المختصر في الفقه الإستدلالي: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR126261J1.jpg | عنوان = المختصر في الفقه الإستدلالي | عنوان‌های دیگر = بحوث فقهية | پدیدآورندگان | پدیدآوران = صدر، حسین اسماعیل (نويسنده) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = 3م4ص 183/5 BP | موضوع =فقه جعفری - قرن 14 |ناشر | ناشر =...» ایجاد کرد)
     
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۷: خط ۲۷:


    ==هدف و روش==
    ==هدف و روش==
    *[[آیت‌الله سید حسین اسماعیل صدر]] با تأکید بر آنکه اصلاح و نوسازی کتابهای درسی حوزه‌های علمیه و به‌ویژه دروس فقه، ضروری است، ولی تاکنون به‌صورت کامل انجام نشده؛ افزوده است: با هدف تولید متون درسی متناسب با شرایط جهان معاصر، کتاب حاضر را تألیف کردم تا به عنوان اولین متن درسی در دوره آغازین آموزش فقه استدلالی، جایگزین [[الروضة البهیة في شرح اللمعة الدمشقیة]] از آثار [[شهید ثانی]] شود زیرا شرح لمعه برای تدریس فراهم نشده است و شاخص‌های متون درسی را نیز ندارد.<ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص8-10.</ref>
    *[[آیت‌الله سید حسین اسماعیل صدر]] با تأکید بر آنکه اصلاح و نوسازی کتابهای درسی حوزه‌های علمیه و به‌ویژه دروس فقه، ضروری است، ولی تاکنون به‌صورت کامل انجام نشده؛ افزوده است: با هدف تولید متون درسی متناسب با شرایط جهان معاصر، کتاب حاضر را تألیف کردم تا به عنوان اولین متن درسی در دوره آغازین آموزش فقه استدلالی، جایگزین [[الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (2 جلدی)|الروضة البهیة في شرح اللمعة الدمشقیة]] از آثار [[شهید ثانی]] شود زیرا شرح لمعه برای تدریس فراهم نشده است و شاخص‌های متون درسی را نیز ندارد.<ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص8-10.</ref>


    ==انتقاد روشی==
    ==انتقاد روشی==
    *نویسنده، که از شاگردان [[شهید صدر]] است<ref> متن کتاب، ج4، ص286.</ref> و در این کتاب هم مطالبی از او نقل کرده،<ref> به عنوان مثال ر.ک: مقدمه نویسنده، ج1، ص10. پاورقی1. و متن کتاب، ج3، ص269.</ref>، کتاب حاضر را اثری آموزشی شمرده؛ ولی توضیح نداده که کدامیک از شاخصه‌های کتابهای درسی در آن مراعات شده است. او هرچند در کتابش مبحث «عتق» را که مورد ابتلاء نیست، حذف کرده و با آنکه آوردن مسائل مورد ابتلای عصر حاضر را در متون تدریسی ضروری شمرده<ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص9.</ref>؛ گویی موفق نشده در این اثر به نظر خودش جامه عمل بپوشاند.
    *نویسنده، که از شاگردان [[صدر، سید محمدباقر|شهید صدر]] است<ref> متن کتاب، ج4، ص286.</ref> و در این کتاب هم مطالبی از او نقل کرده،<ref> به عنوان مثال ر.ک: مقدمه نویسنده، ج1، ص10. پاورقی1. و متن کتاب، ج3، ص269.</ref>، کتاب حاضر را اثری آموزشی شمرده؛ ولی توضیح نداده که کدامیک از شاخصه‌های کتابهای درسی در آن مراعات شده است. او هرچند در کتابش مبحث «عتق» را که مورد ابتلاء نیست، حذف کرده و با آنکه آوردن مسائل مورد ابتلای عصر حاضر را در متون تدریسی ضروری شمرده<ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص9.</ref>؛ گویی موفق نشده در این اثر به نظر خودش جامه عمل بپوشاند.


    ==ساختار و محتوا==
    ==ساختار و محتوا==
    خط ۴۵: خط ۴۵:


    ==نمونه مباحث==
    ==نمونه مباحث==
    *اینکه «صدقه عقد است و به ایجاب و قبول نیاز دارد»، مشهور است ولی جز شهرت و اجماع ادعایی، دلیلی ندارد و به همین جهت [[استاد شهید سید محمدباقر صدر]] گفته است که در هیچیک از اخبار فراوان صدقه، به معتبر بودن لفظ اشاره نشده است و من نمی‌دانم شرط ایجاب و قبول را از کجا آوردند و چگونه آن را از عقود شمردند. نویسنده می‌گوید: بهتر است موارد را از هم جدا کنیم: اگر صدقه به‌صورت تملیک باشد، به ایجاب و قبول نیاز دارد و اگر به‌شکل بذل و احسان صِرف باشد، اذن در مصرف، کافی است.<ref> همان، ج3، ص269.</ref>
    *اینکه «صدقه عقد است و به ایجاب و قبول نیاز دارد»، مشهور است ولی جز شهرت و اجماع ادعایی، دلیلی ندارد و به همین جهت استاد [[صدر، سید محمدباقر|شهید سید محمدباقر صدر]] گفته است که در هیچیک از اخبار فراوان صدقه، به معتبر بودن لفظ اشاره نشده است و من نمی‌دانم شرط ایجاب و قبول را از کجا آوردند و چگونه آن را از عقود شمردند. نویسنده می‌گوید: بهتر است موارد را از هم جدا کنیم: اگر صدقه به‌صورت تملیک باشد، به ایجاب و قبول نیاز دارد و اگر به‌شکل بذل و احسان صِرف باشد، اذن در مصرف، کافی است.<ref> همان، ج3، ص269.</ref>


    ==پانویس==
    ==پانویس==

    نسخهٔ ‏۱۰ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۲

    المختصر في الفقه الإستدلالي
    المختصر في الفقه الإستدلالي
    پدیدآورانصدر، حسین اسماعیل (نويسنده)
    عنوان‌های دیگربحوث فقهية
    ناشردار المحجة البيضاء
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1433ق - 2012م
    چاپ1
    موضوعفقه جعفری - قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد4
    کد کنگره
    3م4ص 183/5 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    المختصر في الفقه الإستدلالي، از آثار اصولی و فقیه شیعه عراقی، آیت‌الله سید حسین اسماعیل صدر (متولد 1371ق)، متنی درسی است که دوره‌ کامل فقه استدلالی بر مبنای مکتب اهل‌بیت(ع) را با بیانی آسان توضیح می‌دهد تا مخاطبان نوآموز با مهمترین مباحث این دانش آشنا شوند.

    هدف و روش

    • آیت‌الله سید حسین اسماعیل صدر با تأکید بر آنکه اصلاح و نوسازی کتابهای درسی حوزه‌های علمیه و به‌ویژه دروس فقه، ضروری است، ولی تاکنون به‌صورت کامل انجام نشده؛ افزوده است: با هدف تولید متون درسی متناسب با شرایط جهان معاصر، کتاب حاضر را تألیف کردم تا به عنوان اولین متن درسی در دوره آغازین آموزش فقه استدلالی، جایگزین الروضة البهیة في شرح اللمعة الدمشقیة از آثار شهید ثانی شود زیرا شرح لمعه برای تدریس فراهم نشده است و شاخص‌های متون درسی را نیز ندارد.[۱]

    انتقاد روشی

    • نویسنده، که از شاگردان شهید صدر است[۲] و در این کتاب هم مطالبی از او نقل کرده،[۳]، کتاب حاضر را اثری آموزشی شمرده؛ ولی توضیح نداده که کدامیک از شاخصه‌های کتابهای درسی در آن مراعات شده است. او هرچند در کتابش مبحث «عتق» را که مورد ابتلاء نیست، حذف کرده و با آنکه آوردن مسائل مورد ابتلای عصر حاضر را در متون تدریسی ضروری شمرده[۴]؛ گویی موفق نشده در این اثر به نظر خودش جامه عمل بپوشاند.

    ساختار و محتوا

    در این کتاب، به ترتیب مباحث ذیل مطرح شده است:

    • جلد اول: مقدمه (مقایسه بین دو مکتب: مکتب نصّ و مکتب رأی) و کتابهای اجتهاد و تقلید، طهارت، نماز، زکات، خمس، حجّ، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر.
    • جلد دوم: کتابهای قضاء، شهادات، إقرار، لقطه، غصب، اطعمه و اشربه، صید و ذباحه، انفال و مشترکات، ارث، حدود، قصاص و دیات.
    • جلد سوم: کتابهای نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء، لعان، یمین، نذر، عهد، شفعه، جعاله، وصیت و وقف.
    • جلد چهارم: کتابهای بیع، اجاره، مزارعه، مساقات، شرکت، ضمان، حواله، کفاله، صلح، وکالت، مضاربه، قرض، رهن، هبه، ودیعه، عاریه، سبق و رمایه.

    انتقاد

    • سراسر اثر حاضر، مباحثی فقهی است ولی نویسنده بدون هیچ توضیحی، 2 رساله اصولی ذیل را در پایان کتاب، افزوده است:
    • «رسالة في عدم حجیة الخبر الواحد»:[۵]
    • «رسالة في علاج الخبرین المتعارضین و الجمع بین الأخبار العلاجیة»:[۶]

    نمونه مباحث

    • اینکه «صدقه عقد است و به ایجاب و قبول نیاز دارد»، مشهور است ولی جز شهرت و اجماع ادعایی، دلیلی ندارد و به همین جهت استاد شهید سید محمدباقر صدر گفته است که در هیچیک از اخبار فراوان صدقه، به معتبر بودن لفظ اشاره نشده است و من نمی‌دانم شرط ایجاب و قبول را از کجا آوردند و چگونه آن را از عقود شمردند. نویسنده می‌گوید: بهتر است موارد را از هم جدا کنیم: اگر صدقه به‌صورت تملیک باشد، به ایجاب و قبول نیاز دارد و اگر به‌شکل بذل و احسان صِرف باشد، اذن در مصرف، کافی است.[۷]

    پانویس

    1. مقدمه نویسنده، ج1، ص8-10.
    2. متن کتاب، ج4، ص286.
    3. به عنوان مثال ر.ک: مقدمه نویسنده، ج1، ص10. پاورقی1. و متن کتاب، ج3، ص269.
    4. مقدمه نویسنده، ج1، ص9.
    5. متن کتاب، ج4، ص233- 260.
    6. همان، ص261- 284.
    7. همان، ج3، ص269.

    منابع مقاله

    • مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها