رؤوس المسائل الخلافية بين جمهور الفقهاء

رؤوس المسائل الخلافية بين جمهور الفقهاء
پدیدآوران	عکبری، حسین بن محمد (نويسنده) خ‍ش‍لان‌، خ‍ال‍د (محقق) سلامة، ناصر بن سعود (محقق)
عنوان‌های دیگر	رؤوس‌ المسا‌ئل‌ الخلافیة‌ علی‌ مذهب‌ ابی‌ عبدالله‌ احمد بن‌ حنبل‌
ناشر	دار إشبیلیا
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1421ق - 2001م
چاپ	1
موضوع	فقه تطبیقی - فقه حنبلی - قرن 5ق. - فقه اهل سنت - قرن 5ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	6
کد کنگره	9ر8ع 169/7 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

رؤوس المسائل الخلافية بين جمهور الفقهاء، اثر ابوالمواهب حسین بن محمد عکبری حنبلی (متوفای 424ق)، کتابی است پیرامون مسائل اختلافی میان ائمه چهارگانه اهل سنت، که با تحقیق خالد بن سعد خشلان، منتشر شده است.

نویسنده در کتاب خود، به مسائل مهم بحث‌برانگیز و مورد اختلاف میان ائمه چهارگانه اهل سنت پرداخته و به‌ندرت، از دیگران نیز یاد کرده است. این کتاب، یکی از کتب مهم در موضوع اختلافات فقهی است که به برجسته‎ترین و مهم‌ترین مطالبی که فقها بر سر آن اختلاف نظر داشته‌اند، پرداخته است. مؤلف مطالب خویش را از «كتاب الطهارة» آغاز نموده و تا «كتاب أمهات الأولاد»، ادامه داده است. وی در این اثر، به تمام کتب فقهی، شامل عبادات، معاملات، مواریث، نکاح، جنایات، حدود، جهاد، اطعمه، اشربه، قضاء، شهادات، عتق، کتابت و سایر ابواب و فصول فقهی پرداخته و در واقع، قصد نداشته است تا در این فصول و ابواب، به تمام موضوعات مورد اختلاف در این ابواب، بپردازد، بلکه قصد داشته تا از میان آنها، مهم‌ترین و معروف‌ترین موضوعات و مسائل اختلافی را برگزیده و بدان بپردازد، اما باوجود این، به بسیاری از مسائل و موضوعات، پرداخته است؛ به‌گونه‌ای که تعداد مسائل مطرح‌شده در کتاب، به بیش از 2362 مسئله رسیده است؛ به‌اضافه برخی از مسائل فقهی که مؤلف آنها را تحت عنوان «فصل» آورده است.

ترتیبی که نویسنده در ارائه ابواب فقهی کتاب، برگزیده، همانند ترتیب حنابله می‌باشد؛ بدین صورت که مباحث را نخست با عبادات، شروع کرده و سپس، به دنبال آن، معاملات، نکاح و جنایات و قضاء را مطرح نموده است. با این تفاوت که برخی از ابواب را مقدم نموده و برخی را نیز، به تأخیر انداخته است؛ همچنان‌که اکثر متقدمین حنابله نیز در آثار خویش، چنین کرده‌اند؛ به‌عنوان مثال، بعد از مطرح کردن یک‌چهارم مسائل مربوط به معاملات، «كتاب الإقرار» را مقدم نموده و آن را بعد از مسائل مربوط به حجر و تفلیس، مطرح کرده است؛ درحالی‌که متأخرین حنابله، آن را در آخر ابواب، پس از «كتاب الشهادات» ذکر می‌کنند.

رسم بسیاری از نویسندگان، این است که آثار خود را با مقدمه‌ای بیان می‌کنند که در آن، اصطلاحات، رویکرد خود به کتاب و منابع مورد استفاده در آن را توضیح می‌دهند، اما نویسنده، به این امور اشاره نکرده و مستقیما، موضوعات کتاب را آغاز نموده است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.