۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR37200J1.jpg | عنوان = مناظره و تبلیغ | عنوانهای دیگر = فن مناظره، مجادله، مغالطه و خطابه | پدیدآورندگان | پدیدآوران = شریعتی سبزواری، محمدباقر (نويسنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = ش۴م۹ 228 BP | موضوع =اسلام - مناظ...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==سبک نگارش== | ==سبک نگارش== | ||
شیوه نگارش کتاب بر تلفیق مبانی نظری و عملی متمرکز است<ref>پیشگفتار، ص16</ref>. | شیوه نگارش کتاب بر تلفیق مبانی نظری و عملی متمرکز است<ref>پیشگفتار، ص16</ref>. | ||
نویسنده برای توضیح مطالب و تبیین اصول مناظره، از آیات قرآن و روایات اهلبیت (ع) بهعنوان مستندات علمی و اخلاقی بهره میبرد<ref>متن کتاب، ص90- 91</ref>. همچنین، بخش قابلتوجهی از کتاب به ارائه مثالهای عینی و تاریخی از مناظرات مهم اسلامی و غیراسلامی اختصاصیافته است تا کاربرد عملی قواعد نشان داده شود<ref>همان، ص168- 216</ref>. | نویسنده برای توضیح مطالب و تبیین اصول مناظره، از آیات قرآن و روایات اهلبیت(ع) بهعنوان مستندات علمی و اخلاقی بهره میبرد<ref>متن کتاب، ص90- 91</ref>. همچنین، بخش قابلتوجهی از کتاب به ارائه مثالهای عینی و تاریخی از مناظرات مهم اسلامی و غیراسلامی اختصاصیافته است تا کاربرد عملی قواعد نشان داده شود<ref>همان، ص168- 216</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
فصل اول: مبادی تصوریه و تصدیقیه مناظره؛ این فصل به زیرساختهای نظری و عملی مناظره میپردازد. ابتدا به تعریف مناظره (لغوی و اصطلاحی) و تمایز آن با مفاهیم مشابه مانند جدل و سفسطه میپردازد. اهمیت و ضرورت مناظره در زندگی فردی و اجتماعی، بهویژه در عرصه سیاسی و دینی، بررسی میشود. همچنین، تاریخچه و پیشینه مناظره در ایران و اسلام، از جمله نقش ائمه اطهار (ع) در تداوم این سنت، موردبحث قرار میگیرد<ref>همان، ص18- 99</ref>. | فصل اول: مبادی تصوریه و تصدیقیه مناظره؛ این فصل به زیرساختهای نظری و عملی مناظره میپردازد. ابتدا به تعریف مناظره (لغوی و اصطلاحی) و تمایز آن با مفاهیم مشابه مانند جدل و سفسطه میپردازد. اهمیت و ضرورت مناظره در زندگی فردی و اجتماعی، بهویژه در عرصه سیاسی و دینی، بررسی میشود. همچنین، تاریخچه و پیشینه مناظره در ایران و اسلام، از جمله نقش ائمه اطهار(ع) در تداوم این سنت، موردبحث قرار میگیرد<ref>همان، ص18- 99</ref>. | ||
فصل دوم: جدل و مجادله (قواعد، شرایط آداب و مراحل آن) این بخش به فن جدل و مجادله که از صنایع پنجگانه منطق است، اختصاص دارد. ابتدا تعریفی از جدل و مجادله ارائه شده و سپس خصوصیات «جدال احسن» در قرآن کریم، مانند هدف حقجویی و اخلاقی بودن، تبیین میشود. مراحل و آداب جدل، از جمله پرهیز از لجاجت و خصومت، پذیرش حق و تلاش برای روشنکردن حقیقت، بیان میگردد. نویسنده تأکید میکند که مجادله در اسلام مطلوب است، اما باید با هدف دفاع از حق و بهدوراز اهداف شخصی و غیرالهی انجام شود. همچنین، موارد و موانعی که جدال را از مسیر صحیح خارج میسازد (مانند جدالهای نامشروع یا مبتنی بر غرور و تعصب) شرح داده میشوند. این فصل شامل رهنمودهایی در زمینه روش مقابله قرآن در مجادله و همچنین مواردی از مجادله که باید ترک شوند، است<ref>همان، ص101- 150</ref>. | فصل دوم: جدل و مجادله (قواعد، شرایط آداب و مراحل آن) این بخش به فن جدل و مجادله که از صنایع پنجگانه منطق است، اختصاص دارد. ابتدا تعریفی از جدل و مجادله ارائه شده و سپس خصوصیات «جدال احسن» در قرآن کریم، مانند هدف حقجویی و اخلاقی بودن، تبیین میشود. مراحل و آداب جدل، از جمله پرهیز از لجاجت و خصومت، پذیرش حق و تلاش برای روشنکردن حقیقت، بیان میگردد. نویسنده تأکید میکند که مجادله در اسلام مطلوب است، اما باید با هدف دفاع از حق و بهدوراز اهداف شخصی و غیرالهی انجام شود. همچنین، موارد و موانعی که جدال را از مسیر صحیح خارج میسازد (مانند جدالهای نامشروع یا مبتنی بر غرور و تعصب) شرح داده میشوند. این فصل شامل رهنمودهایی در زمینه روش مقابله قرآن در مجادله و همچنین مواردی از مجادله که باید ترک شوند، است<ref>همان، ص101- 150</ref>. