محفوظی، عباس

عباس محفوظى
نام کامل	آیت‌الله عباس محفوظی
نام پدر	عباس
ولادت	1307ش
محل تولد	قريه سالو محله از توابع رودسر
محل زندگی	قم
رحلت	چهارشنبه 21 شهریور 1403ش برابر با 7 ربیع‌الاول 1446ق
طول عمر	97سال
اطلاعات علمی
اساتید	آیت‌الله ‌بروجردى امام خمينى(ره) آيت‌الله مشكينى
برخی آثار	اخلاق اسلامی (محفوظی) امام حسين‌ عليه‌السلام و عاشورا سلوک کعبه
وبگاه رسمی
mahfoozi.ir

عباس محفوظى (1307-1403ش)، از اساتید حوزه علميه قم، عضو جامعه مدرسين؛ نماينده رهبرى در دانشگاه تهران؛ عضو شوراى نمايندگان رهبرى در دانشگاه‌ها؛ نماينده سه دوره مجلس خبرگان رهبرى، از مراجع تقلید شیعه

ولادت

در سال 1307ش در روستاى سالومحله شهرستان رودسر، در ميان خانواده‌اى مذهبى و دوستدار اهل‌بيت(ع) به دنيا آمد. تولد او با شب ولادت حضرت ابوالفضل العباس(ع) مصادف شده بود. پدرش پيشه كشاورزى داشت و گاه نيز به تجارت مى‌پرداخت.

تحصیلات

وى دروس دوره ابتدايى را در رودسر به پايان برد و سپس به دبيرستان رفت. امّا حدود يك سال بعد به سبب اشتياق فراوان به تحصيل دروس دينى، به حوزه علميه رودسر وارد شد. حوزه علميه رودسر در آن روزگار رونق چندانى نداشت و استبداد رضا خانى باعث شده بود كه مردم كمتر به تحصيل علوم دينى روى آورند. آیت‌الله محفوظى پس از حدود 2 سال اقامت در حوزه علميه رودسر، به اين نتيجه رسيد كه براى يافتن استادانى بهتر و شرايط تحصيلى مناسب‌تر به قم آيد. اين در حالى بود كه دروس دوره مقدمات تا سيوطى را در حوزه رودسر به پايان رسانيده بود.

با ورود به حوزه علميه قم، به محضر استادان مبرّز و صاحب نام آن ديار مشرف شد و در زمانى كوتاه دروس مقدمات و سطح را به پايان برد و به درس خارج علماى بنام آن روزگار همچون آيت‌الله بروجردى(ره) و امام خمينى(ره) راه يافت. او مدتى نيز براى تحصيل به نجف اشرف رفت. قصد او براى اين سفر، آشنايى با سبک تدريس علماى آن ديار و سنجش شرايط تحصيل بود؛ امّا پس از بازگشت، با مخالفت خانواده رو به رو شد و از سفر به نجف منصرف گرديد.

اساتید

وى در ساليان تحصيل خود، محضر استادان بسيار را درك كرد. تنها استاد او در حوزه علميه رودسر، آقاسيد هادى روحانى بود كه دروس مقدمات تا سيوطى را نزد او به پايان برد. با ورود به قم در سال 1324 به درس استادانى همچون آقاميرزا على راسخى، آقا شيخ حسين زرندى و آقا شيخ نعمت‌الله صالحى رفت و مطول را نزد آيت‌الله مشكينى و شرح لمعه را نزد آيت‌الله صدوقى، آقا سيد محمدحسين درچه‌اى و شهيد آيت‌الله بهشتى و آيت‌الله منتظرى آموخت. براى فراگيرى رسائل، به نزد آقا شيخ عبدالجواد اصفهانى رفت و مكاسب را نزد مرحوم شيخ مرتضى حائرى و مرحوم مجاهدى تبريزى فراگرفت. استاد او در كفايه، مرحوم سلطانى طباطبايى بود.

