۱٬۱۲۴
ویرایش
←اوضاع سیاسی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
درباره اوضاع سیاسى در عصر ابن جعفر باید گفت: در 272ق/ 885م موسى بن موسى بن على عالم ازكى با تمسك به برخى نقاط ضعف امام وقت، صلت بن مالك به مخالفت با وی برخاست و در 273ق صلت را به كناره‌گیری وادار ساخت و با راشد بن نظر بیعت كرد. از این تاریخ تا 280ق/893م عمان یك دوره كشمكش سخت سیاسى را به خود دید كه در همین سال با تصرف عمان توسط قوای عباسى و كشتار اباضیان پایان یافت. اختلافات سیاسى بین هواداران صلت و موسى بن موسى به‌زودی به اختلافات فكری منجر شد و دو مكتب رستاق - هواداران صلت - و نزوان - مخالفان ایشان - را به وجود آورد. اگر چه برخى منابع به صراحت ابن جعفر را از مكتب رستاق شمرده‌اند، با این‌همه سندی دال بر شكل‌گیری دو مكتب مذكور پیش از وفات ابن جعفر در دست نیست. در بخش «ولایت و برائت» از الجامع در عین این‌كه از شخصیت بخصوصى نام برده نشده و ممكن است تألیف آن اصلاً مربوط به پیش از 272ق باشد، لیكن نظرات طرح شده در آن مى‌تواند تأیید كننده یا دست‌كم معذوردارنده امام صلت باشد. | درباره اوضاع سیاسى در عصر ابن جعفر باید گفت: در 272ق/ 885م موسى بن موسى بن على عالم ازكى با تمسك به برخى نقاط ضعف امام وقت، صلت بن مالك به مخالفت با وی برخاست و در 273ق صلت را به كناره‌گیری وادار ساخت و با راشد بن نظر بیعت كرد. از این تاریخ تا 280ق/893م عمان یك دوره كشمكش سخت سیاسى را به خود دید كه در همین سال با تصرف عمان توسط قوای عباسى و كشتار اباضیان پایان یافت. اختلافات سیاسى بین هواداران صلت و موسى بن موسى به‌زودی به اختلافات فكری منجر شد و دو مكتب رستاق - هواداران صلت - و نزوان - مخالفان ایشان - را به وجود آورد. اگر چه برخى منابع به صراحت ابن جعفر را از مكتب رستاق شمرده‌اند، با این‌همه سندی دال بر شكل‌گیری دو مكتب مذكور پیش از وفات ابن جعفر در دست نیست. در بخش «ولایت و برائت» از الجامع در عین این‌كه از شخصیت بخصوصى نام برده نشده و ممكن است تألیف آن اصلاً مربوط به پیش از 272ق باشد، لیكن نظرات طرح شده در آن مى‌تواند تأیید كننده یا دست‌كم معذوردارنده امام صلت باشد. | ||
شاید بتوان اشتراك ابن جعفر با صلت در نزدیکی به ابن محبوب را كه تا پایان عمرش قاضى و حامى صلت بود عاملى برای گرایش او دانست. به هر حال عدم مخالفت جدی با اقدام موسى بن موسى در بركناری صلت توسط عالمان موافق امام نشان مى‌دهد كه نه ابن جعفر و نه دیگر همفكرانش نتوانسته بودند جای ابن محبوب را به عنوان یك عالم سیاسى مقتدر بگیرند. در منابع اباضى تصریح شده كه ابن جعفر از معدود عالمان اباضى بود كه از تیغ عباسیان رهیده و تاریخ وفات وی در 281ق نیز شاهدی بر این امر است. | شاید بتوان اشتراك ابن جعفر با صلت در نزدیکی به ابن محبوب را كه تا پایان عمرش قاضى و حامى صلت بود عاملى برای گرایش او دانست. به هر حال عدم مخالفت جدی با اقدام موسى بن موسى در بركناری صلت توسط عالمان موافق امام نشان مى‌دهد كه نه ابن جعفر و نه دیگر همفكرانش نتوانسته بودند جای ابن محبوب را به عنوان یك عالم سیاسى مقتدر بگیرند. در منابع اباضى تصریح شده كه ابن جعفر از معدود عالمان اباضى بود كه از تیغ عباسیان رهیده و تاریخ وفات وی در 281ق نیز شاهدی بر این امر است. | ||
در این‌جا یك سئوال بدون پاسخ مى‌ماند و آن این‌كه ابن جعفر در جریان كمك‌خواهى بشیر بن منذر همقطار ابن محبوب از محمد بن ثور عامل عباسى بحرین و اشغال عمان توسط او چه موضعى داشته و سال پایانى عمر خود را چگونه گذرانده | در این‌جا یك سئوال بدون پاسخ مى‌ماند و آن این‌كه ابن جعفر در جریان كمك‌خواهى بشیر بن منذر همقطار ابن محبوب از محمد بن ثور عامل عباسى بحرین و اشغال عمان توسط او چه موضعى داشته و سال پایانى عمر خود را چگونه گذرانده است.؟ | ||
==شخصیت علمی== | ==شخصیت علمی== | ||
از نظر شخصیت علمى آن‌چه از ابن جعفر به دست رسیده، با تصرفاتى كه در آن صورت گرفته، نمى‌تواند منعكس‌كننده آرای شاذّ احتمالى او باشد. به هر صورت استدلال عاری از اغلاق به ظاهر قرآن، سنت نبوی و دلایل استحسانى را مى‌توان از مشخصات فقه او شمرد. یكى از اصول كلى كه ابن جعفر ذیل یك مسأله جزئى بیان كرده این است كه وی ترك سنت را تنها در صورت تعمد بر مخالفت سنت، مبطل عبادت دانسته است. | از نظر شخصیت علمى آن‌چه از ابن جعفر به دست رسیده، با تصرفاتى كه در آن صورت گرفته، نمى‌تواند منعكس‌كننده آرای شاذّ احتمالى او باشد. به هر صورت استدلال عاری از اغلاق به ظاهر قرآن، سنت نبوی و دلایل استحسانى را مى‌توان از مشخصات فقه او شمرد. یكى از اصول كلى كه ابن جعفر ذیل یك مسأله جزئى بیان كرده این است كه وی ترك سنت را تنها در صورت تعمد بر مخالفت سنت، مبطل عبادت دانسته است. | ||