۱۴۶٬۸۰۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURابن تیمیه و تعارض عقل و نقلJ1.jpg | عنوان =ابن تیمیه و تعارض عقل و نقل | عنوانهای دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = رضایی، رحمتالله (نویسنده) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر =خانه اندیشۀ زحل | مکان نش...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ابن تیمیه و تعارض عقل و نقل''' تألیف رحمتالله | '''ابن تیمیه و تعارض عقل و نقل''' تألیف [[رضایی، رحمتالله|رحمتالله رضایی]]، در این کتاب پس از تبیین و توضیح دیدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] دربارۀ قطعیت ادلۀ نقلی و ادلۀ عقلی و نیز معیارهای کلی او دربارۀ ظواهر صفات، در چند فصل دیگر با توضیح بیشتر دیدگاهها و ادلۀ او دربارۀ عقل و نقل به بررسی ادعاها و دلایل او پرداخته شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
بحث از تعارض عقل و نقل هرچند اصالتاً بحث کلامی نیست، هم خاستگاه کلامی دارد و هم آثار و نتایج کلامی بسیار مهمی دارد. خاستگاه این بحث میان مسلمانان، صفات خبری است. در آیات قرآن و احادیث، ویژگیهایی برای خداوند بیان شده است که ظاهر آنها برخورداری خداوند از صفات بشری و جسمانی مانند دست، پا، صورت، خشم و خوشحالی است. | بحث از تعارض عقل و نقل هرچند اصالتاً بحث کلامی نیست، هم خاستگاه کلامی دارد و هم آثار و نتایج کلامی بسیار مهمی دارد. خاستگاه این بحث میان مسلمانان، صفات خبری است. در آیات قرآن و احادیث، ویژگیهایی برای خداوند بیان شده است که ظاهر آنها برخورداری خداوند از صفات بشری و جسمانی مانند دست، پا، صورت، خشم و خوشحالی است. | ||
مسئلۀ تعارض عقل و نقل برای همۀ مسلمانان مهم است؛ اما برای دو گروه مهمتر است؛ گروهی به مشروعیت منطقی و دینی تقدیم ادلۀ عقلی و گروهی دیگر به مشروعیت تقدیم ادلۀ نقلی باور دارد. فهم هر یک از دو دیدگاه بدون فهم دیگری غیرممکن است. به تعبیر دیگر ازآنجاکه هدف این نوشته بررسی دیدگاه | مسئلۀ تعارض عقل و نقل برای همۀ مسلمانان مهم است؛ اما برای دو گروه مهمتر است؛ گروهی به مشروعیت منطقی و دینی تقدیم ادلۀ عقلی و گروهی دیگر به مشروعیت تقدیم ادلۀ نقلی باور دارد. فهم هر یک از دو دیدگاه بدون فهم دیگری غیرممکن است. به تعبیر دیگر ازآنجاکه هدف این نوشته بررسی دیدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] است، نیاز به دیدگاه نظریهپرداز مهم و رقیب او نیز توجه شود تا هم مخاطب [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] روشنن گردد و هم ریشهها و زمینههای اختلاف او و مخالفانش به دست آید. در این کتاب پس از تبیین و توضیح دیدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] دربارۀ قطعیت ادلۀ نقلی و ادلۀ عقلی و نیز معیارهای کلی او دربارۀ ظواهر صفات، در چند فصل دیگر با توضیح بیشتر دیدگاهها و ادلۀ او دربارۀ عقل و نقل به بررسی ادعاها و دلایل او پرداخته شده است تا هم پاسخ پرسشهای نامبرده و پرسشهای بسیاری دیگر به دست آید و هم میزان اعتماد بر ادعاهای او دربارۀ صفات خبری مشخص شود و از همه مهمتر اینکه آشکار خواهد شد آیا مجازیم برای شناخت خداوند به عقل مراجعه کنیم یا نه؟ | ||
