زندگی روزمرۀ جهان اسلامی در سده‌های میانه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
 
خط ۳۲: خط ۳۲:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
عوام‌الناس آمریکایی دربارۀ اروپای سده‌های میانه افکاری تخیلی و گاه طنزآمیز دارند؛ ولی بیشتر فرهیختگان جامعۀ آمریکا، هنگام بررسی تاریخ اروپای سده‌های میانه، سلسله‌معیارهایی دینی، فرهنگی، سیاسی و حتی زبانی را در نظر می‌گیرند و سپس به مطالعۀ جدی و دقیق تاریخ این قاره در سده‌های میانه می‌نشینند؛ از این‌رو بسیاری از ویژگی‌های اروپا در آن دوره برایشان آشناست. ولی همین آمریکایی‌ها وقتی شروع به بررسی جهان اسلامی سده‌های میانه می‌کنند، هیچ معیاری در اختیارشان نیست که با کمک آن بتوانند ویژگی‌های جهان اسلامی در آن دوره را درک کنند، به طوری که خصوصیات دینی و فرهنگی و .... در آن جوامع، برایشان بیگانه و حتی گاه عجیب‌وغریب و درک‌نشدنی است.
عوام‌الناس آمریکایی دربارۀ اروپای سده‌های میانه افکاری تخیلی و گاه طنزآمیز دارند؛ ولی بیشتر فرهیختگان جامعۀ آمریکا، هنگام بررسی تاریخ اروپای سده‌های میانه، سلسله‌معیارهایی دینی، فرهنگی، سیاسی و حتی زبانی را در نظر می‌گیرند و سپس به مطالعۀ جدی و دقیق تاریخ این قاره در سده‌های میانه می‌نشینند؛ از این‌رو بسیاری از ویژگی‌های اروپا در آن دوره برایشان آشناست. ولی همین آمریکایی‌ها وقتی شروع به بررسی جهان اسلامی سده‌های میانه می‌کنند، هیچ معیاری در اختیارشان نیست که با کمک آن بتوانند ویژگی‌های جهان اسلامی در آن دوره را درک کنند، به طوری که خصوصیات دینی و فرهنگی و.... در آن جوامع، برایشان بیگانه و حتی گاه عجیب‌وغریب و درک‌نشدنی است.


این کتاب برای این دسته از فرهیختگان نوشته شده است. درواقع نوعی «معرفی‌نامۀ» جهان اسلامی است و معرفی‌کنندگانش هم افرادی‌اند که در آن جامعه می‌زیستند. در دورۀ موردبحث بخش اعظم آنچه «فرهنگ و تمدن بشری» خوانده می‌شود، در جهان اسلامی رو به رونق و شکوفایی گذاشت و در بسیاری از زمینه‌ها از جمله زمینه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی، جامعۀ مدنی و فعالیت‌های فکری و علمی پیشرفت‌های چشمگیرتری به وقوع پیوست و معرفی‌کنندگان می‌کوشیدند پیشرفت‌های مذکور را از دیدگاه خویش تجزیه و تحلیل کنند و به معاصرانشان بشناسانند.
این کتاب برای این دسته از فرهیختگان نوشته شده است. درواقع نوعی «معرفی‌نامۀ» جهان اسلامی است و معرفی‌کنندگانش هم افرادی‌اند که در آن جامعه می‌زیستند. در دورۀ موردبحث بخش اعظم آنچه «فرهنگ و تمدن بشری» خوانده می‌شود، در جهان اسلامی رو به رونق و شکوفایی گذاشت و در بسیاری از زمینه‌ها از جمله زمینه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی، جامعۀ مدنی و فعالیت‌های فکری و علمی پیشرفت‌های چشمگیرتری به وقوع پیوست و معرفی‌کنندگان می‌کوشیدند پیشرفت‌های مذکور را از دیدگاه خویش تجزیه و تحلیل کنند و به معاصرانشان بشناسانند.
خط ۴۰: خط ۴۰:
نخستین فصل کتاب، نظری کلی به برخی موضوعات مهم تاریخ اسلام در سده‌های میانه است؛ درواقع هدف از این فصل فراهم‌کردن زمینه‌ای لازم و ضروری برای فصول دیگر است. در این فصل به مشکلات و مسائل مربوط به بررسی موضوعات گوناگون در اسلام پرداخته شده است.
نخستین فصل کتاب، نظری کلی به برخی موضوعات مهم تاریخ اسلام در سده‌های میانه است؛ درواقع هدف از این فصل فراهم‌کردن زمینه‌ای لازم و ضروری برای فصول دیگر است. در این فصل به مشکلات و مسائل مربوط به بررسی موضوعات گوناگون در اسلام پرداخته شده است.


در فصل دوم به زادگاه اسلام پرداخته شده است. نویسنده در این فصل عمدتاً به مطالبی همچون جغرافیا، محیط زیست عربستان، بازرگانی در این منطقه و نواحی اطرافش، نظام اجتماعی رایج در این سرزمین و .... می‌پردازد.
در فصل دوم به زادگاه اسلام پرداخته شده است. نویسنده در این فصل عمدتاً به مطالبی همچون جغرافیا، محیط زیست عربستان، بازرگانی در این منطقه و نواحی اطرافش، نظام اجتماعی رایج در این سرزمین و.... می‌پردازد.


فناوری نظامی و نهادهای نظامی جهان اسلامی سده‌های میانه در فصل سوم بررسی شده است. در آغاز فصل بحثی اساسی دربارۀ مفهوم اسلامی «جهاد» شده است. در بخش دیگر این فصل به پیشرفت‌ها و دگرگونی‌هایی پرداخته شده است که در فناوری نظامی و در نهادهای نظامی ایجاد شد. برای روشن‌شدن این مقوله به سلاح‌های استفاده‌شده در فتوحات اولیۀ اسلامی و آن‌گاه به اسلحل رایج در دوران امپراتوری اسلامی هم نگاهی انداخته شده است. ظهور بردگی نظامی در سدۀ نهم میلادی و گسترش آن در قالب سلسله معروف به «ممالیک» در مصر و در نهایت آغاز جنگ‌های صلیبی در خاور نزدیک که در بازۀ زمانی 1095 و 1291 درگرفت، از دیگر مباحث این فصل است.
فناوری نظامی و نهادهای نظامی جهان اسلامی سده‌های میانه در فصل سوم بررسی شده است. در آغاز فصل بحثی اساسی دربارۀ مفهوم اسلامی «جهاد» شده است. در بخش دیگر این فصل به پیشرفت‌ها و دگرگونی‌هایی پرداخته شده است که در فناوری نظامی و در نهادهای نظامی ایجاد شد. برای روشن‌شدن این مقوله به سلاح‌های استفاده‌شده در فتوحات اولیۀ اسلامی و آن‌گاه به اسلحل رایج در دوران امپراتوری اسلامی هم نگاهی انداخته شده است. ظهور بردگی نظامی در سدۀ نهم میلادی و گسترش آن در قالب سلسله معروف به «ممالیک» در مصر و در نهایت آغاز جنگ‌های صلیبی در خاور نزدیک که در بازۀ زمانی 1095 و 1291 درگرفت، از دیگر مباحث این فصل است.