هجاء مصاحف الأمصار: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه')
     
    خط ۹: خط ۹:
    |زبان
    |زبان
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    | کد کنگره =  م9هـ3 73 BP  
    | کد کنگره =  م9ه3 73 BP  
    | موضوع =
    | موضوع =
    |ناشر  
    |ناشر  

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۳۷

    هجاء مصاحف الأمصار
    هجاء مصاحف الأمصار
    پدیدآورانمهدوی، احمد بن عمار (نويسنده) ضامن، حاتم صالح (محقق)
    ناشر[بی نا]
    مکان نشرامارات
    سال نشر1428ق - 2007م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    م9ه3 73 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    هجاء مصاحف الأمصار، از آثار نحوی، قرائت‌شناس و مفسّر مغربی قیروانی قرن پنجم هجری قمری، ابوالعباس احمد بن عمار بن ابی‌العباس مهدوی (متوفای حدود 440ق)، است که چگونگی خوانش و نگارش بعضی از کلمات قرآنی را توضیح می‌دهد. این اثر را مورخ، مصحح و استاد بخش زبان عربی دانشکده ادبیات دانشگاه بغداد، حاتم صالح ضامن (متوفای 1434ق)، تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوالعباس احمد بن عمار مهدوی و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.

    نام کتاب

    • در آغاز این اثر، عنوان «القول في علم خطّ مصاحف أهل الأمصار بغاية الجهد و الاختصار» آمده[۱] که به نظر می‌رسد نام کتاب باشد، ولی حاتم صالح ضامن، اسم «هجاء مصاحف الأمصار» را برگزیده و نوشته است که هیچ‌یک از کسانی که شرح‌ حال ابوالعباس احمد بن عمار مهدوی را نوشته‌اند به این کتاب اشاره‌ای نکرده‌اند و گمان غالب آن است که این اثر، فصلی یا بابی از یکی از کتاب‌های اوست که هنوز منتشر نشده است و شواهدی در آن وجود دارد که این ادعا را تأیید می‌کند[۲]؛ البته محقق این شواهد را توضیح نداده است.

    هدف و روش

    • احمد بن عمار مهدوی، با تأکید بر لزوم وحدت در نگارش مصاحف و وجود رسم‌الخطّ اختصاصی برای قرآن حکیم، افزوده است: نیاز به توضیح این موارد همانند حاجت به علوم قرآنی و بلکه مهم‌تر از آن است[۳].
    • حاتم صالح ضامن، نقدی دقیق و طولانی (حدود صد مورد) بر چاپ پیشین این کتاب (تصحیح محیی‌الدین عبدالرحمن رمضان) نوشته است[۴].

    ساختار و محتوا

    • ابوالعباس مهدوی، در این اثر مختصر، به بررسی برخی از مسائل مرتبط با قرائت و نگارش کلمات قرآنی به‌ترتیب ذیل پرداخته است:
    1. کلماتی که با هاء یا تاء از های تأنیث نوشته شده‌اند.
    2. موصول و مقطوع.
    3. واژگانی که واو و یاء دارند.
    4. مهموز.
    5. زیادت.
    6. حذف.
    7. اجتماع دو همزه.
    8. الف وصل.
    9. حروفی که مصحف‌های اهالی حجاز و عراق و شام در مورد آن باهم اختلاف دارند.

    نمونه مباحث

    • کلمه «النعمة» در همه جای قرآن به همین شکل نوشته می‌شود، جز در 11 مورد که با تای کشیده ثبت می‌گردد؛ مانند «... وَ اذْكرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيكمْ...» (بقره: 231)[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: قبل از مقدمه نویسنده، ص34
    2. ر.ک: مقدمه محقق، ص7
    3. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص34
    4. ر.ک: مقدمه محقق، ص8-23
    5. ر.ک: متن کتاب، ص35

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها