ابن ابی‌ربیعه، عمر بن عبدالله

ابن ابی ربیعه، عمر بن عبدالله
نام پدر	عبدالله
ولادت	شب چهارشنبه 26 ذی‌حجه سال 23ق
محل تولد	مکه
محل زندگی	مکه- مدینه
رحلت	93 یا 95ق یا 103ق
پیشه	شاعر

ابن ابی‌ربیعه مخزومی (23-93/95ق)، از شاعران مشهور عرب از قبیله بنی‌مخزوم و از خاندان‌های والای قریش بود. او در سرودن غزلیات شهره بوده و دیوان او مشتمل بر هزاران بیت شعر است.

ولادت

عمر بن عبدالله بن ابی‌ربیعه، شب چهارشنبه 26 ذی‌حجه سال 23ق به دنیا آمد. در مکه رشد نمود و سپس به مدینه رفته، اقامت گزید.

جایگاه ادبی

او شاعری غزل‌سرا، بنام، روان‌گوی و بلیغ توصیف شده و از طبقه جریر و فرزدق بود. گویند که در میان قریش، شاعری برتر از وی نبود. وی عبدالملک بن مروان را مدح کرد و از این راه ثروتی هنگفت به دست آورد. همچنین به کوفه سفری داشته و عبدالله بن هلال از وی پذیرایی کرده است. عمر از سعید بن مسیب روایت کرده است؛ چنان‌که مصعب بن شیبه و عطاف بن خالد از وی روایت نقل کرده‌اند. حکایت‌های بسیار از عمر در مورد تشبیب زنان نقل شده است.

درگذشت

در منابعی آمده که عمر بن عبدالعزیز (خلافت 99–101ق) وی را به دهلک تبعید کرد و در سال 103ق درگذشت، اما در منابع دیگر چنین آمده که در سن 70 سالگی در سال 93 یا 95ق، وفات یافت‏.

آثار

عمر بن ابی‌ربیعه دیوان بزرگی نوشته است که شامل هزاران بیت شعر است، که در حدود چند هزار بیت این دیوان، غزل است، جز اندکی از ابیات پراکنده‌ای که در فخر و وصف است. در دیوان او مخصوصاً زنان خاندان‌های اشراف که هم‌طبقه او بودند، صفحات زیادی از دیوان او را اشغال کرده‌اند. وی همه عمر و هنر خود را وقف غزل نمود‏.

منابع مقاله

1. واسعی، سید علیرضا، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1390:
2. ده‌پهلوانی، طلعت، «عمر بن ابی‌ربیعه»، پژوهشکده باقرالعلوم، سایت پژوهه:

وابسته‌ها

ديوان عمر ابن أبي ربيعة

دیوان ربیعة بن مقروم الضبي

دیوان عمر بن أبي ربيعة المخزومي القرشي