۱۰۶٬۳۴۹
ویرایش
التحفة الجلالیة في أنساب الطالبیة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''التحفة الجلالية في أنساب الطالبية'''، تألیف علامه نسابه سید جمال‌الدین احمد بن علی بن مهنّا بن عنبه حسنی (م 828ق)، به زبان فارسی، مختصر و چکیده‌ای از کتاب | '''التحفة الجلالية في أنساب الطالبية'''، تألیف علامه نسابه [[ابن عنبه، سید احمد بن علی|سید جمال‌الدین احمد بن علی بن مهنّا بن عنبه حسنی]] (م 828ق)، به زبان فارسی، مختصر و چکیده‌ای از کتاب «[[عمدة الطالب في أنساب آل أبي‌طالب]]» خود نویسنده است. این اثر به کوشش [[مرعشی، سید محمود|سید محمود مرعشی نجفی]] منتشر شده است. | ||
کتاب | کتاب «[[عمدة الطالب في أنساب آل أبي‌طالب|عمدة الطالب]]» در حدود سال 812 یا 814ق به درخواست جلال‌الدین حسن بن عمیدالدین علی بن نقیب نوشته شد. این کتاب به سبب کثرت شهرت، بی‌نیاز از تعریف است و ظاهراً این کتاب سه‌گونه است: | ||
# عمدة الطالب کبری، که مفصل‌ترین آن است. | # عمدة الطالب کبری، که مفصل‌ترین آن است. | ||
# عمدة الطالب وسیط، که همین نسخه‌های رایج است. | # عمدة الطالب وسیط، که همین نسخه‌های رایج است. | ||
# عمدة الطالب صغیر، که بعضی گمان کرده‌اند که چنین نسخه‌ای وجود ندارد، لیکن دو نسخه خطی از این کتاب در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی موجود می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16-15</ref>. | # عمدة الطالب صغیر، که بعضی گمان کرده‌اند که چنین نسخه‌ای وجود ندارد، لیکن دو نسخه خطی از این کتاب در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی موجود می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16-15</ref>. | ||
محقق اثر در ابتدای کتاب، زندگی‌نامه ابن عنبه و آثار علمی او را به‌اختصار ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص13-17</ref>. | محقق اثر در ابتدای کتاب، زندگی‌نامه [[ابن عنبه، سید احمد بن علی|ابن عنبه]] و آثار علمی او را به‌اختصار ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص13-17</ref>. | ||
نویسنده در مقدمه، سبب نگارش اثر را این‌گونه می‌نویسد: اما بعد، چون اشارت شریف المولی الهمام... سید محمودشاه الموسوی الحمزی... صادر شده که مختصری در انساب آل ابی‌طالب نوشته شود، چنانچه قواعد و اصول فن باشد و بر ذکر بعضی اکابر و مشاهیر سادات مشتمل گردد و امتثال آن را از فروض اعیان و اعیان فرض دانستم و مختصری در این باب نوشتم و در ضبط اصول و قواعد بذل مجهود کردم و ترتیبی غریب و طرزی عجیب آوردم و «التحفة الجلالية في أنساب الطالبية» نام نهادم<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص18-19</ref>. | نویسنده در مقدمه، سبب نگارش اثر را این‌گونه می‌نویسد: اما بعد، چون اشارت شریف المولی الهمام... سید محمودشاه الموسوی الحمزی... صادر شده که مختصری در انساب آل ابی‌طالب نوشته شود، چنانچه قواعد و اصول فن باشد و بر ذکر بعضی اکابر و مشاهیر سادات مشتمل گردد و امتثال آن را از فروض اعیان و اعیان فرض دانستم و مختصری در این باب نوشتم و در ضبط اصول و قواعد بذل مجهود کردم و ترتیبی غریب و طرزی عجیب آوردم و «التحفة الجلالية في أنساب الطالبية» نام نهادم<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص18-19</ref>. | ||
