الصراط المستقيم إلی مستحقی التقديم
| نام کتاب | الصراط المستقيم إلی مستحقی التقديم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | نباطی عاملی، علی بن محمد (نويسنده)
بهبودی، محمدباقر (مصحح) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 210/6 /ن2ص4 1343 |
| موضوع | کلام شیعه امامیه - متون قدیمی تا قرن 14 |
| ناشر | مکتبة المرتضوية |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1384 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE1488AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم، نوشته علامه، زين الدين، على بن يونس نباطى بياضى، متوفاى 877ق، است. اين كتاب، به زبان عربى و در موضوع اثبات اصول عقايد خصوصا امامت ائمه اطهار(ع) مى‌باشد.
ساختار
كتاب، داراى يك مقدمه و 17 باب است و هر باب داراى فصول متعددى است.
گزارش محتوا
مقدمه: در مقدمه كتاب، بحث‌هايى پيرامون علت تأليف كتاب و سبب انتخاب اين موضوع خاص مطرح شده، سپس عناوين كتاب‌هايى كه از آنها مطلب نقل شده، آمده است.
باب اول: اين باب، درباره اثبات خداوند تعالى و صفات اوست.
باب دوم: اين باب، درباره رد جبر است، چرا كه منافى با عدل و رحمت الهى است.
باب سوم: اين باب، درباره اثبات نبى و صفات اوست.
باب چهارم: اين باب، درباره اثبات وصى و صفات اوست.
باب پنجم: اين باب، درباره ذكر كراماتى است كه از حضرت امير(ع) سرزده و موجب استحقاق داشتن وى براى امر امامت است.
باب ششم: اين باب، درباره شرايط امام(ع) است.
باب هفتم: اين باب، درباره بخشى از فضايل حضرت امير(ع) است كه دال بر تعديل وى مى‌باشد.
باب هشتم: اين باب، درباره آيات قرآنى دال بر تعيين حضرت امير(ع)، براى امر امامت است.
باب نهم: اين باب، درباره نصوصى از حضرت رسول(ص) بر امامت حضرت امير(ع) است كه مستلزم ابطال امامت متقدمين بر آن حضرت مى‌باشد.
باب دهم: اين باب، درباره روايات فراوانى است كه در مورد امامت ساير ائمه(ع) وارد شده است.
باب يازدهم: اين باب، پيرامون امام زمان (عج) و دولت آن حضرت و بقاى وى مى‌باشد.
باب دوازدهم: اين باب، درباره مطاعن و ظلم‌هايى است كه خلفاى سه‌گانه مرتكب شدند.
باب سيزدهم: اين باب، درباره امور مختلفى از قبيل مجادله براى يارى دين، احتجاج‌هاى شيعيان با مخالفان ائمه(ع) و... است.
باب چهاردهم: اين باب، درباره جواب شبهات مخالفين ولايت امير مؤمنان(ع) است.
باب پانزدهم: اين باب، درباره بر خطا شمردن هر يك از ائمه چهارگانه اهل سنت، در بسيارى از احكام است.
باب شانزدهم: اين باب، درباره ذكر راويان ائمه چهارگانه و طعن برخى از آنها نسبت به برخى ديگر است كه اين، موجب فسق ايشان و نهايتا باعث رد آنها مى‌گردد كه اين خود، موجب ويرانى قاعده‌اى كه در تصحيح دين خويش بر آن اعتماد نموده‌اند، مى‌شود.
باب هفدهم: اين باب، درباره پاسخ به اعتراضاتى است كه از طرف مخالفان، به پاره‌اى از شرايع پيروان امام(ع) وارد شده است.
منابع كتاب
يكى از شاخص‌هاى مهم براى ارزش‌گذارى روى هر كتاب، منابعى است كه كتاب از آنها تهيه شده؛ از نظر تعداد منابع و از نظر ارزش‌مندى و معتبر بودن آنها.
كتاب شريف «الصراط المستقيم»، در هر دو جنبه فوق، موقعيتى ممتاز دارد.
از نظر اعتبار و مقبوليت منابع، اين كتاب، از معتبرترين كتب تهيه شده و تنها از كتب مرجع شيعه جمع‌آورى نشده، بلكه بسيارى از كتب اهل تسنن در منابع كتاب ديده مى‌شود، مانند كشّاف زمخشرى، ملل و نحل شهرستانى، الإستيعاب ابن عبدالبر ّ اندلسى، صحاح ستة و...
اما از جنبه دوم كه كثرت منابع باشد، مؤلف، در مقدمه كتاب، اسامى مآخذ خويش را نقل كرده.
وى 52 عنوان را ذكر مى‌كند كه مستقيما از آنها استفاده كرده و 230 عنوان كتاب را هم ذكر كرده كه مطالب آنها را به نقل از كتابى ديگر ذكر كرده است و با اين حساب، منابع «الصراط المستقيم»، نزديك به 300 كتاب مى‌شود.
وضعيت كتاب
تحقيق، تصحيح و تعليقات كتاب در اين چاپ، توسط جناب حجة الإسلام، محمد باقر بهبودى صورت گرفته است.
در ابتداى جلد اول، مقدمه‌اى كوتاه به قلم آیت‌الله مرعشى نجفى آمده و در ابتداى جلد دوم آن نيز مقدمه‌اى بسيار ارزش‌مند و مفصل توسط علامه، شيخ آقا بزرگ تهرانى آمده كه شامل زندگى‌نامه و تأليفات علامه بياضى است.
چاپ حاضر در برنامه نيز از كتاب‌خانه مرتضوى و از روى چاپ سال 1384ق، است و سه جلد در يك مجلد جمع شده است.