پرش به محتوا

تفسیر أسماءالله الحسنى: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Hbaghizadeh صفحهٔ تفسیر أسماء الله الحسنى را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به تفسیر أسماءالله الحسنى منتقل کرد)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''تفسیر اسماءالله الحسنی '''،  املاء [[زجاج، ابراهیم بن سری|ابراهیم بن سری زجاج]] (241 -311ق) در شرح و تبیین اسامی و صفات خداوند متعال، از جمله منابع پیش‌گام در این موضوع است که با مقدمه و تحقیق احمد یوسف دقاق به طبع رسیده است.
'''تفسیر اسماءالله الحسنی'''،  املاء [[زجاج، ابراهیم بن سری|ابراهیم بن سری زجاج]] (241 -311ق) در شرح و تبیین اسامی و صفات خداوند متعال، از جمله منابع پیش‌گام در این موضوع است که با مقدمه و تحقیق [[دقاق، احمد یوسف|احمد یوسف دقاق]] به طبع رسیده است.


==اهمیت و قدمت کتاب==
==اهمیت و قدمت کتاب==
[[زجاج]] این کتاب را درحالی‌که کمتر از 41 سال سن داشته بر اسماعیل قاضی املاء کرده است؛ چراکه قاضی اسماعیل در سال 179 متولد و در سال 282 وفات کرده است و زجاج در سال 241ق متولد شده است پس عمرش به هنگام وفات قاضی 41 سال بوده است. بنابراین کتاب مقدم بر دیگر تألیفات [[زجاج]] و بویژه کتاب دیگرش «معانی القرآن» تألیف شده است. پس این کتاب نزدیک به 270ق املاء شده است؛ بنابراین از قدیمی‌ترین کتبی است که در موضوع «اسمای حسنای الهی» تألیف شده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>‏
[[زجاج، ابراهیم بن سری|زجاج]] این کتاب را درحالی‌که کمتر از 41 سال سن داشته بر اسماعیل قاضی املاء کرده است؛ چراکه قاضی اسماعیل در سال 179 متولد و در سال 282 وفات کرده است و [[زجاج، ابراهیم بن سری|زجاج]] در سال 241ق متولد شده است پس عمرش به هنگام وفات قاضی 41 سال بوده است. بنابراین کتاب مقدم بر دیگر تألیفات [[زجاج، ابراهیم بن سری|زجاج]] و بویژه کتاب دیگرش «[[تهذيب معاني القرآن و إعرابه|معانی القرآن]]» تألیف شده است. پس این کتاب نزدیک به 270ق املاء شده است؛ بنابراین از قدیمی‌ترین کتبی است که در موضوع «اسمای حسنای الهی» تألیف شده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>‏


==سبب عدم شهرت کتاب==
==سبب عدم شهرت کتاب==
با وجود اینکه این کتاب از کتب متقدم زجاج است؛ اما در بین علما مشهور نیست؛ شاید عدم شهرت آن به این دلایل باز می‌گردد:
با وجود اینکه این کتاب از کتب متقدم [[زجاج، ابراهیم بن سری|زجاج]] است؛ اما در بین علما مشهور نیست؛ شاید عدم شهرت آن به این دلایل باز می‌گردد:
#این کتاب از کتب امالی ویژه‌ای است که ابواسحاق در یکی از مجالس خصوصی آن را املا کرده است؛ بدین جهت همانند کتبی که در حلقات علمی وسیع املا می‌شده مشهور نشده است.
#این کتاب از کتب امالی ویژه‌ای است که ابواسحاق در یکی از مجالس خصوصی آن را املا کرده است؛ بدین جهت همانند کتبی که در حلقات علمی وسیع املا می‌شده مشهور نشده است.
#این کتاب پاسخ به سؤال خاصی از اسماعیل قاضی بوده که تفسیرش را از او طلب کرده است.
#این کتاب پاسخ به سؤال خاصی از اسماعیل قاضی بوده که تفسیرش را از او طلب کرده است.
خط ۳۷: خط ۳۷:


==شیوه نگارش کتاب==
==شیوه نگارش کتاب==
زجاج در ابتدای کتاب حدیث ثابتی را در فضیلت «اسمای حسنای الهی» از طریق اسماعیل قاضی نقل کرده که تنها در این شرح آمده است. سپس معنای کلام پیامبر(ص) «من احصاها دخل الجنة» را شرح می‌دهد و معنای احصاء را تبیین می‌کند. سپس اسمای الهی را آن‌گونه که در اثر به دست او رسیده را ذکر کرده و تفسیر و توضیح داده و اشتقاق آن را بیان می‌کند. سپس به اصل کلمه در وضع اشاره کرده و معنای استفاده شده از آن را به عبارت ساده و مفید با شواهدی از قرآن کریم و سنت مطهر و اشعار معتبر و گاه باتکیه‌بر سخنان ابوالعباس مبرد و دیگر لغویون ذکر می‌کند. او سعی کرده از زیاده‌گویی پرهیز کند و پایبند به‌اختصار باشد و در محدوده معنای ذاتی برگرفته از زبان و اساتید آن و به‌دور از رویکردهای متکلمان و مکاتب فلسفی در نام‌های و صفات خداوند شرح و توضیح دهد و هر نام یا صفت را به زبان قرآن که به عربی فصیح نازل شده بازگرداند.<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>‏
[[زجاج، ابراهیم بن سری|زجاج]] در ابتدای کتاب حدیث ثابتی را در فضیلت «اسمای حسنای الهی» از طریق اسماعیل قاضی نقل کرده که تنها در این شرح آمده است. سپس معنای کلام پیامبر(ص) «من احصاها دخل الجنة» را شرح می‌دهد و معنای احصاء را تبیین می‌کند. سپس اسمای الهی را آن‌گونه که در اثر به دست او رسیده را ذکر کرده و تفسیر و توضیح داده و اشتقاق آن را بیان می‌کند. سپس به اصل کلمه در وضع اشاره کرده و معنای استفاده شده از آن را به عبارت ساده و مفید با شواهدی از قرآن کریم و سنت مطهر و اشعار معتبر و گاه باتکیه‌بر سخنان ابوالعباس مبرد و دیگر لغویون ذکر می‌کند. او سعی کرده از زیاده‌گویی پرهیز کند و پایبند به‌اختصار باشد و در محدوده معنای ذاتی برگرفته از زبان و اساتید آن و به‌دور از رویکردهای متکلمان و مکاتب فلسفی در نام‌های و صفات خداوند شرح و توضیح دهد و هر نام یا صفت را به زبان قرآن که به عربی فصیح نازل شده بازگرداند.<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>‏


==نقش ابوعلی فارسی==
==نقش ابوعلی فارسی==