آشنایی با علوم قرآنی (رکنی یزدی)

آشنایی با علوم قرآنی
پدیدآوران	رکنی یزدی، محمد مهدی (نویسنده)
ناشر	سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقيق و توسعه علوم انسانی
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1379 ش
چاپ	1
شابک	‎964-459-441-x
موضوع	قرآن - علوم قرآنی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏69‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏8‎‏آ‎‏5
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، علوم قرآنی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، آشنایی با علوم قرآنی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

آشنايى با علوم قرآنى تألیف محمد مهدى ركنى يزدى پيرامون برخى از مسائل علوم قرآنى نوشته شده است و از آنجا كه کتاب برای دانشجویان دانشگاه‌ها تهيه شده مطالب آن به صورت خلاصه و گذرا بيان شده و از همین جهت نام آن آشنايى با علوم قرآن گذاشته شده است.

ساختار

وى مطالب را در یک پیشگفتار و ده فصل ارائه نموده است، کتاب علاوه بر داشتن نمایه آیات، کسان و جایها، دارای فهرست موضوعی و کتابنامه است که صفحات پایانی این کتاب را تشکیل می‌دهد.

گزارش محتوا

در پیشگفتار کتاب به بررسی تاریخ قرآن، علوم قرآنی و نیز ضرورت شناخت قرآن پرداخته است. در فصل اول پيرامون معناى وحى و تفاوت آن با الهام سخن گفته، در فصل دوم نزول قرآن را در دو بحث:اسباب نزول و گستردگى معنى آيات قرآن بررسى كرده است. در فصل سوم دربارۀ قرائت قرآن و قاريان مشهور بحث نموده آنگاه عوامل اختلاف قرائت‌هارا بيان و در ادامه آداب تلاوت قرائت قرآن را ذكر مى‌كند. مسالۀ کتابت قرآن را در فصل چهارم مورد بررسى قرار داده و در این رابطه ابتدا وضعيت خط در عربستان تجزيه و تحليل شده، سپس نوشت افزارهایى را كه در آن زمان بر روى آن کتابت می‌كردند نام مى‌برد، و در ادامه كاتبان وحى در زمان پيامبر(ص) را نام برده و شخصيت‌هایى كه داراى مصحف مى‌باشند معرفى و پيرامون مصحف آنها نكاتى را متذكر مى‌شود در پایان این فصل‌ سرگذشت مصحف عثمانى كه معروف به مصحف امام است بيان شده است. در فصل پنجم دربارۀ متواتر بودن قرآن و در فصل ششم اسامى و اوصاف آن را توضيح مى‌دهد. در فصل هفتم مسالۀ ترتيب آيات و سوره‌ها را بحث مى‌كند كه آيا این دو توقيفى هستند و يا اينكه به اجتهاد صحابه انجام شده است. در فصل هشتم، موضوع محكم و متشابه را با استفاده از آيات قرآنى بيان مى‌كند و پس از تعريف محكم و متشابه، فايدۀ وجود آيات متشابه را ذكر نموده است. از آنجا كه قرآن نيازمند به تفسير مى‌باشد در فصل نهم ضرورت آن مورد بحث قرار گرفته و وضعيت آن را در برخى از زمانها بررسى و بعضى از تفاسير را همراه با روش آن معرفى مى‌كند. در فصل آخر (فصل دهم) به مسالۀ اعجاز قرآن پرداخته و برخى از وجوه اعجاز قرآن همچون فصاحت و بلاغت، اشارات علمى، اعجاز عددى...مورد بحث قرار گرفته است.

ویژگى‌ها

1. مطالب کتاب به صورت روان بيان شده به گونه‌ایى كه برای عموم مردم قابل فهم مى‌باشد.
2. از آنجا كه مطالب کتاب برای تدريس در دانشگاه‌ها تهيه شده، مباحث به صورت خلاصه همراه با ذكر مثال، بيان شده است.
3. در این کتاب سعى شده، مباحث اتفاقى بيان و از مواردى كه مورداختلاف است همچون حادث و قديم بودن قرآن، پرهيز شود.
4. برخى از واژه‌ها كه نيازمند به توضيح بيشترى مى‌باشند در پاورقى توضيحاتى دربارۀ آنها ارائه شده است.
5. در پایان کتاب، كليۀ مباحث مطرح شده به صورت جزئى فهرست‌بندى شده و با عنوان فهرست موضوعى آمده است تا مراجعه كنندگان به راحتى بتوانند به موضوعات مطرح شده در کتاب دسترسى پيدا كنند.
6. مطالب به صورت مرتب بيان شده و داراى سير منطقى مى‌باشند.

اشكالات

1. در این کتاب از منابع اولیه كمتر استفاده شده است و منابع استفاده شده بيشتر از کتاب‌هاى معاصرين مى‌باشد.
2. لازم بود پيرامون «نسخ» نيز -همانگونه كه دربارۀ محكم و متشابه بحث شده است- در فصل جداگانه‌ای بحث شود.

نسخه شناسى

کتاب یک جلد، متن آن فارسی و داراى 223 صفحه مى‌باشد و توسط سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانى دانشگاه‌ها (سَمْت) و بنيادپژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى سال 1379ش در پنج هزار نسخه منتشر گردیده است.