بعد از بیان کلیات مباحث در فصل نخست، در فصل دوم به توضیح دیدگاه ابنتیمیه دربارۀ ادلۀ نقلی و منزلت آنها از نظر دینی پرداخته شده است. فصل سوم نیز به توضیح جایگاه عقل و اثبات آن از نظر | بعد از بیان کلیات مباحث در فصل نخست، در فصل دوم به توضیح دیدگاه ابنتیمیه دربارۀ ادلۀ نقلی و منزلت آنها از نظر دینی پرداخته شده است. فصل سوم نیز به توضیح جایگاه عقل و اثبات آن از نظر [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] اختصاص دارد. بررسی دیدگاه ابنتیمیه دربارۀ عقل و قنل مستلزم بررسی دو بحث کلان است: قطعیت ادلۀ نقلی و بطلان ادلۀ عقلی. از اینرو در سه فصل دیگر به بررسی امکان قطعیت ادلۀ نقلی پرداخته شده است؛ زیرا محور و رکن اساسی ادعای او به منظور نشاندادن قطعیت ادلۀ نقلی، اجماع سلف است و اجماعل سلف به سه اعتبار قابل بحث است: اجماع همۀ صحابه، اجماع برخی از آنان و اجماع مسلمانان اهل حدیث یا تابعان و نسلهای پس از آنان. بنابراین در فصل چهارم به بررسی اجماع در سدههای دوم و پس از آن پرداخته شده است. | ||
فصل پنجم به بررسی امکان تحقق و ارزش اجماع صحابه اختصاص دارد؛ در این فصل چند بحث مورد بررسی قرار میگیرد: امکان تحقق اجماع آنان و بر فرض تحقق آیا چنین اجماعی بر اساس مبانی دینی ابنتیمیه و حقایق تاریخی و منطقی ارزشمند است؛ اصولاً مقصود از صحابه چه کسانی هستند؟ فصل ششم هم به بررسی اجماع این گروه از صحابه اختصاص داده شده است و نویسنده نشان میدهد که ابنتیمیه نمیتواند مدعی اجمال و حجیت قطعی آن باشد، مگر اینکه پیشفرض مهم آن یعنی «عصمت» آن افراد را بپذیرد. | فصل پنجم به بررسی امکان تحقق و ارزش اجماع صحابه اختصاص دارد؛ در این فصل چند بحث مورد بررسی قرار میگیرد: امکان تحقق اجماع آنان و بر فرض تحقق آیا چنین اجماعی بر اساس مبانی دینی ابنتیمیه و حقایق تاریخی و منطقی ارزشمند است؛ اصولاً مقصود از صحابه چه کسانی هستند؟ فصل ششم هم به بررسی اجماع این گروه از صحابه اختصاص داده شده است و نویسنده نشان میدهد که ابنتیمیه نمیتواند مدعی اجمال و حجیت قطعی آن باشد، مگر اینکه پیشفرض مهم آن یعنی «عصمت» آن افراد را بپذیرد. | ||
بحث مهم دیگری که بنیاد اندیشۀ | بحث مهم دیگری که بنیاد اندیشۀ [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] را نشان میدهد، نظریۀ او در باب مجاز و انکار آن است. در فصل هفتم به بررسی این دیدگاه پرداخته شده و سستی ادلۀ او تبیین شده است. ازآنجاکه ابطال مبانی و ادلۀ ناظر به دیدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] لزوماً به معنای اثبات دیدگاه رقیب نیست و همچنان نیازمند ادلهای هستیم که بتواند تفسیر مشروع و منطقی از سیمای خداوند در اختیار ما قرار دهد، دو فصل به بررسی اعتبار و ارزشمندی ادله عقلی میپردازد؛ بنابراین فصل به تبیین دیدگاه [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و فصل دیگر به نقد آن اختصاص یافته است.<ref> [https://literaturelib.com/books/13197 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references /> | ||