اردبیلی، محمد بن سلطان‌محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE114392AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE114392AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''میرزا محمد بن سلطان‌محمد اردبیلی''' (قرن یازدهم و دوازدهم) معروف به | '''میرزا محمد بن سلطان‌محمد اردبیلی''' (قرن یازدهم و دوازدهم) معروف به «محقق بیدگلی»، از عرفا و شعرای عصر صفوی، صاحب کتاب «تذكرة الذاكرين» و از شاگردان قاضی [[اسدالله کوپایی کاشانی]]. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
تمام اطلاعات ما از وی، مطالبی است که دیگران درباره او گفته‌اند. قلی بن داودقلی شاملو در | تمام اطلاعات ما از وی، مطالبی است که دیگران درباره او گفته‌اند. [[شاملو، ولی‌قلی بن داودقلی|قلی بن داودقلی شاملو]] در «[[قصص الخاقاني]]» درباره وی، چنین آورده است: | ||
«از جمله جانبازان کوی معرفت، مولانا میرزا محمد است که در خطه کاشان فروکش نموده و در مهد راحت غنوده، از تبعه کمربستگان پیران تکیه قدرت است. بسی از گم‌گشتگان تیه ضلالت را راهنمای کوی معرفت گشته، در سلک ارباب حال و اصحاب کمال انسلاک داده است...»<ref>ر.ک: عاطفی، افشین، ص7</ref>. | «از جمله جانبازان کوی معرفت، مولانا میرزا محمد است که در خطه کاشان فروکش نموده و در مهد راحت غنوده، از تبعه کمربستگان پیران تکیه قدرت است. بسی از گم‌گشتگان تیه ضلالت را راهنمای کوی معرفت گشته، در سلک ارباب حال و اصحاب کمال انسلاک داده است...»<ref>ر.ک: عاطفی، افشین، ص7</ref>. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
ملا احمد نراقی در «خزاین» می‌نویسد: | ملا احمد نراقی در «خزاین» می‌نویسد: | ||
«میرزا محمد الاردبیلی‌الاصل و کاشانی‌المسکن که مشهور به محقق است و قبر او در بیدگل است، از قرای کاشان، از جمله عرفا بوده، از شاگردان قاضی اسدلله قهپایی که او نیز از جمله عرفا است و در کاشان، در قرب دروازده فین، مدفون است...»<ref>ر.ک: همان</ref>. | «میرزا محمد الاردبیلی‌الاصل و کاشانی‌المسکن که مشهور به محقق است و قبر او در بیدگل است، از قرای کاشان، از جمله عرفا بوده، از شاگردان [[قاضی اسدلله قهپایی]] که او نیز از جمله عرفا است و در کاشان، در قرب دروازده فین، مدفون است...»<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
[[نراقی، حسن|حسن نراقی]] درباره او می‌نویسد: | [[نراقی، حسن|حسن نراقی]] درباره او می‌نویسد: | ||
«در مجموعه نسخه‌های خطی کتابخانه شخصی این نگارنده، کهنه‌کتابی است به نام | «در مجموعه نسخه‌های خطی کتابخانه شخصی این نگارنده، کهنه‌کتابی است به نام «[[رياض العارفين و منهاج السالكين]]» که مؤلف آن پس از بیان خطبه آغاز کتاب، بدین‌گونه خود را معرفی و افاده مرام می‌کند: این کمینه بی‌بضاعت میرزا محمد بن سلطان‌محمد اردبیلی‌الاب، ملقب به محقق، مقیم دارالمؤمنین کاشان، با ضعف قوی و قلت و طاقت، به‌قدر استطاعت در جمع و ترتیب تألیفی که مشتمل باشد بر بعضی از احکام اصول و فروع شریعت که رعایت آن موجب استقامت بر جاده طاعت و استخلاص از عقوبت وقوع در عقبات منهیات است و بر قدری از اسرار معرفت وجود بر رأی تحقیق و سداد و اشاره به رمز ظهور او در نظر شهود از مظاهر کونیه...»<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
محمد طیار مراغی در مقاله «نگاهی به نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه سلطانی کاشان»، آورده است: «سه رساله ارزشمند عرفانی فارسی: | محمد طیار مراغی در مقاله «نگاهی به نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه سلطانی کاشان»، آورده است: «سه رساله ارزشمند عرفانی فارسی: «[[تبصرة الناظرين و تذكرة الذاكرين]]»، «[[رساله صوفیه صفویه]]»، «مناجات» از محمد بن سلطان‌محمد محقق اردبیلی بیدگلی...»<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | ||
از دیگر آثار وی عبارتند از: | از دیگر آثار وی عبارتند از: | ||
نسخهٔ ۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۷
| اردبیلی، محمدبن سلطان‌محمد | |
|---|---|
 | |
میرزا محمد بن سلطان‌محمد اردبیلی (قرن یازدهم و دوازدهم) معروف به «محقق بیدگلی»، از عرفا و شعرای عصر صفوی، صاحب کتاب «تذكرة الذاكرين» و از شاگردان قاضی اسدالله کوپایی کاشانی.
