۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'النهاية في مجرد الفقه و الفتاوی' به 'النهاية في مجرد الفقه و الفتاوي'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'علمالهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'النهاية في مجرد الفقه و الفتاوی' به 'النهاية في مجرد الفقه و الفتاوي') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
# نویسنده پس از ذکر اقوال فقهای طایفه اول مینویسد: از آنچه نقل کردیم از اقوال فقها از عصر صدوق تا عصر صاحب حدائق روشن میشود که بسیاری از فقها؛ بلکه اکثریت آنها قائل به وجوب نماز جمعه در عصر غیبت هستند به وجوب تعیینی؛ بدون اینکه حضور امام یا نائب خاص ایشان را شرط بدانند<ref>ر.ک: همان، ص42</ref>. | # نویسنده پس از ذکر اقوال فقهای طایفه اول مینویسد: از آنچه نقل کردیم از اقوال فقها از عصر صدوق تا عصر صاحب حدائق روشن میشود که بسیاری از فقها؛ بلکه اکثریت آنها قائل به وجوب نماز جمعه در عصر غیبت هستند به وجوب تعیینی؛ بدون اینکه حضور امام یا نائب خاص ایشان را شرط بدانند<ref>ر.ک: همان، ص42</ref>. | ||
# طایفه دوم که حضور امام یا نائب خاصش را در مشروعیت نماز جمعه و صحت آن شرط دانستهاند عبارتند از سه نفر: [[ابن حمزه، محمد بن علی|ابن حمزه طوسی]]، ابوعبدالله سلمان صهرشتی و [[ابن ادریس، محمد بن احمد|ابن ادریس حلی]] و شاید [[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلّار دیلمی]] با سخنی که [[ابن ادریس، محمد بن احمد|ابن ادریس]] در کتاب الامر بالمعروف به وی نسبت داده است<ref>ر.ک: همان، ص47-48</ref>. | # طایفه دوم که حضور امام یا نائب خاصش را در مشروعیت نماز جمعه و صحت آن شرط دانستهاند عبارتند از سه نفر: [[ابن حمزه، محمد بن علی|ابن حمزه طوسی]]، ابوعبدالله سلمان صهرشتی و [[ابن ادریس، محمد بن احمد|ابن ادریس حلی]] و شاید [[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلّار دیلمی]] با سخنی که [[ابن ادریس، محمد بن احمد|ابن ادریس]] در کتاب الامر بالمعروف به وی نسبت داده است<ref>ر.ک: همان، ص47-48</ref>. | ||
# گروه سوم از فقها، حضور امام یا نائبش را در وجوب تعیینی نماز جمعه شرط میداند نه جواز آن؛ به معنی وجوب تخییری بین نماز جمعه و نماز ظهر. [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] اولین فقیه از متقدمین است که کلامش در [[النهاية في مجرد الفقه و | # گروه سوم از فقها، حضور امام یا نائبش را در وجوب تعیینی نماز جمعه شرط میداند نه جواز آن؛ به معنی وجوب تخییری بین نماز جمعه و نماز ظهر. [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] اولین فقیه از متقدمین است که کلامش در [[النهاية في مجرد الفقه و الفتاوي|النهایة]]، ظهور در قول به تخییر نماز جمعه در عصر غیبت دارد<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. | ||
نویسنده معتقد است که اقامه نماز جمعه فینفسه از مناصب نیست؛ چراکه منصب، عنوان وضعی اعتباری است که خودش بهوجود نمیآید بلکه وجودش و تحققش در عالم اعتبار نیاز به وضع واضع و جعل جاعل دارد و این جاعل، خواه عرف عام یعنی عرف عقلا، یا عرف خاص یعنی عرف گروه خاصی از مردم یا شرع باشد. بدون شک منصب اقامه جمعه از عناوین عرفی نیست تا از جانب عرف عام یا خاص جعل شده باشد؛ بلکه از عناوین شرعی است که مانند منصب شرعی باید از سوی شارع جعل شده باشد. در ادله شرعی هم دلیلی که دلالت بر وجود جعل شرعی برای منصب اقامه جمعه داشته باشد وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص218-217</ref>. | نویسنده معتقد است که اقامه نماز جمعه فینفسه از مناصب نیست؛ چراکه منصب، عنوان وضعی اعتباری است که خودش بهوجود نمیآید بلکه وجودش و تحققش در عالم اعتبار نیاز به وضع واضع و جعل جاعل دارد و این جاعل، خواه عرف عام یعنی عرف عقلا، یا عرف خاص یعنی عرف گروه خاصی از مردم یا شرع باشد. بدون شک منصب اقامه جمعه از عناوین عرفی نیست تا از جانب عرف عام یا خاص جعل شده باشد؛ بلکه از عناوین شرعی است که مانند منصب شرعی باید از سوی شارع جعل شده باشد. در ادله شرعی هم دلیلی که دلالت بر وجود جعل شرعی برای منصب اقامه جمعه داشته باشد وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص218-217</ref>. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
