الصحة و الغذاء في القرآن الكريم

الصحة و الغذاء في القرآن الکريم
نام کتاب الصحة و الغذاء في القرآن الکريم
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان تمیم، حسن (مراجعه)

محامی، محمد کامل حسن (نويسنده)

زبان عربی
کد کنگره ‏BP‎‏ ‎‏66‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ص‎‏3‎‏
موضوع قرآن - دایره المعارف‏ها
ناشر المکتب العالمي للطباعة و النشر
مکان نشر بیروت - لبنان
سال نشر 1992 م
کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE16560AUTOMATIONCODE


معرفى اجمالى

«الصحة و الغذاء في القرآن الكريم»، اثر محمدكامل حسن المحامى، بررسى رابطه ميان سلامتى و خوراك در قرآن كريم مى‌باشد كه به زبان عربى و در دوران معاصر، نوشته شده است.

ساختار

كتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در سه كتاب و هر كتاب در سه فصل، تنظيم شده است.

نويسنده در ابتدا به بررسى آياتى كه پيرامون اطعمه و اشربه مى‌باشند، پرداخته و در انتها، رابطه ميان خوردن و نوشيدن و بيمارى و سلامت را بررسى نموده است.

نويسنده در ارائه مطالب، از اسلوبى سهل و رصين و عباراتى مبسوط استفاده نموده و از جمله ويژگى‌هاى اثر وى، تسلسل افكار منطقى، استدلالات عقلى و مشاهدات علمى مى‌باشد ..[۱]

گزارش محتوا

در مقدمه، ضمن اشاره به عظمت و اهميت قرآن كريم، علم به قرآن، به چهار قسم تقسيم شده است:

1. علم بديهى كه آگاهى از آن، بر هر مسلمانى واجب بوده و كوتاهى از آن جايز نيست و آن علم به وحدانيت خداوند و صفات او، روز قيامت، ثواب و عقاب، پيامبران(ع) و ملائكه مى‌باشد ..[۲]

2. علم طبيعى كه مختص به كسانى مى‌باشد كه با لغت عربى آشنايى داشته و به معانى الفاظ و تعابير عربى، علم دارند ..[۳]

3. علم تأويل كه مربوط به علماى مسلط به علم تفسير بوده كه از علومى همچون لغت، قواعد، سيره، متشابه و اسباب نزول آگاهى دارند ..[۴]

4. علمى كه مختص به خداوند بوده و مربوط به آگاهى از غيب و امورى مانند قيامت و موعد آن مى‌باشد ..[۵]

كتاب اول، در مورد طعام بوده و نويسنده در ابتداى آن، به اين نكته اشاره مى‌كند كه طعام، اصلى‌ترين نقش حياتى را در زندگى موجودات، بازى مى‌كند ..[۶]

وى موجودات عالم هستى را از لحاظ نياز به طعام، به سه دسته تقسيم كرده است: كائنات، شامل انسان‌ها، حيوانات، حشرات و... كه براى ادامه حيات خويش، نيازمند به طعام هستند؛ فرشتگان كه از اجسام لطيف خلق شده و طعام و زاد و ولدى ندارند و اجنه و افاريت كه در مورد اكل و شرب آن‌ها و ماهيت طعامشان، اختلاف وجود دارد ..[۷]

اطعمه حرام، شكار به‌وسيله سگ آموزش‌ديده و پرندگان شكارى، طعام اهل كتاب، قناعت، خوردن گوشت برادر (غيبت)، زهد پيامبر(ص) در طعام، حكم گوشت خرگوش و مرغ و...، از جمله مطالبى هستند كه در كتاب اول، مورد بحث قرار گرفته است ..[۸]

از ديگر مطالب اين كتاب، مى‌توان به آداب اسلام در هنگام خوردن طعام، اشاره نمود ..[۹]

كتاب دوم، در مورد نوشيدنى بوده و نويسنده در ابتداى آن، به بررسى لفظ «ماء» پرداخته است. اين لفظ در قرآن كريم، 59 بار تكرار و مشتقات ديگر آن، چهار مرتبه، استعمال شده است ..[۱۰]

وى در ادامه، به بررسى معانى مختلفى كه از لفظ «ماء» در قرآن فهميده مى‌شود، پرداخته است. به نظر وى اين لفظ به معانى مختلفى استعمال شده كه از جمله آن‌ها عبارت است از:

1. مكان وجود آب، چه نهر باشد يا بركه و يا چاه مانند: «و لما ورد ماء مدين وجد عليه أمة من الناس يسقون» ..[۱۱]و ..[۱۲]

2. نطفه مانند: «و الله خلق كل دابة من ماء فمنهم من يمشي على بطنه و منهم من يمشي على رجلين و منهم من يمشي على أربع يخلق الله ما يشاء إن الله على كل شيء قدير» ..[۱۳] و..[۱۴]

3. آبى كه انسان از آن نوشيده و در زراعت از آن استفاده مى‌كند، مانند: «أ لم تر أن الله أنزل من السماء ماء فسلكه ينابيع في الأرض ثم يخرج به زرعا مختلفا ألوانه ثم يهيج فتراه مصفرا ثم يجعله حطاما، إن فى ذلك لذكرى لأولي الألباب» ..[۱۵] و..[۱۶]

فضيلت آب، آداب نوشيدن آن، نوشيدنى‌هاى بهشتى، خمر و شيطان، انواع خمر و نهر كوثر، از جمله ديگر مطالب بحث‌شده در اين كتاب مى‌باشد ..[۱۷]

كتاب سوم، پيرامون بيمارى و علاج بوده و نويسنده در آن، به رابطه ميان خوردن و نوشيدن و ابتلاى به بيمارى‌ها و امراض، اشاره نموده است ..[۱۸]

نويسنده، معتقد است كه تمام انسان‌ها، در معرض ابتلا به انواع بيمارى‌ها بوده و سلامتى بالاترين نعمت مى‌باشد ..[۱۹]

از جمله مطالب اين كتاب، عبارتند از: رابطه ايمان و درمان مريضى‌ها، پرخورى سرمنشأ تمام بيمارى‌ها و كم‌خوردن رأس تمام درمان‌ها، برترى پيشگيرى بر درمان، اهميت بهداشت دهان و دندان، كراهيت آرزوى مرگ كردن و... ..[۲۰]

وضعيت كتاب

فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.

پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.

پانويس

  1. مقدمه، ص 6
  2. مقدمه، ص 9
  3. همان
  4. همان
  5. همان، ص 10
  6. متن كتاب، ص 12
  7. همان
  8. همان، ص21-49
  9. همان، ص 49
  10. همان، ص 57
  11. قصص: 23
  12. همان
  13. نور: 45
  14. همان، ص 58
  15. زمر: 21
  16. همان
  17. همان، ص 69 - 87
  18. همان، ص 91
  19. همان، ص 93
  20. همان، ص 93 - 135

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.


پیوندها

مطالعه کتاب الصحة و الغذاء في القرآن الکريم در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور