القصيدة الحصرية في قراءة الإمام نافع

القصيدة الحصرية في قراءة الإمام نافع
پدیدآوران	قیروانی ، علی بن عبدالغنی (نويسنده) عبقری، توفیق بن احمد (محقق) عبقری، توفیق بن احمد ( مقدمه نويس)
ناشر	مکتبة اولاد الشيخ للتراث
مکان نشر	مصر - جیزه
سال نشر	1423ق - 2002م
چاپ	1
موضوع	قرآن -- قرائت -- آداب و رسوم,نافع‌بن عبدالرحمن،۱۶۹ - ۷۰ ق -- قرائت
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۸۰/۸/ح۶ق۶
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

القصيدة الحُصَرية في قراءة الإمام نافع، از آثار شاعر، ادیب، قاری، مُقری (قرائت‌شناس) و فقیه مالکی قرن پنجم هجری قمری، ابوالحسن علی بن عبدالغنی حُصَری قیروانی، ملقّب به شیخ‌القُرّاء (متوفای 488ق)، مجموعه اشعاری است که شاعر آن را قبل از سال 470ق، سرود و به توضیح و تبیین قرائت نافع پرداخت. استاد دانشکده ادبیات دانشگاه قاضی عیاض (مراکش)، توفیق بن احمد عبقری، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و مقدمه‌ای ارزنده بر آن افزوده و ابوالحسن حصری قیروانی و اثر حاضر را شناسانده است.

هدف و روش

• ابوالحسن حصری قیروانی، در مقدمه منثور خودش مغرورانه نوشته است: چون قصیده مُقری ابومزاحم موسی بن عبیدالله خاقانی را دیدم که نارسا است و بسیاری از معانی اصول و فروع قرائت‌ها را ندارد، زیرا شاعری جز من نمی‌تواند همه آن را به نظم درآورد، پس این قصیده را سرودم و البته فخرفروشی نیست....
• توفیق بن احمد عبقری، با تأکید بر اینکه شکی در نسبت این قصیده به ابوالحسن حصری قیروانی، وجود ندارد و همه کتاب‌های شرح ‌حال، این مطلب را تأیید کرده‌اند، افزوده است:
• ولی اسم خاصی ندارد و به نام «القصيدة الحصرية» و «القصيدة الرائية» شهرت دارد.
• تعداد ابیات این قصیده نیز اختلافی است: 209 یا 212 یا 215 بیت. ولی ناظم این اشعار خودش تصریح کرده که شامل 209 بیت است. توفیق عبقری، تردیدی ندارد که بازگشت این اختلافات به اضافات و اصلاحاتی است که دیگران انجام داده‌اند؛ از جمله افزودن دو بیتی که ابن الانبار در شرح ‌حال مقری صاف بن خلف بن سعید بن مسعود انصاری از او نقل کرده است.

ساختار و محتوا

• اثر حاضر، از مطالب ذیل تشکیل شده است:
• مقدمه محقق (توضیحاتی ارزنده درباره شخصیت سراینده قصیده، تعداد ابیات قصیده و محتوای آن).
• متن قصیده (مقدمه منثور و منظوم، پناه بردن به خدا از شرّ شیطان، بسمله، فاتحة الکتاب و میم جمع، های اضمار، مدّ و قصر، نقل حرکت، ترتیب همزه ساکن، ادغام و اظهار دال «قد»، تای تأنیث و... روم و اشمام، فتح و اماله، رائات، لامات، فرش الحروف و زوائد).

نمونه مباحث

• قاریان در ذکر «أعوذ بالله من الشيطان الرجيم» اختلاف دارند، ولی نصّ قرآن (فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيطَانِ الرَّجِيمِ (نحل: 98))، در غالب موارد برگزیده می‌شود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.