زندگی‌نامه
تمام اطلاعات ما از وی، مطالبی است که دیگران درباره او گفته‌اند. قلی بن داودقلی شاملو در «قصص الخاقاني» درباره وی، چنین آورده است:
«از جمله جانبازان کوی معرفت، مولانا میرزا محمد است که در خطه کاشان فروکش نموده و در مهد راحت غنوده، از تبعه کمربستگان پیران تکیه قدرت است. بسی از گم‌گشتگان تیه ضلالت را راهنمای کوی معرفت گشته، در سلک ارباب حال و اصحاب کمال انسلاک داده است...»[۱].
ملا احمد نراقی در «خزاین» می‌نویسد:
«میرزا محمد الاردبیلی‌الاصل و کاشانی‌المسکن که مشهور به محقق است و قبر او در بیدگل است، از قرای کاشان، از جمله عرفا بوده، از شاگردان قاضی اسدلله قهپایی که او نیز از جمله عرفا است و در کاشان، در قرب دروازده فین، مدفون است...»[۲].
حسن نراقی درباره او می‌نویسد:
«در مجموعه نسخه‌های خطی کتابخانه شخصی این نگارنده، کهنه‌کتابی است به نام «رياض العارفين و منهاج السالكين» که مؤلف آن پس از بیان خطبه آغاز کتاب، بدین‌گونه خود را معرفی و افاده مرام می‌کند: این کمینه بی‌بضاعت میرزا محمد بن سلطان‌محمد اردبیلی‌الاب، ملقب به محقق، مقیم دارالمؤمنین کاشان، با ضعف قوی و قلت و طاقت، به‌قدر استطاعت در جمع و ترتیب تألیفی که مشتمل باشد بر بعضی از احکام اصول و فروع شریعت که رعایت آن موجب استقامت بر جاده طاعت و استخلاص از عقوبت وقوع در عقبات منهیات است و بر قدری از اسرار معرفت وجود بر رأی تحقیق و سداد و اشاره به رمز ظهور او در نظر شهود از مظاهر کونیه...»[۳].
آثار
محمد طیار مراغی در مقاله «نگاهی به نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه سلطانی کاشان»، آورده است: «سه رساله ارزشمند عرفانی فارسی: «تبصرة الناظرين و تذكرة الذاكرين»، «رساله صوفیه صفویه»، «مناجات» از محمد بن سلطان‌محمد محقق اردبیلی بیدگلی...»[۴].
از دیگر آثار وی عبارتند از:
- رساله «تيسير المرام لتفسير الكلام» (تفسیر به زبان عربی).
- «رياض العارفين و منهاج السالكين»[۵].
پانویس
منابع مقاله
عاطفی، افشین، مقدمه کتاب «تذكرة الذاكرين»، میرزا محمد اردبیلی، با تصحیح افشین عاطفی، کاشان، همگام با هستی، چاپ اول، 1391.