دیوان الشماخ بن ضرار الذبیاني

دیوان الشماخ بن ضرار الذبیاني
پدیدآوران	مؤلف ناشناخته (قرن 4ق.) (نويسنده) شماخ بن ضرار (نویسنده) هادی، صلاح الدین (محقق)
ناشر	دار المعارف
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1968م
چاپ	1
موضوع	شماخ بن ضرار - ‎۲۲ق- ‎۶۴۲م.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	PJA ۳۱۰۰/د۹ش۸
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ديوان الشماخ بن ضرار الذبياني، مجموعه اشعار شاعر مخضرم قرن اول هجری، ابوسعید معقل بن ضرار غطفانی ذبیانی مازنی، مشهور به شَمّاخ (متکبر) (متوفای 22ق)، است و البته شامل همه اشعار او نیست و برخی از اشعار مذکور در این اثر نیز منسوب به اوست. پژوهشگر معاصر، صلاح‌الدین الهادی، این کتاب را تصحیح و تحقیق و شرح کرده و علاوه بر مقدمه و تعلیقات، ملحقاتی نیز بر آن افزوده است.

هدف و روش

• صلاح‌الدین الهادی، این تحقیق را به‌عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد خودش انجام داده و کوشیده تا متنی کامل عرضه کند، ولی موفقیت صددرصدی نیافته است.

ویژگی‌های اشعار

• بخش قابل توجهی از این اشعار به توصیف طبیعت و حیوانات، به‌ویژه شکار و حیوانات شکاری مانند گورخر وحشی (حمار وحشی) و شتر ماده (ناقه) اختصاص دارد. همچنین، برخی از قصائد با بخش "نسیب" آغاز می‌شود.

ساختار و محتوا

1. مقدمه رئیس پژوهش‌های ادبی دانشکده دارالعلوم، عمر دسوقی، در معرفی کتاب حاضر و نقش صلاح‌الدین الهادی در تحقیق و تصحیح و شرح دیوان حاضر.
2. مقدمه مفصل محقق و شارح در معرفی این دیوان.
3. متن دیوان (شامل 27 قطعه).
4. ملحقات دیوان (شامل 51 قطعه).

نمونه مباحث

• اولین بیت از قصیده آغازین این دیوان با توصیف ناقه (شتر ماده) شروع می‌شود و آن را به گورخر وحشی تشبیه می‌کند:

و حرفٍ قد بعثتُ علی وجاها

تباري أينقاً متواترات

؛ واژه "حرف" در اینجا به معنای شتر ماده قوی و تنومندی است که از کثرت سفر، ورزیده شده و به‌سوی لاغری روی کرده است و....

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.