الحاشية علی كفاية الأصول
| نام کتاب | الحاشیة علی کفایة الأصول |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | کفایه الاصول. شرح
طرح لمبانی... حسین الطباطبائی البروجردی قدس سره فی الاصول |
| پدیدآورندگان | آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین (نويسنده)
بروجردی، حسین (شارح) حجتی بروجردی، بهاء الدین (محرر) مولانا بروجردی، غلامرضا (محقق و مصحح) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 159/8 /آ3 ک70224 |
| موضوع | آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، 1255 - 1329ق. کفایه الاصول - نقد و تفسیر
اصول فقه شیعه |
| ناشر | انصاريان |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1412 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2724AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
الحاشية على كفاية الاصول، به زبان عربى، حاصل درس‌هاى خارج اصول آیت‌الله سيد حسين بروجردى ، در حوزه علميّه بروجرد است كه توسط آیت‌الله شيخ بهاء الدين حجتى بروجردى از شاگردان برجسته ايشان و از علماى بزرگ حوزه‌هاى علميّه بروجرد و قم(1309 - 1389ق)، گردآورى شده است.
اين كتاب، يك دوره كامل علم اصول و شامل ديدگاه‌هاى اصولى آیت‌الله بروجردى در قالب شرح و توضيح كتاب «كفاية الاصول» آخوند خراسانى است و در حوزه‌هاى علميّه قم و بروجرد از استقبال و توجه فراوانى برخوردار گرديده و بسيارى از علماى بزرگ حوزه در درس‌هاى خارج اصول خود، براى دست‌يابى به ديدگاه‌هاى اصولى آیت‌الله بروجردى به آن مراجعه مى‌كنند.
ساختار
اين كتاب، به‌صورت حاشيه بر كتاب «كفاية لاصول» آخوند خراسانى نگاشته شده است؛ يعنى با تعبير «قوله» به نقل و شرح و نقد و بررسى عبارات كفايه مى‌پردازد. مؤلف، در جاهايى كه نظر آیت‌الله بروجردى با نظر مرحوم آخوند متفاوت بوده، غالبا با جمله «على ما أفاده سيدنا الأستاذ» موارد اختلافى را بيان و اشكالات ايشان بر كفايه را مطرح ساخته است.
طرح و ارائه مباحث اصولى در اين كتاب، به ترتيب مباحث كتاب «كفاية الاصول» مى‌باشد.
گزارش محتوا
مرحوم آیت‌الله بروجردى، در مباحث اصولى خود كه در اين كتاب منعكس شده است، از مربوط ساختن مباحث فلسفى با مباحث علم اصول و استفاده از اصطلاحات فلسفى پرهيز نموده؛ بر خلاف مرحوم آخوندكه در بسيارى از مباحث كفايه، مباحث فلسفى را مطرح ساخته و يا از اصطلاحات فلسفى استفاده نموده است.
طرح مباحث كتاب، به شكلى گسترده و آسان، بدون استفاده از اصطلاحات پيچيده و عبارات مغلق صورت گرفته و از طرح مباحثى كه ثمره عملى آنها در مباحث فقهى كم است پرهيز شده است.
در اين كتاب، علاوه بر ديدگاه‌هاى اصولى آیت‌الله بروجردى، نظريات اصولى بسيارى ديگر از علماى علم اصول، مانند شيخ محمد حسين بن محمد رحيم تهرانى اصفهانى حائرى، متوفا در سال 1250ق، آیت‌الله‌ابوالقاسم بن محمد حسن، مشهور به محقق قمى، صاحب قوانين، متوفا در سال 1231ق، در قم، علامه محقق، ملا حبيب اللّه بن محمد على رشتى، فقيه اصولى، صاحب «البدائع»، متوفا در سال 1312ق، در نجف اشرف، عالم محقق، شيخ محمد تقى، صاحب «هداية المسترشدين»، متوفا در سال 1248ق، عالم محقق، سيد شريف على بن محمد جرجانى، متوفا در سال 816ق، در شيراز و... نيز طرح شده است.
نمونه‌اى از مطالب كتاب:
(قوله: «الاول، أن موضوع كل علم و هو الذى يبحث عن عوارضه الذاتية».)
اعلم ان تحقيق المقام يحتاج الى بيان ما هو المراد من العوارض و ما هو المقصود من الذاتية.
فنقول: الظاهر ان مراد القوم من العوارض فى هذا المقام، هو المعنى المصطلح بين المنطقيين و هو الكلى الصادق على الشىء لا فى مرتبة الذات بل يكون خارجا عنه و محمولا عليه باعتبار اتحاده معه فى الخارج، مثل عنوان «الماشى» الذى يكون صادقا على الحيوان و محمولا عليه باعتبار اتحاده معه فى الخارج و ذاك هو الذى يجعلونه مقابلا للذاتى و...
وضعيت كتاب
اين كتاب، به شكل نوشتجاتى از مؤلف گران‌قدر آن، آیت‌الله شيخ بهاء الدين حجتى بروجردى ، به جاى مانده بود و با سعى و تلاش و تصحيح و تحقيق يكى از شاگردان برجسته ايشان، حجة الاسلام و المسلمين، شيخ غلامرضا مولانا بروجردى ، به شكل و صورتى جالب و قابل استفاده درآمده است. نسخه خطى آن، توسط نوه مؤلف، حجة الاسلام شيخ على محمد حجتى، در اختيار محقق و مسئولين دست‌اندركار چاپ، قرار گرفته است.
منابع
- كتاب «الحاشية على كفاية الاصول»، نوشته آیت‌الله بهاء الدين حجتى بروجردى؛
- مقدمه محمد جواد علوى طباطبايى بر كتاب؛
- مقدمه حجة الاسلام شيخ غلامرضا مولانا بروجردى بر كتاب.