۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تفسير رسالة أدب الكتاب'''، اثر ابوالقاسم عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی (متوفی 340ق)، شرح و تفسیری است بر مقدمه کتاب «أدب الكتاب» یا «أدب الكاتب» یا «آداب الكتابة» ابن قتیبه، ابومحمد عبدالله بن مسلم دینورى. | '''تفسير رسالة أدب الكتاب'''، اثر [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|ابوالقاسم عبدالرحمن بن اسحاق زجاجی]] (متوفی 340ق)، شرح و تفسیری است بر مقدمه کتاب «أدب الكتاب» یا «أدب الكاتب» یا «آداب الكتابة» [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه، ابومحمد عبدالله بن مسلم دینورى]]. | ||
از این کتاب، با اسامی مختلفی یاد شده است؛ از قبیل: «شرح خطبة أدب الكاتب»، «شرح أدب الكاتب لابن قتيبة»، «شرح مقدمة أدب الكاتب»، «شرح رسالة أدب الكاتب»، «شرح خطبة أدب الكتاب» و...<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص14-15</ref>. | از این کتاب، با اسامی مختلفی یاد شده است؛ از قبیل: «شرح خطبة أدب الكاتب»، «شرح أدب الكاتب لابن قتيبة»، «شرح مقدمة أدب الكاتب»، «شرح رسالة أدب الكاتب»، «شرح خطبة أدب الكتاب» و...<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص14-15</ref>. | ||
زجاجی به تمامی کتاب ابن قتیبه نپرداخته و تنها به شرح مقدمه آن، اکتفا نموده<ref>ر.ک: همان، ص16</ref> و از شواهد و قراینی که محقق در مقدمه کتاب مطرح نموده، چنین برداشت میشود که این کتاب، از تألیفاتی است که وی در آخر عمر خود، به نگارش آن همت گمارده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref> و احتمالا آن را برای یکی از خلفا یا والیان عباسی که سلطنت یا ولایت وی تا پنج سال آخر عمر زجاجی، طول کشیده، نوشته است که یا عبدالله مستکفیبالله (خلافت از 333 تا 334ق) بوده، یا فضل بن مطیعلله (خلافت از 334 تا 364ق) و یا معزالدوله ابن بویه دیلمی<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|زجاجی]] به تمامی کتاب [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتیبه]] نپرداخته و تنها به شرح مقدمه آن، اکتفا نموده<ref>ر.ک: همان، ص16</ref> و از شواهد و قراینی که محقق در مقدمه کتاب مطرح نموده، چنین برداشت میشود که این کتاب، از تألیفاتی است که وی در آخر عمر خود، به نگارش آن همت گمارده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref> و احتمالا آن را برای یکی از خلفا یا والیان عباسی که سلطنت یا ولایت وی تا پنج سال آخر عمر [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|زجاجی]]، طول کشیده، نوشته است که یا عبدالله مستکفیبالله (خلافت از 333 تا 334ق) بوده، یا فضل بن مطیعلله (خلافت از 334 تا 364ق) و یا معزالدوله ابن بویه دیلمی<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | ||
زجاجی بهواسطه نسبت دادن نظریات و دیدگاههایی که در کتاب ذکر نموده، به صاحبان اصلی آنها و نسبت دادن روایات لغوی و غیر لغوی به راویان آنها، اهتمام ویژه خود به مستند کردن مطالب را نشان داده است. وجود عباراتی همچون: «و أنشد | [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|زجاجی]] بهواسطه نسبت دادن نظریات و دیدگاههایی که در کتاب ذکر نموده، به صاحبان اصلی آنها و نسبت دادن روایات لغوی و غیر لغوی به راویان آنها، اهتمام ویژه خود به مستند کردن مطالب را نشان داده است. وجود عباراتی همچون: «و أنشد [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]»، «و أنشدني أبوالحسن علي بن سليمان الأخفش، قال أنشدني المبرد» و «أخبرني أبوإسحاق الزجاج، و أبوالحسن الأخفش، عن المبرد، أنه قال: أنشدني أعرابي...» در سراسر کتاب، مؤید این امر میباشد<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref>. | ||
برخی از مهمترین ویژگیهای رویکردی و روشی زجاجی در نگارش کتاب که در مقدمه محقق، نمونههایی برای آن ذکر شده است را میتوان در امور زیر، مورد بحث و بررسی قرار داد: | برخی از مهمترین ویژگیهای رویکردی و روشی [[زجاجی، عبدالرحمان بن اسحاق|زجاجی]] در نگارش کتاب که در مقدمه محقق، نمونههایی برای آن ذکر شده است را میتوان در امور زیر، مورد بحث و بررسی قرار داد: | ||
# اهتمام به ذکر آرا و نظریات نحات مختلف در مسئله واحد و ترجیح برخی از آرا بر بقیه؛ | # اهتمام به ذکر آرا و نظریات نحات مختلف در مسئله واحد و ترجیح برخی از آرا بر بقیه؛ | ||
# اهتمام به حصر برخی از مسائل لغوی یا ترکیبات نحوی؛ | # اهتمام به حصر برخی از مسائل لغوی یا ترکیبات نحوی؛ | ||