تفسیر یعقوب چرخی فارسی

تفسیر یعقوب چرخی فارسی، نوشته یعقوب بن عثمان بن محمود بن محمد غزنوی چرخی(851ق) از عارفان قرن هشتم و نهم هجری و از پیشوایان فرقة نقشبندیه است. چرخی در کتابش تسمیه، تعویذ، سورۀ فاتحه و جزء -پارۀ- بیست و نهم و سی ام قرآن را تفسیر کرده است. این کتاب در شمار تفاسیر عرفانی ـ اخـلاقی جـای دارد و منتخبی از تفسیر کشاف و کواشی می‌باشد.[۱]اندرزهای مصنف -که با معانی عرفانی و کلمات حکمت آمیخته شده- اصحاب طریقت را بهره می‌دهد.[۲]‏این کتاب به همت محمدعبدالرحمن غضنفر با افزودن رسالۀ اسرار قرآنی، تألیف محمدقاسم نانوتوی و نیز درج زندگانی و آثار مصنف به آن چاپ شده است.

تفسیر یعقوب چرخی فارسی
تفسیر یعقوب چرخی فارسی
پدیدآورانچرخی، یعقوب بن عثمان (نویسنده) نانوتوی، محمد قاسم (نویسنده)
عنوان‌های دیگرمع اضافه جدید اسرار قرآنی
ناشرمحمد عبدالرحمن غضنفر
مکان نشرپاکستان - کراچی
سال نشر1420ق. = 1999م.
چاپچاپ یکم
موضوعتفاسیر اهل سنت - قرن 9ق. تفاسیر عرفانی - قرن 9ق.
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏‎‏/‎‏چ‎‏4‎‏ت‎‏7 / 96 BP

تفسير صوفیانۀ چرخى‌ از کتاب‌های تفسيری ابن‌ عباس‌، حقايق و بصاير، مصابيح، كواشـى، كشـاف، شـرح كشـاف‌، تيسير‌، وسيط‌ و تفسير كبير بهره برده است.[۳]

نثر تفسير چرخى ساده و روان است و نثرهاى خواجه عبد‌ اللّه‌ انصارى را به همراه ابياتى فـراوان از‌ سنايى‌، جلال‌ الدين‌ محمد‌ بلخى(مولوى)، خاقانی، سنایی‌، ابوسعید‌ ابوالخیر، ابن الفارض و دیگر شعرای نامی با رنگ و بوى عـرفان‌، چاشنى‌ ساخته است.[۴]

او در تفسیر آیات قرآن نخست با ذکر آیه به معنای تحت‌اللفظی آن می‌پردازد و سپس از دیدگاه علم صرف و نحو عربی، جایگاه و معنا و مفهوم کلمات و ترکیبات را شرح می‌دهد. این شیوه گاهی به صورت شرح یک کلمه از آیه و گاه با شرح قسمتی از آن و گاهی نیز با بیان کل آیه انجام می‌پذیرد. ذکر آیات مشابه و احادیث مرتبط با آیۀ مورد نظر از دیگر ویژگی‌های این تفسیر است.[۵]

چرخی در پایان قسمت‌هایی از تفسیر آیات یا در پایان سوره‌ها با بیان این عبارت که -نصیب تو آن است که...- یا -نصیب درویش آن است که...- چکیده‌ای از شرح و تفسیر آیات یا سوره را به شیوۀ پند و اندرز برای مخاطب می‌نویسد.[۶]

پانویس

  1. ر.ک: چرخی، ص 2
  2. ر.ک: غضنفر، ص صاد
  3. ر.ک: کهدویی، ص 217
  4. ر.ک: همان، ص 217
  5. ر.ک: چرخی، ص 51
  6. ر.ک: چرخی، ص 65

منابع مقاله

  1. مقدمه کتاب
  2. متن کتاب.
  3. محمد کاظم، کهدویی، «پیر چرخ، بررسی احوال و آثار مولانا چرخی»،

نثرپژوهی ادب فارسی، بهار 1388 - شماره 22، نشانی:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/863676


وابسته‌ها