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
فصل سوم: مغالطه؛ این فصل به فن مغالطه یا سفسطه میپردازد که در لغت به معنای لغزاندن و در اصطلاح به استدلالی گفته میشود که نتیجه صحیح ندارد. ابتدا مغالطه از حیث لغوی و اصطلاحی تعریف شده و اجزای ذاتی و خارجی آن (مربوط به مقدمات قیاس) مشخص میشوند. انواع مغالطات، از جمله مغالطه در اشتراک لفظی (مانند استفاده از واژههای مشترک)، مغالطه در ایهام و مغالطه در نقلقول ناقص، موردبررسی قرار میگیرند. همچنین مغالطه در تفسیر نادرست و مغالطه توسل به جهل بهعنوان روشهایی برای فریب مخاطب شرح داده شدهاند. هدف از طرح این مباحث، آگاهیبخشی به مخاطب در مورد روشهای فریب و شناسایی عناصر مغالطه است<ref>همان، ص151- 166</ref>. | فصل سوم: مغالطه؛ این فصل به فن مغالطه یا سفسطه میپردازد که در لغت به معنای لغزاندن و در اصطلاح به استدلالی گفته میشود که نتیجه صحیح ندارد. ابتدا مغالطه از حیث لغوی و اصطلاحی تعریف شده و اجزای ذاتی و خارجی آن (مربوط به مقدمات قیاس) مشخص میشوند. انواع مغالطات، از جمله مغالطه در اشتراک لفظی (مانند استفاده از واژههای مشترک)، مغالطه در ایهام و مغالطه در نقلقول ناقص، موردبررسی قرار میگیرند. همچنین مغالطه در تفسیر نادرست و مغالطه توسل به جهل بهعنوان روشهایی برای فریب مخاطب شرح داده شدهاند. هدف از طرح این مباحث، آگاهیبخشی به مخاطب در مورد روشهای فریب و شناسایی عناصر مغالطه است<ref>همان، ص151- 166</ref>. | ||
فصل چهارم: متون مناظرهها؛ این بخش کاملاً جنبه کاربردی دارد و مجموعهای از متون و گزارشهای مناظرات تاریخی را ارائه میدهد. این متون شامل مناظره پیامبر اکرم (ص) با فرق مختلف، احتجاجات امام حسن مجتبی (ع) در محضر معاویه و دیگران، مناظرات امام باقر (ع) با اشخاصی چون طاووس یمانی و قتاده و همچنین مناظرات امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) با مدعیان مختلف هستند. این مثالها برای نشاندادن نحوه بهکارگیری عملی قواعد مناظره و مجادله در ساحتهای کلامی، فقهی، و سیاسی انتخاب شدهاند<ref>همان، ص167- 216</ref>. | فصل چهارم: متون مناظرهها؛ این بخش کاملاً جنبه کاربردی دارد و مجموعهای از متون و گزارشهای مناظرات تاریخی را ارائه میدهد. این متون شامل مناظره پیامبر اکرم (ص) با فرق مختلف، احتجاجات امام حسن مجتبی(ع) در محضر معاویه و دیگران، مناظرات امام باقر(ع) با اشخاصی چون طاووس یمانی و قتاده و همچنین مناظرات امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) با مدعیان مختلف هستند. این مثالها برای نشاندادن نحوه بهکارگیری عملی قواعد مناظره و مجادله در ساحتهای کلامی، فقهی، و سیاسی انتخاب شدهاند<ref>همان، ص167- 216</ref>. | ||
در آخرین بخش، مطالب ارزشمندی پیرامون سخنوری و اهمیت و ضرورت آن، تعریف خطابه، شرایط یک سخنور، مشخصههای اسلوب خطابه و... ارائه میشود<ref>همان، ص217- 245</ref>. | در آخرین بخش، مطالب ارزشمندی پیرامون سخنوری و اهمیت و ضرورت آن، تعریف خطابه، شرایط یک سخنور، مشخصههای اسلوب خطابه و... ارائه میشود<ref>همان، ص217- 245</ref>. | ||