سرگذشت نام ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ی ' به 'ه‌ی ') |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''سرگذشت نام ایران''' تألیف محمدمهدی احدیان؛ این کتاب پژوهشی است | '''سرگذشت نام ایران''' تألیف محمدمهدی احدیان؛ این کتاب پژوهشی است درباره‌ی نام «ایران». واژه‌ی ایران را از دیدگاه زبان شناسی تاریخی بررسی می کند، ریشه های چهار هزار ساله و معنی آن را می کاود و شواهد ایران و آریا را در نوشته های تاریخی اوستا و ادبیات پهلوی، کتیبه های شاهان هخامنشی، ساسانی و کوشانی، و نوشته های یونانی، عربی و ادبیات هزارساله‌ی فارسی ارائه می دهد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
2- آریا در ادبیات ودایی و اوستایی | 2- آریا در ادبیات ودایی و اوستایی | ||
3- آریا در | 3- آریا در دوره‌ی ماد و هخامنشی | ||
4- آریا و ایران در | 4- آریا و ایران در دوره‌ی اشکانی و ساسانی | ||
5- نام ایران در | 5- نام ایران در دوره‌ی اسلامی | ||
6- گفتار پایانی | 6- گفتار پایانی | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نام های جغرافیایی یا جاینام ها واژگانی هستند که از دیدگاه زبان شناسی، تاریخی، جغرافیای تاریخی و پژوهش های فرهنگی و سیاسی دارای اهمیت اند. توپونیمی یا جاینام شناسی به بررسی علمی جاینام ها از ابعاد مختلف پرداخته و آن ها را با محوریت زبان شناسی تاریخی و در نظر گرفتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی بررسی می کند. جاینام شناسی همچنین جاینام ها را از نظر نوع، خرد یا کلان بودن و ساختار صرفی طبقه بندی می کند. آگاهی های به دست آمده از پژوهش های جاینام شناسی، ارزش جاینام ها را آشکار می کند و ابعاد مختلف شان را می نمایاند. شناخت تاریخ خود واژه و تاریخ مرتبط با مکان جغرافیایی از نتایج مهم جاینام شناسی است زیرا هر جاینام از نظر زبان شناختی، معنی و تاریخ | نام های جغرافیایی یا جاینام ها واژگانی هستند که از دیدگاه زبان شناسی، تاریخی، جغرافیای تاریخی و پژوهش های فرهنگی و سیاسی دارای اهمیت اند. توپونیمی یا جاینام شناسی به بررسی علمی جاینام ها از ابعاد مختلف پرداخته و آن ها را با محوریت زبان شناسی تاریخی و در نظر گرفتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی بررسی می کند. جاینام شناسی همچنین جاینام ها را از نظر نوع، خرد یا کلان بودن و ساختار صرفی طبقه بندی می کند. آگاهی های به دست آمده از پژوهش های جاینام شناسی، ارزش جاینام ها را آشکار می کند و ابعاد مختلف شان را می نمایاند. شناخت تاریخ خود واژه و تاریخ مرتبط با مکان جغرافیایی از نتایج مهم جاینام شناسی است زیرا هر جاینام از نظر زبان شناختی، معنی و تاریخ ویژه‌ی خود را دارد و هیچ جاینامی بی معنی نیست. زبان شناسی تاریخی از طریق ریشه شناسی در زمانی ما را به معنای متقدم یا معنای تاریخی جاینام ها می رساند. جاینام های تاریخی به دلیل نگهداشت اطلاعات تاریخی در خود، در زمره‌ی میراث تاریخی و فرهنگی بوده و پاسداشت آن ها حفظ میراث تاریخی تلقی می شود. | ||
