جغرافیای تاریخی داراب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می ش' به ' می‌ش'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
جز (جایگزینی متن - ' می ش' به ' می‌ش')
خط ۳۴: خط ۳۴:
جغرافیای تاریخی در مرز بین جغرافیا و تاریخ قرار دارد و در حالی که از دستاوردهای هر دو علم بهره می‌برد، فراتر از هر دو عمل می‌کند و در هیچ‌کدام متوقف و محدود نمی‌شود؛ به صورتی که مطالعۀ تاریخ را در عرصۀ جغرافیا و هم‌زمان سهم محیط جغرافیایی را در رویدادهای تاریخی بررسی می‌کند. با این حال نه به وقایع‌نگاری صرف می‌پردازد و نه صرفاً به توضیح و تبیین عوامل جغرافیایی. جغرافیای تاریخی چشم‌اندازی بی‌بازگشت از زندگی انسانی را ـ در مفهوم گستردۀ خود ـ به تصویر می‌کشد که بر بستر یک مکان خاص به وجود آمده است.
جغرافیای تاریخی در مرز بین جغرافیا و تاریخ قرار دارد و در حالی که از دستاوردهای هر دو علم بهره می‌برد، فراتر از هر دو عمل می‌کند و در هیچ‌کدام متوقف و محدود نمی‌شود؛ به صورتی که مطالعۀ تاریخ را در عرصۀ جغرافیا و هم‌زمان سهم محیط جغرافیایی را در رویدادهای تاریخی بررسی می‌کند. با این حال نه به وقایع‌نگاری صرف می‌پردازد و نه صرفاً به توضیح و تبیین عوامل جغرافیایی. جغرافیای تاریخی چشم‌اندازی بی‌بازگشت از زندگی انسانی را ـ در مفهوم گستردۀ خود ـ به تصویر می‌کشد که بر بستر یک مکان خاص به وجود آمده است.


گسترۀ مطالعات جغرافیای تاریخی بسیار وسیع است و موضوعات متعددی را شامل می شود که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از: ایجاد و جابجایی مرزهای سیاسی در طول تاریخ، مهاجرت‌های بزرگ و کوچک و تأثیرگذار، ساختارهای اجتماعی، شیوه‌های زیست، تحولات اقتصادی و نحوۀ تولید مثل کشاورزی، دامداری، صنعت و.... تا ساخت ابزار به منظور استفاده‌های گوناگون و متنوع، عوامل طبیعی و میزان تأثیرگذاری آنها، راه‌ها و جاده‌های مواصلاتی که باعث ارتباط بین جوامع انسانی می‌شده‌اند، جنگ‌ها و محل وقوع و عوامل تأثیرگذار بر آنها نظیر تنگه‌ها، قلعه‌ها، گذرگاه‌ها و...، معماری مناطق شهری و روستایی مثل بازار، مسجد و....
گسترۀ مطالعات جغرافیای تاریخی بسیار وسیع است و موضوعات متعددی را شامل می‌شود که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از: ایجاد و جابجایی مرزهای سیاسی در طول تاریخ، مهاجرت‌های بزرگ و کوچک و تأثیرگذار، ساختارهای اجتماعی، شیوه‌های زیست، تحولات اقتصادی و نحوۀ تولید مثل کشاورزی، دامداری، صنعت و.... تا ساخت ابزار به منظور استفاده‌های گوناگون و متنوع، عوامل طبیعی و میزان تأثیرگذاری آنها، راه‌ها و جاده‌های مواصلاتی که باعث ارتباط بین جوامع انسانی می‌شده‌اند، جنگ‌ها و محل وقوع و عوامل تأثیرگذار بر آنها نظیر تنگه‌ها، قلعه‌ها، گذرگاه‌ها و...، معماری مناطق شهری و روستایی مثل بازار، مسجد و....


مطالعۀ همۀ این موارد و تفسیر رخدادها، مانند هر مقولۀ دیگر باید در حیطۀ تئوری‌ها و قوانین علمی صورت گیرد؛ از این‌رو بدون داشتن نظریه و طرح تحقیق نمی‌توان هیچ پدیده‌ای را تفسیر کرد. تئوری‌ها نیز بر مبنای تجربه شکل می‌گیرند و از آنجا که تجربه در تاریخ امکان‌پذیر نیست، علم تاریخ از نظریه‌پردازی‌ها در علوم دیگر به‌ویژه علوم انسانی تجربی نظیر جامعه‌شناسی، اقتصاد، روان‌شناسی، آمار، سیاست، زبان‌شناسی و.... بهره می‌گیرد. علومی که از عمر آنها بیش از دویست سال نمی‌گذرد. بدین لحاظ جغرافیای تاریخی علمی جدید و مدرن است.
مطالعۀ همۀ این موارد و تفسیر رخدادها، مانند هر مقولۀ دیگر باید در حیطۀ تئوری‌ها و قوانین علمی صورت گیرد؛ از این‌رو بدون داشتن نظریه و طرح تحقیق نمی‌توان هیچ پدیده‌ای را تفسیر کرد. تئوری‌ها نیز بر مبنای تجربه شکل می‌گیرند و از آنجا که تجربه در تاریخ امکان‌پذیر نیست، علم تاریخ از نظریه‌پردازی‌ها در علوم دیگر به‌ویژه علوم انسانی تجربی نظیر جامعه‌شناسی، اقتصاد، روان‌شناسی، آمار، سیاست، زبان‌شناسی و.... بهره می‌گیرد. علومی که از عمر آنها بیش از دویست سال نمی‌گذرد. بدین لحاظ جغرافیای تاریخی علمی جدید و مدرن است.