شرلی، آنتونی
| نام | شرلی، آنتونی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1565 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 1635 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | سفرنامه برادران شرلی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE6973AUTHORCODE |
معرفى اجمالى
«سرآنتونى شرلى»، نام يك جهانگرد انگليسى است كه در سال 1568/1565م (978/975ق) در ويستون به دنيا آمده بود. پدر او (سر توماس شرلى) (1612-1542م) از اهالى ويستون در ناحيه ساكس و عضو پارلمان انگليس در دوره‌هاى اليزابت اول و جيمز اول بود و سه پسر به نام‌هاى آنتونى، رابرت و توماس (كه هم نام پدر بود) داشت كه همگى در عرصه سياست فعال بودند.
آنتونى، پس از خاتمه‌ى تحصيلات مقدماتى، در دانشگاه آكسفورد به خدمت نظام درآمد و در جنگ‌هاى ميان اسپانيا و هلند شركت جست و سپس با كمك كنت اسكس از بزرگان انگلستان، با سپاهى مأمور حمله به جزاير متعلق به اسپانيا، در امريكا گرديد. دو سال بعد از جانب لرد مأموريت يافت كه به ايتاليا رود و در خدمت دوك فرارا، موسوم به سزار دسته كه با پاپ كلمنت (كلمان) هشتم در ستيز بود درآيد؛ اما پيش از آن كه وى به ايتاليا برسد، پاپ بر حريف غالب آمده و دوك سركش را به چنگ آورده بود. از اين روى مأموريت شرلى انجام ناشده، پايان پذيرفت.
در چنين اوضاع و احوالى بود كه شرلى بر طبق دستور و مصلحت ديد كنت اسكس، عزم سفر ايران كرد تا شاه عباس را در برابر تركان عثمانى يارى بخشد و ضمناً ايران را به اتحاد با دول مسيحى اروپايى بر ضد تركان عثمانى برانگيزد. در همين روزها بود كه وى به بازرگانى ايرانى كه از طرف شاه عباس براى خريد كالاهاى اروپايى؛ مثل ماهوت انگليسى و پارچه‌هاى پشمى و كتانى قبرس به ونيز آمده بود، برخورد و بازرگان ايرانى داستان‌هاى مشروحى در باب شكوه و عظمت دربار شاه عباس براى او بيان داشت؛ اما آنتونى هنوز در ته دل مردد و از نتايج چنين سفر طولانى و پرمخاطره‌اى تا ايران نگران بود تا اين كه سخنان آنجلو درباره‌ى عظمت پادشاه صفوى يا به قول اروپاييان صوفى بزرگ و عنايتش نسبت به فرنگيان ديگر جاى ترديد در دل آنتونى باقى نگذاشت. آنتونى شرلى روز 24 ماه مه /1598 17 شوال 1006 از ونيز به مقصد ايران حركت كرد. خط سير آنان در سفرنامه آمده است.
شرح اين سفر را شخصى به نام جرح مانورينگ تحت عنوان «سفرنامه‌ى برادران شرلى» نوشته است و با همه اختصار، متضمن نكات ارزنده و بسيار دقيقى است. اين سفر با دو هدف توسعه تجارت ميان ايران و انگلستان و تشويق ايرانيان به جنگ عليه تركان انجام شد. برادران شرلى از بدو ورود به ايران خود را دو نجيب‌زاده انگليسى كه پس از شنيدن شهرت پادشاه ايران مايل به خدمت براى او هستند و نه سفراى پادشاه انگلستان معرفى مى‌كردند.
آنتونى در اين سفر، ثروت زيادى از قسطنطنيه و حلب به دست آورد. همچنين هداياى بسيارى از شاه عباس يكم گرفت و شاه عباس وى را ميرزا خطاب كرد. سرآغاز نفود انگلستان در ايران كه ايرانيان خاطرات بسيارى بدى از آن دارند. در اين سفر وى علاوه بر تحريك شاه عباس، به جنگ با عثمانى‌ها و توافق براى تسليح ارتش ايران به سلاح گرم توانست امتياز و اجازه تجارت براى انگليسى‌ها را به دست آورد.