نام ایران با اهمیت ترین کلان جاینام در تمدن غرب آسیا است که در عرصه های تاریخ، جغرافی، فرهنگی و سیاست مشهور است. تداوم کاربرد جاینام ایران طی دو | نام ایران با اهمیت ترین کلان جاینام در تمدن غرب آسیا است که در عرصه های تاریخ، جغرافی، فرهنگی و سیاست مشهور است. تداوم کاربرد جاینام ایران طی دو هزاره‌ی اخیر در حالی که خاستگاه و ریشه‌ی آن را تا 3700 سال پیش می توان جستجو کرد، اهمیت تاریخی این کلان جاینام را در تمدن بشر نشان می دهد. ایرانی بودن نه از جنبه‌ی انتساب به کشور یا مرزهایی جدید با این نام، بلکه به عنوان مشخصه‌ی تمایز قومی یا فرهنگی، ریشه هایی دارد که برخی به دوران تاریخی هخامنشی و ماد، و برخی به دوران اساطیری هندو آریاییان می رسد اما تحولات دوره‌ی ماد و هخامنشی آغازگر پیدایش آگاهی جمعی جدیدی بود که در ایرانشهر ساسانی نمود پیدا کرد. از آغاز دوران ساسانیان، ایران در چهارچوب هویت سیاسی و مرتبط با نام کشور و حاکمیت بر قلمروی سیاسی سربرآورد و ایرانی بودن معنایی جدید و از جهاتی قابل مقایسه و نزدیک به هویت های ملی عصر مدرن یافت. احساس تعلق جمعی به مؤلفه های تمایز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایرانشهر و آنچه هویت کهن ایرانی بود در سراسر دوران اسلامی به شکل های گوناگون تداوم یافت. | ||
چگونگی پیدایش و تکوین نام ایران، معنای تاریخی | چگونگی پیدایش و تکوین نام ایران، معنای تاریخی واژه‌ی ایران و اریان، شواهد نوشتاری برجای مانده از نام ایران در منابع مکتوب و مفهوم برخی واژگاه مرتبط با آن از جمله آریا و عراق، موضوعاتی است که این کتاب به آن ها می پردازد. این کتاب پژوهشی است درباره‌ی نام «ایران». واژه‌ی ایران را از دیدگاه زبان شناسی تاریخی بررسی می کند، ریشه های چهار هزار ساله و معنی آن را می کاود و شواهد ایران و آریا را در نوشته های تاریخی اوستا و ادبیات پهلوی، کتیبه های شاهان هخامنشی، ساسانی و کوشانی، و نوشته های یونانی، عربی و ادبیات هزارساله‌ی فارسی ارائه می دهد.<ref> [https://historylib.com/books/2585 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
نسخهٔ ۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۵
| سرگذشت نام ایران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | احدیان، محمدمهدی (نویسنده) |
| ناشر | آوای خاور |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۸ |
| شابک | 2-34-9923-600-978 |
| کد کنگره | |
سرگذشت نام ایران تألیف محمدمهدی احدیان؛ این کتاب پژوهشی است درباره‌ی نام «ایران». واژه‌ی ایران را از دیدگاه زبان شناسی تاریخی بررسی می کند، ریشه های چهار هزار ساله و معنی آن را می کاود و شواهد ایران و آریا را در نوشته های تاریخی اوستا و ادبیات پهلوی، کتیبه های شاهان هخامنشی، ساسانی و کوشانی، و نوشته های یونانی، عربی و ادبیات هزارساله‌ی فارسی ارائه می دهد.
ساختار
کتاب با پیشگفتار و مقدمه آغاز می‌شود، فهرست عناوین اصلی کتاب به شرح زیر است.
1- ریشه های تاریخی نام ایران
2- آریا در ادبیات ودایی و اوستایی
3- آریا در دوره‌ی ماد و هخامنشی
4- آریا و ایران در دوره‌ی اشکانی و ساسانی
5- نام ایران در دوره‌ی اسلامی
6- گفتار پایانی
در پایان کتاب نقشه‌های تاریخی، منابع، نمایه و فهرست تفصیلی شواهد نام ایران آمده است.
