[۷]

به اعتقاد نويسنده، اصل موضوع كتاب، نه‌تنها مخالف وحدت نيست بلكه خود مى‌تواند مبناى روشن شدن بسيارى از مسائل تفرقه‌آميز شود و مباحث مستدل كتاب كه اثبات مى‌كند شيعه دنبال روى از قرآن و سنّت پيامبر(ص) و خاندان پاكش را سرلوحه‌ى خود قرار داده است، سبب رفع بدبينى‌ها و باعث وحدت جامعه مسلمين مى‌گردد.

نويسنده به اين نكته اشاره دارد كه در كتاب «الغدير»، به اشعار بيش از 100 تن از شعرا در قرون مختلف پرداخته شده است و با توجه به‌اين‌كه علّامه امينى از اشعارى كه به زبان عربى سروده شده، آن هم شعرايى كه زندگينامه و شرح‌حال آنها در اختيار او قرار گرفته استفاده كرده است، بايسته است كسانى همّت كنند و اشعارى كه به‌زبان‌هاى ديگر دراين‌خصوص سروده شده را جمع‌آورى كنند[۸]

كتاب شريف «الغدير» در حال حاضر در 11 جلد عربى به جامعه ارائه شده كه در 22 جلد به فارسى ترجمه شده است و نويسندگانى كه برگرداندن فارسى را عهده‌دار شده‌اند به ترتيب مجلدات فارسى عبارتند از: جلد 1 و 2 و 3 توسط محمّدتقى واحدى، جلد 4 توسط دكتر شيخ الاسلامى، جلد 5 و 6 توسط دكتر سيد جمال موسوى، جلد 7 و 8 توسط محمّدباقر بهبودى، جلد 9 و 10 توسط زين‌العابدين قربانى، جلد 11 و 12 توسط محمّدشريف رازى، جلد 13 و 14 و 15 و 16 توسط اكبر ثبوت، جلد 17 و 18 و 19 و 20 توسط جلال الدّين فارسى، جلد 21 و 22 توسط جليل تجليل؛ كه نويسنده اثر حاضر، از ترجمه آنان، خصوصاً در اشعار با كمى تصرف، استفاده كرده است[۹]

از آنجا كه هدف نويسنده از اين خلاصه‌نويسى، استفاده همه اقشار بوده است، ناگزير براى استفاده‌ى اهل منبر و وعظ و دانشمندان ادبيات، متن آيات، روايات و اشعار و براى ساير افراد، ترجمه آن با هم ذكر شده است[۱۰]

اين اثر كه با مقدمه نويسنده آغاز گرديده، در 25 بخش و 1000 نكته تنظيم شده است و چون علّامه امينى از ميان صدها شاعرى كه درباره‌ى غدير خمّ شعر سروده‌اند، فقط به اشعار شعرايى پرداخته كه به زندگينامه و شرح‌حال آنها دسترسى يافته، نويسنده اين اثر نيز زندگى‌نامه هر شاعرى را در يك نكته آورده است. مطلب ديگرى كه بايد اشاره شود، آن است كه در اين اثر، سعى شده هر نكته را كه خواننده مى‌خواند، نتيجه بگيرد، ولى در بعضى موارد، لازم است چند نكته را دنبال كند تا نتيجه مطلوب حاصل آيد[۱۱]

فهرست مطالب، در ابتداى كتاب آمده است.

در پاورقى‌هاى اندك كتاب به ذكر منابع و توضيح برخى از كلمات و عبارات متن پرداخته شده است.

پانويس

  1. مقدمه، ص48- 51
  2. همان، ص49
  3. همان
  4. همان
  5. همان
  6. همان، ص50
  7. همان
  8. همان
  9. همان
  10. همان
  11. همان، ص51

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.


پیوندها