تاریخ ارمنیان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه')
 
خط ۳۶: خط ۳۶:
تاریخ ارمنیان به سه بخش یا کتاب تقسیم شده است که عبارتند‌از: 1. نسبت نامه بزرگان ارمن؛ 2. تاریخ میانه نیاکان ما؛ 3. پایان تاریخ میهن ما.
تاریخ ارمنیان به سه بخش یا کتاب تقسیم شده است که عبارتند‌از: 1. نسبت نامه بزرگان ارمن؛ 2. تاریخ میانه نیاکان ما؛ 3. پایان تاریخ میهن ما.


کتاب یا بخش نخست شامل 32 باب است که هفت باب نخست شامل مطالب پیشگفتاری هستند: پاسخ نامۀ ساهاک باگراتونی و قول انجام خواهش او؛ الف. برتری دادن به منابع یونانی ب. سلوک فرزانه‌ستیز پادشاهان و شاهزادگان پیشین ما؛ ج. گزارش‌های گوناگون مورخان خارجی در مورد آدم و سایر بزرگان قوم؛ د. نسبت‌نامه سه فرزند نوح تا ابراهیم، نینوس و آرام؛ هـ. داستان‌های مورخان خارجی همانند کتاب مقدس و متفاوت با آن و احادیث شفاهی اولیمپیو دوروس فیلسوف؛ و. بعل که از جانب نویسندگان خارجی چنین نامیده شده همان نمرود کتاب مقدس؛ ز. با باب‌های هشتم و نهم در مورد مارآباس منبع اصلی اثر خود سخن به میان می‌آورد که با نامه واغارشاک به نزد آرشاک (یا اشک) بزرگ می‌رود و از او برای بررسی کتابخانۀ نینوا اجازه دریافت می‌دارد؛ او در اینجا کتابی به زبان یونانی می‌یابد که بر روی آن نوشته شده بود این کتاب به فرمان اسکندر(کبیر) از کلدانی به یونانی ترجمه شده است و شامل تاریخ باستانیان و پیشینیان می‌شود. مارآباس قسمت‌های مربوط به تاریخ ارمنیان را از این کتاب گلچین می‌کند و به زبان‌های یونانی و آشوری بر می‌گرداند و برای واغارشاک می‌آورد. او با شادمانی تمام تاریخ مارآباس را می‌پذیرد و فرمان می‌دهد آن را با دقت در دربار نگهداری کنند، اما بخشی را نیز دستور می‌دهد روی مجسمه مهر کنند، که نگارنده با استفاده «از آن» با رویدادهای تاریخی آشنا شده قول می‌دهد کنجکاوی مشوق خود را ارضا کند و نسب‌نامه ناخارارهای بومی ما را تا ساردانابال پادشاه کلدانیان ادامه دهد.
کتاب یا بخش نخست شامل 32 باب است که هفت باب نخست شامل مطالب پیشگفتاری هستند: پاسخ نامۀ ساهاک باگراتونی و قول انجام خواهش او؛ الف. برتری دادن به منابع یونانی ب. سلوک فرزانه‌ستیز پادشاهان و شاهزادگان پیشین ما؛ ج. گزارش‌های گوناگون مورخان خارجی در مورد آدم و سایر بزرگان قوم؛ د. نسبت‌نامه سه فرزند نوح تا ابراهیم، نینوس و آرام؛ ه. داستان‌های مورخان خارجی همانند کتاب مقدس و متفاوت با آن و احادیث شفاهی اولیمپیو دوروس فیلسوف؛ و. بعل که از جانب نویسندگان خارجی چنین نامیده شده همان نمرود کتاب مقدس؛ ز. با باب‌های هشتم و نهم در مورد مارآباس منبع اصلی اثر خود سخن به میان می‌آورد که با نامه واغارشاک به نزد آرشاک (یا اشک) بزرگ می‌رود و از او برای بررسی کتابخانۀ نینوا اجازه دریافت می‌دارد؛ او در اینجا کتابی به زبان یونانی می‌یابد که بر روی آن نوشته شده بود این کتاب به فرمان اسکندر(کبیر) از کلدانی به یونانی ترجمه شده است و شامل تاریخ باستانیان و پیشینیان می‌شود. مارآباس قسمت‌های مربوط به تاریخ ارمنیان را از این کتاب گلچین می‌کند و به زبان‌های یونانی و آشوری بر می‌گرداند و برای واغارشاک می‌آورد. او با شادمانی تمام تاریخ مارآباس را می‌پذیرد و فرمان می‌دهد آن را با دقت در دربار نگهداری کنند، اما بخشی را نیز دستور می‌دهد روی مجسمه مهر کنند، که نگارنده با استفاده «از آن» با رویدادهای تاریخی آشنا شده قول می‌دهد کنجکاوی مشوق خود را ارضا کند و نسب‌نامه ناخارارهای بومی ما را تا ساردانابال پادشاه کلدانیان ادامه دهد.