او با اتمام دوره سطح به دروس خارج حضرات آيات بروجردى، امام خمينى(ره)، ميرزا هاشم آملى، محقق داماد، گلپايگانى، و شيخ عباسعلى شاهرودى رفت و از محضر آن بزرگواران بهره‌هاى بسيار برد. امّا استاد اصلى او در فقه و اصول، امام خمينى(ره) بود. او در بخش حكمت نيز از محضر علامه طباطبايى بهره‌مند شد و شرح منظومه حكمت را نيز از آيت‌الله منتظرى آموخت. او در درس‌هاى اخلاق استادان خود نيز حاضر مى‌شد.

وى در سال‌هاى تحصيل خود با فضلاى بسيارى رابطه دوستى داشت و درس‌هاى آموخته را مباحثه مى‌كرد كه از آن ميان مى‌توان آيت‌الله محمدى گيلانى، شهيد هاشمى نژاد و شهيد شيخ عبدالحسين رضايى و شيخ محمدباقرى طاهرى شاهرودى را نام برد.

ايشان تلاش‌هاى فرهنگى بسيارى را به انجام رسانده است. او كه از نخستين سال‌هاى تحصيل، به تدريس مى‌پرداخته، بارها و بارها كتب دوره مقدمات و سطح را به طلاب مستعدّ و فضلاى بسيارى درس داد؛ و سال‌ها به تدريس خارج فقه پرداخت و طلاب بسيارى را از درس و اخلاق خود بهره‌مند ساخت.

او در زمينه علوم عقلى نيز به تدريس كتب فلسفى، از جمله شرح منظومه سبزوارى پرداخته است. همچنين وى كتابى در زمينه ولايت فقيه نگاشته است و كتاب‌هاى بسيارى نيز در دست چاپ دارد.

ایشان از قبل از پيروزى انقلاب، عضو جامعه محترم مدرسين بوده؛ پس از پیروزی انقلاب، مدت هشت سال نماينده آيات و رهبرى در دانشگاه تهران و عضو شوراى مركزى نمايندگان رهبرى در دانشگاه‌ها بود؛ بيش از هشت سال در گزينش اساتيد دانشگاه‌هاى سراسر كشور فعاليت داشته‌اند.

مبارزات

ايشان در كنار تحصيل و تدريس، از مبارزه بر ضد رژيم پهلوى بازنماند و ضمن شركت در جلسات جامعه مدرسين حوزه علميه قم، زير بسيارى از اعلاميه‌هاى افشاگرانه آن مركز را امضا كرد. او در رژيم گذشته بارها مورد تعقيب، بازجويى و تبعيد قرار گرفته و با پيروزى شكوهمند انقلاب اسلامى نيز همواره مدافع و يار امام(ره) و رهبر معظم انقلاب بوده است.

وفات

آیت‌الله محفوظی در روز چهارشنبه 21 شهریور 1403ش برابر با 7 ربیع‌الاول 1446ق درگذشت.، صبح روز پنج شنبه پیکر آن عالم فقید از مسجد امام حسن عسکری (ع) واقع در چهارراه بازار تا حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) تشییع و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله سبحانی، از مراجع عظام تقلید و طواف گرد مضجع شریف بانوی کرامت در بارگاه ملکوتی کریمه اهل‌بیت حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.

آثار

1. عرفان و عبادت
2. اندیشه‌های بنیادین در علم اخلاق
3. اخلاق اسلامی
4. ولایت‌ فقیه‌
5. رساله توضیح المسائل
6. امام حسین(ع) و عاشورا
7. جوان و اصول عقاید
8. سلوک کعبه
9. احکام دختران و بانوان: مطابق با فتاوای حضرت آیت‌‌الله محفوظی
10. رسالة فی نجاسه الکافر و طهارته
11. کتاب الحج

منابع مقاله

1. پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله محفوظی
2. پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
3. پایگاه اندیشوران حوزه
4. شبکه جامع کتاب گیسوم
5. زندگینامه آیت‌الله «عباس محفوظی»، خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، ۲۱ شهریور ۱۴۰۳

وابسته‌ها

اخلاق اسلامی (محفوظی)

رساله توضیح المسایل

امام حسين‌ عليه‌السلام و عاشورا