افسانه‌های درۀ سند

افسانه‌های درۀ سند
پدیدآوران	شیمل، آنه‌ ماری (نویسنده) رئیسی، راضیه (مترجم)
ناشر	نگارستان اندیشه
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۴۰۲
شابک	‎2ـ38ـ5273ـ622ـ978
کد کنگره	‏

افسانه‌های درۀ سند تألیف آنه ماری شیمل، مترجم راضیه رئیسی؛ این کتاب مجموعه‌ای از 46 قصه است که خانم شیمل از میان افسانه‌های رایج در منطقۀ جغرافیایی سند گزینش و از سندی به آلمانی ترجمه کرده است؛ ترجمۀ فارسی کتاب از روی ویرایش دوم کتاب به سال 1995 میلادی است.

گزارش کتاب

آنه ماری شیمل آثار بسیاری به زبان‌های مختلف تألیف کرده است که بسیاری هنوز به فارسی برگردان نشده‌اند؛ این آثار چنان دقیق و ظریف از فرهنگ شرق، به‌ویژه حوزه‌های تحت تسلط شاخه‌های مختلف زبان فارسی سخن می‌گویند که مطالعۀ آنها نه‌تنها برای غربی‌ها، بلکه برای شرقی‌هایی که این فرهنگ را زندگی کرده‌اند، نیز سرشار از لطف و معناست. آثاری از قبیل این کتاب که حاصل نگاه موشکافانه و محققانۀ شیمل به افسانه‌های سینه‌به‌سینه‌گشتۀ مردمان درۀ سند است، برای خوانندۀ عام لذت داستان‌خوانی و برای پژوهشگران منابع مطالعه و رمزگشایی از چرایی و چیستی ریشه‌های فرهنگی را فراهم می‌کند.

این کتاب مجموعه‌ای از 46 قصه است که خانم شیمل از میان افسانه‌های رایج در منطقۀ جغرافیایی سند گزینش و از سندی به آلمانی ترجمه کرده است؛ ترجمۀ فارسی کتاب از روی ویرایش دوم کتاب به سال 1995 میلادی است. قصه‌ها اغلب نوعی شادی قلبی را به تصویر می‌کشند که از توصیفات طنزآمیز برمی‌آید؛ آنها دنیای وارونه‌ای را نقاشی می‌کنند و ضرب‌المثل‌ها و ابیاتی را به کار می‌بندند که ترجمۀ آنها به‌دشواری ممکن است. این افسانه‌ها گزینشی محدود از میان مجموعۀ مبسوطی از سیصد قطعه هستند که به نظر می‌رسد تنوع موضوعات اصلی را تا اندازه‌ای دربر می‌گیرند.

این افسانه‌ها همان‌قدر که منعکس‌کنندل رنگ و بوی بیرونی زندگی در این سرزمین هستند، ویژگی‌ دیگری را نیز به تصویر می‌کشند که هر تماشاگری به سرعت آن را درمی‌یابد: این افسانه‌ها سرشار از موسیقی‌اند؛ پس هنگامی که مار در یکی از زیباترین قصه‌ها از «نشیب و فراز ازلی خنیا» سخن می‌گوید، درواقع به زبان عرفان ترجمانی از عشق بر موسیقی ارائه می‌دهد.

مطالعۀ این قصه‌ها افزون بر آنکه خواننده و پژوهشگر را با نگاه عامۀ مردم این منطقه آشنا می‌کند، به‌خوبی تطور اندیشه از هندوستان تا ایران باستان، از موتیف‌های هندی و توراندختی تا محرمات و محترمات فرهنگ اسلامی و حتی گاهی التقاط اندیشه در مرز سرزمین‌هایی که قرن‌ها مسلمان یا بودایی و هندو بوده‌اند را به تصویر می‌کشد.

ازآنجاکه هر کدام از این داستان‌ها بنا به انتخاب پرفسور شیمل از منابع مختلفی گزینش شده‌اند، لحن و زبان و سطح معنایی هر قصه ممکن است به کلی از قصۀ دیگر متفاوت باشد؛ بنابراین در ترجمۀ کتاب مترجم کوشیده است تا حد ممکن تفاوت لحن و زبان و نگارش و دیرینگی واژه‌ها را رعایت کند.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی ادبیات