المغني في توجيه القراءات العشر المتواترة
| نام کتاب | المغنی فی توجیه القراءات العشر المتواتره |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | محیسن، محمد سالم (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 76 /م3م6 |
| موضوع | قرآن - قرائت |
| ناشر | دار الجيل |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1413 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3168AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
المغني في توجيه القرائات العشر المتواترة نوشتۀ دكتر محمد سالم محيسن و به زبان عربى است.نويسنده در اين كتاب به توجيه قرائت‌هاى دهگانه كتاب «النشر في القرائات العشر»ابن جزرى مى‌پردازد.موضوعاتى كه در اين كتاب مورد بررسى قرار مى‌گيرد عبارتند از:تاريخ و اسامى قاريان دهگانه و نيز نام شيوخ و شاگردان ايشان، معناى لغوى و اصطلاحى قرائات، تفاوت بين «قرآن» و «قرائات»، رواياتى دال بر نزول قرائات متعدد، مراد از حروف هفتگانه، اسباب تعدد قرائات و فوائد اين تعدد،خاستگاه قرائات و زمان آن، ارتباط قرائات عشر با احرف سبعة، بيان معنای «إظهار» و «ادغام»،شروط «ادغام» و موانع و اقسام آن،حكم ميم جمع،حكم هاء كناية،حكم مد منفصل و مد متصل و مد بدل،حكم حروف لين، تخفيف همزه،فتح و اماله،إشمام و عدم آن.پس از آن نويسنده به بيان قرائت‌هاى دهگانه در تك‌تك سوره‌هاى قرآن كريم مى‌پردازد. در خاتمه هم به بحث از جواز و عدم جواز قياس در قرائات پرداخته و به جهت توقيفى بودن قرائات قياس در مورد آنها را غيرقابل قبول مى‌داند.
ساختار كتاب
كتاب در سه جلد تنظيم شده است:
جلد اول داراى يك مقدمه و عناوين ذيل مى‌باشد:روش مؤلف در نگارش كتاب، مهمترين مصادرى كه «ابن جزرى» در نقل قرائات بدانها اعتماد كرده است، تاريخ قراء عشرة. ذيل عنوان «نشأة القرائات» عناوينى چون:تعريف القرائات، هل هناك فرق بين القرآن و القرائات، الدليل على نزول القرائات، بيان المراد من الاحرف السبعة، العلماء الذين اهتموا ببيان المراد من الاحرف السبعة، السبب في تعدد القرائات،فوائد تعدد القرائات، متى نشأت القرائات،صلة القرائات العشر بالأحرف السبعة، به چشم مى‌خورد.
ذيل عنوان «اقسام الادغام» به عناوينى چون:تعريف الادغام الكبير، تعريف الادغام الصغير، حكم ميم الجمع، اقسام ميم الجمع و...پرداخته شده است.حكم هاء الكناية،حكم المد المنفصل و تعريفه،حكم المد المتصل و تعريفه،حكم مد البدل،حكم حرفى اللين، توجيه الفتح و الإمالة و... ديگر عناوينى است كه در اين جلد بدانها پرداخته مى‌شود.سپس وارد مبحث اصلى يعنى بيان قرائات عشرة در سوره‌های «فاتحة الكتاب» تا آخر «النساء» مى‌شود.
جلد دوم به بيان قرائات عشرة در سوره‌های «المائدة» تا آخر «الكهف» و جلد سوم به بيان اين قرائات در سوره‌های «مريم» تا «الناس» مى‌پردازد.
در خاتمه هم به بحث از حكم قياس و رأى در قرائات پرداخته مى‌شود.در پايان هر جلد هم فهرست مطالب آن جلد آمده است.
نسخه‌شناسى
كتاب به قلم دكتر محمد سالم محيسن متخصص در علوم قرائت و علوم قرآنى و دكتراى أدبيات عرب و...نوشته شده است.اين اثر در قطع وزيرى با جلد گالينگور در سه جلد منتشر شده است.جلد اول 437 صفحه،جلد دوم 413 صفحه و جلد سوم 430 صفحه. «المغنى» براى بار سوم در سال 1413 ه-1993 م با همكاری «دار الجيل» بيروت و «مكتبة الكليات الأزهري