۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ منتظم ناصری: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '. ') |
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)') |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
تاريخ منتظم ناصرى، نوشته اعتماد السلطنه (صنيع الدوله)، تصحيح محمد اسماعيل رضوانى | تاريخ منتظم ناصرى، نوشته اعتماد السلطنه (صنيع الدوله)، تصحيح محمد اسماعيل رضوانى | ||
اين كتاب كه ميان سالهاى 1298 و 1300 نوشته و به شاه تقديم شد، تاريخ عمومى جهان را از هجرت پيامبر اسلام (ص) تا آغاز فرمانروايى قاجاريان (دولت قاجاريه) در بر دارد. نويسنده گزارشهاى تاريخى خود را بر پايه بخشهاى جغرافيايى جهان (آسيا، اروپا، افريقا و امريكا) تنظيم كرده و از اين ديد بىمانند بوده است. نام كتاب از «نظم سنواتى» و «اهداى آن به ناصر الدين شاه» برمىآيد. | اين كتاب كه ميان سالهاى 1298 و 1300 نوشته و به شاه تقديم شد، تاريخ عمومى جهان را از هجرت پيامبر اسلام(ص) تا آغاز فرمانروايى قاجاريان (دولت قاجاريه) در بر دارد. نويسنده گزارشهاى تاريخى خود را بر پايه بخشهاى جغرافيايى جهان (آسيا، اروپا، افريقا و امريكا) تنظيم كرده و از اين ديد بىمانند بوده است. نام كتاب از «نظم سنواتى» و «اهداى آن به ناصر الدين شاه» برمىآيد. | ||
كُندى كردن نويسنده در نوشتن جلد پنجم مرآه البلدان بر اثر فراهم نبودن اطلاعات درست در باره برخى از شهرها و روستاها، از انگيزههاى نوشته شدن تاريخ منتظم ناصرى است. افزون بر اين، كتابى به زبان فارسى در باره تاريخ مختصر و عمومى ايران و جهان و محدود به شرح پادشاهى شاهان و جنگ و صلح آنان، تا آن زمان وجود نداشت. اين كتاب همچنين در بر دارنده «هرگونه حوادث از قبيل تولد و ارتحال علما و اعيان ممالك، اختراعات و انكشافات و...، بروز امراض عمومى. .. و حتى بعضى از خسوف و كسوف» است. | كُندى كردن نويسنده در نوشتن جلد پنجم مرآه البلدان بر اثر فراهم نبودن اطلاعات درست در باره برخى از شهرها و روستاها، از انگيزههاى نوشته شدن تاريخ منتظم ناصرى است. افزون بر اين، كتابى به زبان فارسى در باره تاريخ مختصر و عمومى ايران و جهان و محدود به شرح پادشاهى شاهان و جنگ و صلح آنان، تا آن زمان وجود نداشت. اين كتاب همچنين در بر دارنده «هرگونه حوادث از قبيل تولد و ارتحال علما و اعيان ممالك، اختراعات و انكشافات و...، بروز امراض عمومى. .. و حتى بعضى از خسوف و كسوف» است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
به گفته نويسنده، «در ممالك اسلاميه، از صدر اسلام تا كنون دو قسم فرمانروايى در كار بوده؛ يكى حكمرانى مذهبى به عنوان خلافت، ديگرى حكومت اسلاميه به اسم سلطنت». از اين رو، بخش نخست جلد يكم اين اثر از هجرت پيامبر اكرم (ص)؛ يعنى 622م آغاز و تا زوال خلافت عباسيان (656ق) دنبال مىشود و بخش دوم آن، نخست به ماجراى چيرگى هلاكو خان و مغولان مىپردازد و ماجراها را تا روزگار نويسنده پى مىگيرد. | به گفته نويسنده، «در ممالك اسلاميه، از صدر اسلام تا كنون دو قسم فرمانروايى در كار بوده؛ يكى حكمرانى مذهبى به عنوان خلافت، ديگرى حكومت اسلاميه به اسم سلطنت». از اين رو، بخش نخست جلد يكم اين اثر از هجرت پيامبر اكرم(ص)؛ يعنى 622م آغاز و تا زوال خلافت عباسيان (656ق) دنبال مىشود و بخش دوم آن، نخست به ماجراى چيرگى هلاكو خان و مغولان مىپردازد و ماجراها را تا روزگار نويسنده پى مىگيرد. | ||
نويسنده جلد دوم را با رويدادهاى 1193 (سال درگذشت كريم خان زند) به پايان مىبرد و به «اقتضاى ادب و تكليف چاكرى»، شرح سلطنت سلسله قاجاريه را در ذيل «تواريخ ديگر» نمىنويسد و از اين رو، در جلد سوم به ويژه تاريخ سلسله قاجار را از هنگامه پيدايى آن تا 1300 مىآورد و در باره تاريخ ايل قاجار تا به سلطنت رسيدن آقا محمد خان قاجار به كوتاهى گزارش مىدهد. البته سكوت نويسنده در باره برخى از رجال بزرگ عصر قاجار مانند ميرزا تقى خان امير كبير و كارها و آثار مهم او درنگ كردنى است. | نويسنده جلد دوم را با رويدادهاى 1193 (سال درگذشت كريم خان زند) به پايان مىبرد و به «اقتضاى ادب و تكليف چاكرى»، شرح سلطنت سلسله قاجاريه را در ذيل «تواريخ ديگر» نمىنويسد و از اين رو، در جلد سوم به ويژه تاريخ سلسله قاجار را از هنگامه پيدايى آن تا 1300 مىآورد و در باره تاريخ ايل قاجار تا به سلطنت رسيدن آقا محمد خان قاجار به كوتاهى گزارش مىدهد. البته سكوت نويسنده در باره برخى از رجال بزرگ عصر قاجار مانند ميرزا تقى خان امير كبير و كارها و آثار مهم او درنگ كردنى است. | ||