گزارش محتوا
نام های جغرافیایی یا جاینام ها واژگانی هستند که از دیدگاه زبان شناسی، تاریخی، جغرافیای تاریخی و پژوهش های فرهنگی و سیاسی دارای اهمیت اند. توپونیمی یا جاینام شناسی به بررسی علمی جاینام ها از ابعاد مختلف پرداخته و آن ها را با محوریت زبان شناسی تاریخی و در نظر گرفتن اطلاعات تاریخی و جغرافیایی بررسی می کند. جاینام شناسی همچنین جاینام ها را از نظر نوع، خرد یا کلان بودن و ساختار صرفی طبقه بندی می کند. آگاهی های به دست آمده از پژوهش های جاینام شناسی، ارزش جاینام ها را آشکار می کند و ابعاد مختلف شان را می نمایاند. شناخت تاریخ خود واژه و تاریخ مرتبط با مکان جغرافیایی از نتایج مهم جاینام شناسی است زیرا هر جاینام از نظر زبان شناختی، معنی و تاریخ ویژه‌ی خود را دارد و هیچ جاینامی بی معنی نیست. زبان شناسی تاریخی از طریق ریشه شناسی در زمانی ما را به معنای متقدم یا معنای تاریخی جاینام ها می رساند. جاینام های تاریخی به دلیل نگهداشت اطلاعات تاریخی در خود، در زمره‌ی میراث تاریخی و فرهنگی بوده و پاسداشت آن ها حفظ میراث تاریخی تلقی می شود.
نام ایران با اهمیت ترین کلان جاینام در تمدن غرب آسیا است که در عرصه های تاریخ، جغرافی، فرهنگی و سیاست مشهور است. تداوم کاربرد جاینام ایران طی دو هزاره‌ی اخیر در حالی که خاستگاه و ریشه‌ی آن را تا 3700 سال پیش می توان جستجو کرد، اهمیت تاریخی این کلان جاینام را در تمدن بشر نشان می دهد. ایرانی بودن نه از جنبه‌ی انتساب به کشور یا مرزهایی جدید با این نام، بلکه به عنوان مشخصه‌ی تمایز قومی یا فرهنگی، ریشه هایی دارد که برخی به دوران تاریخی هخامنشی و ماد، و برخی به دوران اساطیری هندو آریاییان می رسد اما تحولات دوره‌ی ماد و هخامنشی آغازگر پیدایش آگاهی جمعی جدیدی بود که در ایرانشهر ساسانی نمود پیدا کرد. از آغاز دوران ساسانیان، ایران در چهارچوب هویت سیاسی و مرتبط با نام کشور و حاکمیت بر قلمروی سیاسی سربرآورد و ایرانی بودن معنایی جدید و از جهاتی قابل مقایسه و نزدیک به هویت های ملی عصر مدرن یافت. احساس تعلق جمعی به مؤلفه های تمایز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایرانشهر و آنچه هویت کهن ایرانی بود در سراسر دوران اسلامی به شکل های گوناگون تداوم یافت.
چگونگی پیدایش و تکوین نام ایران، معنای تاریخی واژه‌ی ایران و اریان، شواهد نوشتاری برجای مانده از نام ایران در منابع مکتوب و مفهوم برخی واژگاه مرتبط با آن از جمله آریا و عراق، موضوعاتی است که این کتاب به آن ها می پردازد. این کتاب پژوهشی است درباره‌ی نام «ایران». واژه‌ی ایران را از دیدگاه زبان شناسی تاریخی بررسی می کند، ریشه های چهار هزار ساله و معنی آن را می کاود و شواهد ایران و آریا را در نوشته های تاریخی اوستا و ادبیات پهلوی، کتیبه های شاهان هخامنشی، ساسانی و کوشانی، و نوشته های یونانی، عربی و ادبیات هزارساله‌ی فارسی ارائه می دهد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران