انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن

انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن
پدیدآوران	عمید زنجانی، عباسعلی (مؤلف)
ناشر	نشر کتاب سیاسی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1370
چاپ	چهارم
موضوع	ايران ,کشورهاي اسلامي,اسلام و مسايل اجتماعي, -- تاريخ , -- تاريخ, -- انقلاب اسلامي، 1357,شيعه - تاريخ - ايران,جنبش‌ها و نهضت هاي ايراني - تاريخ,جنبشها و نهضتها - كشورهاي اسلامي
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	DSR۱۵۵۳/ع۹ف‌لا۸ ۱۳۶۷

انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، تألیف عباسعلی عمید زنجانی (۱۳۱۶ -۱۳۹۰ش)، درصدد بررسی چیستی و چرایی و ریشه‌ها و عوامل انقلاب اسلامی است.

به اعتقاد نویسنده، پیروزی انقلاب اسلامی ایران حادثه مهم و حیرت‌انگیز قرن حاضر است که در تحولات سیاسی جهان و منطقه نقش تعیین‌کننده دارد. نتیجه این حادثه بزرگ، از بین رفتن رژیم حامی قدرتهای بزرگ و روی کار آمدن حکومتی اسلامی در منطقه است، که زمینه‌ساز تحولات سیاسی ریشه‌دار است و اسلام را به عنوان قدرت تعیین‌کننده در جهان مطرح نموده و زمینه‌ساز ریشه‌کنی استعمار بویژه در منطقه است.

این امر، باعث وحشت استعمارگران شده و از انقلاب ایران به بنیادگرایی تعبیر می‌کنند. بنابراین، شناخت ماهیت انقلاب اسلامی امری ضروری است.

مؤلف کتاب فوق، درصدد تبیین این مسئله است که چه چیزی اتفاق افتاده است و برای فهم آن چه باید کرد، و نیز چرا اتفاق افتاده است و ریشه‌ها و عوامل آن کدامند. نویسنده، کتاب خویش را در چهار بخش تنظیم کرده است:

• تئوری انقلاب اسلامی و شناخت ماهیت آن: در این بخش با ارائه تعریف انقلاب، معیارهای آن، ویژگی‌‎ها و عوامل به‌‎وجود آورنده انقلاب اسلامی، توضیح داده شده است و بیان شده که اعتماد به جهان‌بینی اسلام و نظام امامت، این انقلاب را از سایر قیامها متمایز می‌کند.
• ریشه‌های عقیدتی انقلاب اسلامی، مؤلف در این بخش، درصدد تبیین نقش عامل اعتقاد و ایمان توده‌های مردم در انقلاب اسلامی است و آن را محور اصلی انقلاب اسلامی شمرده است. مبانی قرآنی حیات سیاسی مسلمانان، امامت و رهبری ولایت فقیه و سیره سیاسی پیامبر(ص) و ائمه(ع)، مطالب دیگری است که در این بخش به آن پرداخته شده است.
• ریشه‌های تاریخ انقلاب اسلامی: در این بخش مؤلف با اشاره به اعتقاد انقلابی‌گری شیعه از ابتدای تشکیل آن، به بررسی تفصیلی نهضت‌های شیعی در زمان ائمه(ع) و بعد از آن پرداخته است و برخی قیامها و نهضت‌های علوی را بررسی کرده است. تشکیل دولتهای اسلامی انقلابی با صبغه شیعی، نظیر دولت انقلابی ادریسیان، آل‌بویه، فاطمیان و حمدانیان و نیز حرکتهای اسلامی دوران حکومت مغولها، نهضت‌های اسلامی تا دوران صفویه و جنبش‌های اسلامی از انقراض صفویه تا دوران قاجاریه و نیز نهضت‌های نوگرایانه در تفکر سیاسی اسلام در قرن اخیر، فصول دیگری است که در این بخش بدان اشاره شده است.
• علل و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی: مؤلف در این بخش، به علل و ع وامل شتابزا و عینی پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است و دیدگاه‌های مدرنیزاسیون، دیدگاه ظهور قدرت جدید در منطقه، عامل اقتصاد نابسامان ایران، سیاست حقوق بشر کارتر و سایر عوامل شتابزای انقلاب، بررسی شده است.

به‌طور کلی، به نظر نویسنده در انقلاب اسلامی ایران عامل مذهب، مهم‌ترین عامل بوده و ویژگی این انقلاب، اسلامی بودن آن است. وی با اثبات این نظریه، درصدد است دیگر نظریات درباره پیروزی انقلاب اسلامی را رد کند.

منابع مقاله

حقیقت، سید صادق، اندیشه سیاسی در اسلام: کتاب‌شناسی توصیفی، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی، 1377ش.

وابسته‌ها

انقلاب اسلامی ايران زمينه‌ها و فرايند شکل‌گيری

تحلیلی بر انقلاب اسلامی