تحلیل ساختاری فعل در زبان سغدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می ر' به ' می‌ر'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' می ر' به ' می‌ر')
خط ۳۵: خط ۳۵:
سغد از ایالت‌های هخامنشیان بود و پس از لشکرکشی اسکندر مقدونی و مقاومت و دفاع سردار بزرگشان «سپیتامنس» به دفاع سردار بزرگشان «سپیتامنس» به دست یونانیان افتاد. حملۀ اسکندر به سغد و غارت سمرقند موجب نخستین مهاجرت سغدی‌ها به سوی مرزهای چین شد. سغدی‌های بازمانده دولت‌شهرهایی تشکیل دادند و خیلی زود از سلوکیان جدا شدند و استقلال یافتند.
سغد از ایالت‌های هخامنشیان بود و پس از لشکرکشی اسکندر مقدونی و مقاومت و دفاع سردار بزرگشان «سپیتامنس» به دفاع سردار بزرگشان «سپیتامنس» به دست یونانیان افتاد. حملۀ اسکندر به سغد و غارت سمرقند موجب نخستین مهاجرت سغدی‌ها به سوی مرزهای چین شد. سغدی‌های بازمانده دولت‌شهرهایی تشکیل دادند و خیلی زود از سلوکیان جدا شدند و استقلال یافتند.


از مقایسۀ مطالبی که مآخذ هخامنشی، یونانی، ساسانی، چینی و اسلامی دربارۀ سغد گفته‌اند، می‌توان گسترۀ جغرافیای آن را تا حدودی مشخص کرد. بی‌شک مرکز فرهنگی و سیاسی سغد سمرقند بوده که یکی از مراکز بزرگ تجاری جادۀ ابریشم نیز به شمار می رفته است. از این پایگاه، سغدیان که انحصار تجارت ابریشم را در مسیر شرقی داشتند، همراه با دولت‌شهرهای دیگر سغدی، نظیر تاشکند، فرغانه، پنجیکند، بخارا و کش به کمک نیروهای انتظامی قدرت‌های زمان، بر ثبات و امنیت این راه کاروانی و پرخطر نظارت می‌کردند.
از مقایسۀ مطالبی که مآخذ هخامنشی، یونانی، ساسانی، چینی و اسلامی دربارۀ سغد گفته‌اند، می‌توان گسترۀ جغرافیای آن را تا حدودی مشخص کرد. بی‌شک مرکز فرهنگی و سیاسی سغد سمرقند بوده که یکی از مراکز بزرگ تجاری جادۀ ابریشم نیز به شمار می‌رفته است. از این پایگاه، سغدیان که انحصار تجارت ابریشم را در مسیر شرقی داشتند، همراه با دولت‌شهرهای دیگر سغدی، نظیر تاشکند، فرغانه، پنجیکند، بخارا و کش به کمک نیروهای انتظامی قدرت‌های زمان، بر ثبات و امنیت این راه کاروانی و پرخطر نظارت می‌کردند.


اسناد کوه مغ که در ربع اول قرن هشتم میلادی بین 700 تا 725 میلادی تاریخ‌گذاری شده‌اند، از شاهی به نام «دیواستیج» یا دیواشتیچ نام می‌برد. این اسناد که در خرابه‌های کوه مغ در دامنۀ بلندی‌های زرافشان نزدیک خرابه‌های پنجیکند قدیم پیدا شده‌اند، شامل نامه‌های سیاسی، اداری، تجاری سغدیان، همچنین بایگانیف حسابداری، اسناد حقوقی و صورت‌حساب‌های مالیاتی است و اطلاعات سودمندی دربارۀ وقایع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی آن زمان می‌دهد. قسمت خصوصی‌تر این مدارک، مثل اجارۀ زمین، اوضاع بازار و عقد‌نامۀ ازدواج پرده از وضع اجتماعی سیاسی سغد قبل از فتح آنجا به‌دست اعراب برمی‌دارد. قلعه‌ای که این اسناد در آن پیدا شده، محتملاً نزدیک محلی بوده که دیواستیج با اعراب جنگیده و بعد از عقب‌نشینی به قلعه پناه برده و شاید در آنجا کشته شده باشد (طبق آخرین مأخذ، او در سال 722 میلادی به‌دست اعراب کشته شد)، اما قبل از مرگ توانسته است اسناد و مدارک حکومتی را در محلی پنهان کند: اسنادی که در دهۀ سی قرن بیستم پیچیده در چرم پیدا شد! این نامه‌ها با تقویم سال و ماه و روز سغدی تاریخ‌گذاری شده و مقایسۀ این نام‌ها با نام‌هایی که در یک متن سغدی مانوی پیدا شده، فهرست نام روزها و ماه‌های سغدی را کامل می‌کند. افزون‌ بر این اسناد کوه مغ از نام مکان‌های مختلفی یاد می‌کند و از رابطۀ اقتصادی بین دو شهر پنجیکند و فرغانه و اعزام سفارتی از طرف دیواستیج نزد حکمران تاشکند سخن می‌گوید.
اسناد کوه مغ که در ربع اول قرن هشتم میلادی بین 700 تا 725 میلادی تاریخ‌گذاری شده‌اند، از شاهی به نام «دیواستیج» یا دیواشتیچ نام می‌برد. این اسناد که در خرابه‌های کوه مغ در دامنۀ بلندی‌های زرافشان نزدیک خرابه‌های پنجیکند قدیم پیدا شده‌اند، شامل نامه‌های سیاسی، اداری، تجاری سغدیان، همچنین بایگانیف حسابداری، اسناد حقوقی و صورت‌حساب‌های مالیاتی است و اطلاعات سودمندی دربارۀ وقایع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی آن زمان می‌دهد. قسمت خصوصی‌تر این مدارک، مثل اجارۀ زمین، اوضاع بازار و عقد‌نامۀ ازدواج پرده از وضع اجتماعی سیاسی سغد قبل از فتح آنجا به‌دست اعراب برمی‌دارد. قلعه‌ای که این اسناد در آن پیدا شده، محتملاً نزدیک محلی بوده که دیواستیج با اعراب جنگیده و بعد از عقب‌نشینی به قلعه پناه برده و شاید در آنجا کشته شده باشد (طبق آخرین مأخذ، او در سال 722 میلادی به‌دست اعراب کشته شد)، اما قبل از مرگ توانسته است اسناد و مدارک حکومتی را در محلی پنهان کند: اسنادی که در دهۀ سی قرن بیستم پیچیده در چرم پیدا شد! این نامه‌ها با تقویم سال و ماه و روز سغدی تاریخ‌گذاری شده و مقایسۀ این نام‌ها با نام‌هایی که در یک متن سغدی مانوی پیدا شده، فهرست نام روزها و ماه‌های سغدی را کامل می‌کند. افزون‌ بر این اسناد کوه مغ از نام مکان‌های مختلفی یاد می‌کند و از رابطۀ اقتصادی بین دو شهر پنجیکند و فرغانه و اعزام سفارتی از طرف دیواستیج نزد حکمران تاشکند سخن می‌گوید.