اجتهاد و تقلید (اعرافی)

اجتهاد و تقلید
پدیدآوران	اعرافی، علیرضا (نويسنده) آزادی، محمد (مقرر) خلیلی، احسان (مقرر) غلامرضایی، جواد (مقرر)
ناشر	مؤسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1398ش - 1399ش
چاپ	1
موضوع	اجتها‌د و تقلید,اجتها‌د (شیعه‌),اجتها‌د (شیعه‌)-- روش‌شنا‌سی‌,استنبا‌ط (اصول‌ فقه‌),مرجعیت‌,مراجع‌ تقلید,اصول‌ فقه‌ شیعه‌-- قرن‌ ۱۴,فقه‌ جعفری-- قرن‌ ۱۴
زبان	عربی
تعداد جلد	4
کد کنگره	BP ۱۶۷/الف۶الف۳ ۱۳۹۸
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، الاجتهاد و التقليد (ابهام‌زدایی) را ببینید.

اجتهاد و تقلید، نوشته علیرضا اعرافی (متولد 1328ش) از اساتید حوزه علمیه است. مجموعه حاضر حاصل تقریر درس‌های خارج فقه نویسنده درباره تقلید و اجتهاد است که طی پنج سال(1393- 1398ش) ارائه شده است.

موضوع کتاب

محور بحث در آن «باب تقلید» کتاب عروة الوثقی اثر سید کاظم یزدی است. بااین‌وجود علاوه بر تغییر در ترتیب مباحث، بعضی مسائل جزئی غیرمهم از مسائل کتاب عروة الوثقی مطرح نشده و برخی مسائل مهم دیگر بر آن افزوده شده است که بحث شرط فردیت مرجع یا مرجعیت شورایی از جمله این مباحث بوده و یکی از مجلدات مجموعه به آن اختصاص‌یافته است.

ازآنجایی‌که ترتیب مسائل در عروة الوثقی از تنظیم منطقی خارج شده و نیاز به تنظیم مجدد داشته؛ ازاین‌رو در تقریر مطالب نظم جدیدی به مطالب داده شده و کتاب با ترتیب دیگری نوشته شده که در آن از تنظیمات فقهای دیگری مانند شهید سید محمدباقر صدر، در الفتاوی الواضحه استفاده شده و با تغییراتی مرتب شده است.

لازم به ذکر است باوجود اختلاف ترتیب مسائل کتاب با کتاب اجتهاد و تقلید عروة الوثقی به جهت تسهیل در استفاده محققان، ذیل هر مساله به محل بحث آن در کتاب عروة الوثقی اشاره شده است. افزون بر آن ذیل هر مساله‌ به محل بحث در کتاب «منهاج الصالحین» آیت‌الله حکیم، «تحریر الوسیله» امام خمینی و الفتوای الواضحه شهید صدر اشاره شده است.

ساختار کتاب و محتوا

مطالب کتاب در سه قسمت تنظیم شده است: مقدمات اجتهاد، راه‌های تحصیل حکم شرعی و شرایط مرجع تقلید و بر اساس تنظیم یاد شده در هفت جلد مرتب شده است:

جلد اول شامل مقدمات اجتهاد است که بیانگر حدود سی مقدمه از مقدمات آن است. برخی از مقدمات تجمیع و ذیل فصلی واحد بیان شده‌اند. در فصل پنجم دو مقدمه «مبادی اجتهاد» و «روابط اجتهاد با علوم دیگر از منظر عام ارائه شده است. فصل ششم شامل پنج مقدمه است که عبارت‌اند از: مقدمات عملی و خارجی اجتهاد» تأثیرپذیری و حجیت اجتهاد» و «دخالت شرایط محیطی در جهت‌گیری‌های شناخت»، «تأثیرات آشنایی و اشتغال به سایر علوم در اجتهاد»، «تأثیر زمان و مکان در اجتهاد».

فصل دهم به هفت قاعده بنیادین اجتهاد اشاره دارد که ذیل مقدمه‌های متفاوتی بیان شده است. فصل سیزدهم شامل پنج مقدمه است: «تقسیم فقه بر اساس منابع، «رابطه بین منابع فقه شیعه و عامه»، «رابطه فقه و حقوق»، «انفتاح و انسداد باب اجتهاد» و «آثار اجتهاد و وظایف مجتهد» بیان شده است.

جلد دوم عهده‌دار بیان راه‌های تحصیل احکام شرعی است. در این جلد پس از بیان مساله کلی وجوب تخییری و یکی از راه‌های اجتهاد، احتیاط و تقلید، سه راه یاد شده و فروع مرتبط با آنها به ترتیب بررسی شده است.

جلد سوم به بیان قسمت دوم از راه‌های تحصیل حکم شارع اختصاص‌یافته و عهده‌دار مساله تقلید و فروع آن است.

جلدهای چهارم تا هفتم دربرگیرنده بیان شرایط مرجعیت است. جلد چهارم دربرگیرنده ده شرط از شرایط مرجعیت است. جلد پنجم شامل فروع اعلمیت و جلد ششم شرط زنده‌بودن و چیستی عدالتو در نهایت جلد هفتم شامل دو بحث است یکی شرط فرد بودن مرجع تقلید است که از مباحث جدید بوده و در آن روا بودن مرجعیت شورایی بررسی شده است.

ویژگی‌های کتاب

سه ویژگی کتاب آن را از دیگر کتاب‌های مربوط به اجتهاد و تقلید متمایز می‌سازد. این سه ویژگی عبارت‌اند از تنظیم منطقی مطالب، بیان مقدمات اجتهاد در ابتدای کتاب، و بررسی مساله مرجعیت شورایی که از مسائل مستحدثه است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.