باب دهم آغازگر تاریخ اصلی ارمنیان است، نبرد هایک در برابر بعل (باب‌های 10 ـ11)؛ پیشینیان‌ هایک (باب 12)، کارهای آرام (باب‌های 13 ـ14). نبرد شامیرام با آرا و آبادانی‌های انجام شده (باب‌های 15 تا 18). نسب‌نامه بزرگان عبرانی، کلدانی و ارمنی تا داود، ساردانابال و اسکایوردی (باب 19) با آرا آرایان (باب 20)؛ با رویر نخستین پادشاه ارمنیان و جانشینانش (باب‌های 21 و 22)؛ منشأ آرزرونی‌ها، گنونی‌ها و آنگغتون و مرزبان آغزنیک (23)، تیگران یرواندیان (باب 24 ـ 30)؛ نشینان تیگران (باب 31)؛ نبرد ایلیاس و زارمایر (باب 32)؛ آخرین جانشین تیگران واهه بوده است که قیام نمود و به دست اسکندر مقدونی کشته شد و پس از آن تا پادشاهی واغارشاکمؤلف هیچ مطلبی راجع به ارمنستان به میان نمی‌آورد تا زمانی که آرشاک کبیر پادشاه پارتیان به سهولت وارد ارمنستان می‌شود و برادرش واغارشاک را به پادشاهی می‌رساند. پس از کتاب اول، دو باب «از افسانه‌های پارسی» به طور مجزا وجود دارد که در اولی در مورد آژدهاک بیوراسب و فریدون اما دومی شامل تشریح این افسانه و تاریخ تصحیح شده می‌باشد. مؤلف یادآور می‌گردد که شدیداً از اینگونه افسانه‌های بی‌معنی و ناشایست متنفر و گریزان است،  ولی اجباراً بنا به درخواست مشوق و پشتیبان خود آنها را می‌نویسد و شایسته گنجیدن در کتاب تاریخش ندانسته است لذا به طور مجزا و جداگانه نگاشته است.
باب دهم آغازگر تاریخ اصلی ارمنیان است، نبرد هایک در برابر بعل (باب‌های 10 ـ11)؛ پیشینیان‌ هایک (باب 12)، کارهای آرام (باب‌های 13 ـ14). نبرد شامیرام با آرا و آبادانی‌های انجام شده (باب‌های 15 تا 18). نسب‌نامه بزرگان عبرانی، کلدانی و ارمنی تا داود، ساردانابال و اسکایوردی (باب 19) با آرا آرایان (باب 20)؛ با رویر نخستین پادشاه ارمنیان و جانشینانش (باب‌های 21 و 22)؛ منشأ آرزرونی‌ها، گنونی‌ها و آنگغتون و مرزبان آغزنیک (23)، تیگران یرواندیان (باب 24 ـ 30)؛ نشینان تیگران (باب 31)؛ نبرد ایلیاس و زارمایر (باب 32)؛ آخرین جانشین تیگران واهه بوده است که قیام نمود و به دست اسکندر مقدونی کشته شد و پس از آن تا پادشاهی واغارشاکمؤلف هیچ مطلبی راجع به ارمنستان به میان نمی‌آورد تا زمانی که آرشاک کبیر پادشاه پارتیان به سهولت وارد ارمنستان می‌شود و برادرش واغارشاک را به پادشاهی می‌رساند. پس از کتاب اول، دو باب «از افسانه‌های پارسی» به طور مجزا وجود دارد که در اولی در مورد آژدهاک بیوراسب و فریدون اما دومی شامل تشریح این افسانه و تاریخ تصحیح شده می‌باشد. مؤلف یادآور می‌گردد که شدیداً از اینگونه افسانه‌های بی‌معنی و ناشایست متنفر و گریزان است،  ولی اجباراً بنا به درخواست مشوق و پشتیبان خود آنها را می‌نویسد و شایسته گنجیدن در کتاب تاریخش ندانسته است لذا به طور مجزا و جداگانه نگاشته است.