در برخی روایات، افرادی از وجوب نماز جمعه مستثنی شدهاند. در روایات عدد عناوین مستثنی نه، پنج، چهار، سه و... ذکر شده است. [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] روایتی صحیح را از زراره بن اعین از امام باقر(ع) نقل کرده که در آن این افراد استثناء شدهاند: صغیر، پیرمرد، مجنون، مسافر، عبد، زن، مریض، کور و کسی که از وطنش دو فرسخ فاصله دارد<ref>ر.ک: همان، ص238-237</ref>. | در برخی روایات، افرادی از وجوب نماز جمعه مستثنی شدهاند. در روایات عدد عناوین مستثنی نه، پنج، چهار، سه و... ذکر شده است. [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] روایتی صحیح را از زراره بن اعین از امام باقر(ع) نقل کرده که در آن این افراد استثناء شدهاند: صغیر، پیرمرد، مجنون، مسافر، عبد، زن، مریض، کور و کسی که از وطنش دو فرسخ فاصله دارد<ref>ر.ک: همان، ص238-237</ref>. | ||
[[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در [[الخلاف|کتاب خلاف]] به [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی]] نسبت میدهد که وی خواندن نماز واجب در ظهر جمعه را قدری پیش از زوال جایز میداند<ref>ر.ک: همان، ص258</ref>. این نسبت به اطلاق خود شامل نماز جمعه و نیز نماز ظهر در صورت فقد شرایط وجوب نماز جمعه میشود. در برابر عدهای مانند [[ابن ادریس، محمد بن احمد|ابن ادریس]] وقت نماز جمعه را تا انتهای وقت نماز ظهر در روزهای دیگر، ممتد میدانند. آرای فقیهان عظام در خطبهها نیز با هم گوناگون است. ظاهر کلام [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در [[المبسوط في فقه الإمامية|مبسوط]] و [[النهاية في مجرد الفقه و | [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در [[الخلاف|کتاب خلاف]] به [[سید مرتضی، علی بن حسین|سید مرتضی]] نسبت میدهد که وی خواندن نماز واجب در ظهر جمعه را قدری پیش از زوال جایز میداند<ref>ر.ک: همان، ص258</ref>. این نسبت به اطلاق خود شامل نماز جمعه و نیز نماز ظهر در صورت فقد شرایط وجوب نماز جمعه میشود. در برابر عدهای مانند [[ابن ادریس، محمد بن احمد|ابن ادریس]] وقت نماز جمعه را تا انتهای وقت نماز ظهر در روزهای دیگر، ممتد میدانند. آرای فقیهان عظام در خطبهها نیز با هم گوناگون است. ظاهر کلام [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] در [[المبسوط في فقه الإمامية|مبسوط]] و [[النهاية في مجرد الفقه و الفتاوي|نهایه]] و صریح کلام [[ابن حمزه، محمد بن علی|ابن حمزه]] در وسیله وجوب بالارفتن خطیب از منبر برای ایراد خطبهها پیش از زوال است. ظاهر کلام این دو بزرگوار نیز وجوب اتمام خطبهها پیش از زوال است<ref>ر.ک: احسنی، غلامرضا، ص125-124</ref>. | ||
نماز جمعه باید به جماعت اقامه شود و مطلقاً بهصورت فرادی اقامه نمیشود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص268 </ref>. نویسنده در این زمینه به روایاتی استدلال میکند. از جمله [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] از زرارة بن اعین از امام باقر(ع) نقل کرده که فرمود: «خداوند بر مردم در روز جمعه تا جمعه، 35 [وعده] نماز واجب کرده است، از میان آنها یک نماز است که بهصورت جماعت واجب شده که نماز جمعه است...». این روایت دلالت بر این دارد که متعلق غرض الهی در نماز جمعه، نماز در جماعت است یعنی واجب که نماز است مقید به اقامه به جماعت شده است<ref>ر.ک: همان، ص269 </ref>. | نماز جمعه باید به جماعت اقامه شود و مطلقاً بهصورت فرادی اقامه نمیشود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص268 </ref>. نویسنده در این زمینه به روایاتی استدلال میکند. از جمله [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] از زرارة بن اعین از امام باقر(ع) نقل کرده که فرمود: «خداوند بر مردم در روز جمعه تا جمعه، 35 [وعده] نماز واجب کرده است، از میان آنها یک نماز است که بهصورت جماعت واجب شده که نماز جمعه است...». این روایت دلالت بر این دارد که متعلق غرض الهی در نماز جمعه، نماز در جماعت است یعنی واجب که نماز است مقید به اقامه به جماعت شده است<ref>ر.ک: همان، ص269 </ref>. | ||