الرسالة الفقهية (قیروانی)

الرسالة الفقهية
پدیدآوران	ابن ابی‌زید، عبدالله بن عبدالرحمن (نويسنده) مغراوی، ابی عبدالله محمد بن منصور بن حمامه (نویسنده) حمو، هادی ( گردآورنده) ابواجفان، محمد ( گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	غرر المقالة في شرح غریب الرسالة
ناشر	دار الغرب الإسلامي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1406ق - 1986م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف2ر4 ۱۷۸/۴۵ BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الرسالة الفقهية اثر ابومحمد عبدالله بن ابوزید قیروانی (متوفی 386ق)، کتابی ارزشمند در فقه مالکی که همراه با شرح آن، «غرر المقالة في شرح غريب الرسالة» اثر ابومحمد عبدالله محمد بن منصور بن حمامه مغراوی، با تحقیق هادی حمو و محمد ابوالاجفان، منتشر شده است.

این کتاب، اولین اثری است که نویسنده، آن را در سنین نوجوانی و در زمانی که هفده سال بیشتر نداشت، در سال 327ق، به رشته تحریر درآورده است. علت تألیف کتاب، پیشنهادی بود که معلم قرآن وی، مؤدب ابومحفوظ محرز بن خلف صدفی در شهر تونس به او داد و او نیز اجابت نمود و کتابی را نگاشت که دربردارنده مطالب و مباحثی است که مبتدیان در علم فقه، بدان نیاز دارند.

این کتاب از زمان نگارش، نظر بسیاری از شارحین و علما را به خود جلب نموده و به شدت، گسترش یافت و دانشمندان بسیاری در طول اعصار و دوران‌های مختلف، به شرح و تعلیق آن، پرداختند. شیخ ابوزید دباغ (متوفی 696ق)، در این باره، چنین گفته است: «این کتاب در سراسر کشورهای مسلمانان پخش شد تا اینکه به عراق، یمن، حجاز، شام، مصر، سیسیل و همه کشورهای آفریقایی، اندلس، مراکش و بلاد سودان رسید و مردم برای به دست آوردن آن، رقابت کرده تا اینکه، این کتاب، با طلا نوشته شد و نسخه‌ای از آن، توسط ابوبکر ابهری، به بیست دینار طلا، معامله شد».

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب، آن است که شامل تمامی ابواب فقه بوده و در هر باب، به بیان آنچه که مکلف بدان نیازمند است و نمی‌توان از آن غاقل بود، پرداخته شده است.

«غرر المقالة في شرح غريب الرسالة» نیز اثر ارزشمند و با اهمیتی است که علاقه و نظر بسیاری از شخصیت‌های برجسته مراکش و اندلس را برای تبیین و تعمیق در بیان احکام فقهی، معانی لغوی و اسرار شرعی، برانگیخته است. این کتاب، یکی از آثار ارزشمندی است که نشان دهنده علاقه و توجه علمای مراکش به آثار نوشته شده در فقه مالکی است که پس از مدت اندکی، به کتاب درسی در مراکز مذهب مالکی در شرق و غرب مراکش، تبدیل گشت و ثابت نمود که میراث علمی مسلمانان، چقدر با اهمیت است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.