کتاب در یک مقدمه و سه باب تنظیم شده است. احتمال قریب به یقین است که این رساله از آثار ابن عنبه باشد؛ زیرا تمامی مطالب، همان مطالب عمدة الطالب است. نام این کتاب در هیچ‌یک از منابع به دیگری نسبت داده نشده است. در پایان این نسخه چنین آمده: مصنفه أحمد بن علي بن الحسين بن علي بن مهنّا بن عنبة الحسني<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص17</ref>. | کتاب در یک مقدمه و سه باب تنظیم شده است. احتمال قریب به یقین است که این رساله از آثار ابن عنبه باشد؛ زیرا تمامی مطالب، همان مطالب عمدة الطالب است. نام این کتاب در هیچ‌یک از منابع به دیگری نسبت داده نشده است. در پایان این نسخه چنین آمده: مصنفه [[ابن عنبه، سید احمد بن علی|أحمد بن علي بن الحسين بن علي بن مهنّا بن عنبة الحسني]]<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص17</ref>. | ||
در مقدمه، به نام و نسب ابی‌طالب اشاره شده است. در نام و نسب ابوطالب اختلاف نظر وجود دارد، «و صحیح آنکه نام او عبدمناف است و او پسر عبدالمطلب شیبه و او پسر هاشم است و نام هاشم عمرو است و...»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص19</ref>. | در مقدمه، به نام و نسب ابی‌طالب اشاره شده است. در نام و نسب ابوطالب اختلاف نظر وجود دارد، «و صحیح آنکه نام او عبدمناف است و او پسر عبدالمطلب شیبه و او پسر هاشم است و نام هاشم عمرو است و...»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص19</ref>. | ||
باب اول کتاب با ذکر نسل عقیل بن ابی‌طالب<ref>ر.ک: متن کتاب، ص20</ref> آغاز شده است. باب دوم در ذکر نسل جعفر بن ابی‌طالب<ref>ر.ک: همان، ص21</ref> است. باب سوم در نسل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> است که در پنج معلم بیان شده است: «معلم اول، در نسل ابی‌محمد الحسن بن علی بن ابی‌طالب(ع)»، «معلم دوم، در نسل ابی‌عبدالله الحسین بن علی بن ابی‌طالب»<ref>ر.ک: همان، ص56</ref>، «معلم سوم، در نسل ابی‌القاسم محمد بن امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب»<ref>ر.ک: همان، ص113</ref>، «معلم چهارم، در نسل ابی‌الفضل العباس بن علی بن ابی‌طالب»<ref>ر.ک: همان، ص116</ref> و «معلم پنجم، در نسل عمر الاطراف بن علی بن ابی‌طالب» است<ref>ر.ک: همان، ص118</ref>. | باب اول کتاب با ذکر نسل عقیل بن ابی‌طالب<ref>ر.ک: متن کتاب، ص20</ref> آغاز شده است. باب دوم در ذکر نسل جعفر بن ابی‌طالب<ref>ر.ک: همان، ص21</ref> است. باب سوم در نسل [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> است که در پنج معلم بیان شده است: «معلم اول، در نسل ابی‌محمد الحسن بن علی بن ابی‌طالب(ع)»، «معلم دوم، در نسل ابی‌عبدالله الحسین بن علی بن ابی‌طالب»<ref>ر.ک: همان، ص56</ref>، «معلم سوم، در نسل ابی‌القاسم محمد بن امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب»<ref>ر.ک: همان، ص113</ref>، «معلم چهارم، در نسل ابی‌الفضل العباس بن علی بن ابی‌طالب»<ref>ر.ک: همان، ص116</ref> و «معلم پنجم، در نسل عمر الاطراف بن علی بن ابی‌طالب» است<ref>ر.ک: همان، ص118</ref>. | ||
چنان‌که نویسنده در مقدمه گفته، ارائه مطالب «به‌ترتیبی غریب و طرزی عجیب» با ذکر عنوان اصلی «معلم» و عناوین فرعی دیگر «سبط»، «فصل» و «مقصد» ارائه شده است. | چنان‌که نویسنده در مقدمه گفته، ارائه مطالب «به‌ترتیبی غریب و طرزی عجیب» با ذکر عنوان اصلی «معلم» و عناوین فرعی دیگر «سبط»، «فصل» و «مقصد» ارائه شده است. | ||