أدب الطبيب

أدب الطبیب
پدیدآوران	سامرائی، کمال (مصحح) علی، داود سلمان (مصحح) رهاوی، اسحق بن علی (نویسنده) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه نویس)
عنوان‌های دیگر	کتاب ادب الطبیب
ناشر	دانشگاه علوم پزشکی ایران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1387 ش
چاپ	1
موضوع	پزشک و بیمار پزشکی - نسخه‌ها و دستور العمل‏ها پزشکی سنتی تشخیص
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏R‎‏ ‎‏135‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏9‎‏ک‎‏2
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ادب الطبيب، به زبان عربى، نوشته اسحاق بن على رهاوى با مقدمه محمدمهدى ارباب اصفهانى و درباره اخلاق پزشکى است. مؤلف در مقدمه، ضرورت تدوین این کتاب و انگیزه خویش را چنين تبيين مى‌كند: «ان اناساً من الاطباء... حين جهلوا اصول صناعة الطب و فاتهم درك فروعها و قصروا من تأمل الصواب في طرقها خرجوا الى الحيل و التلبيس حتى افسدوا محاسنها و اساؤوا سمعة اهلها... و قد تكلفت جمع ما قدرت عليه من الآداب التى ينبغى للطبيب ان يؤدب بها نفسه و الاخلاق المحمودة التى ينبغى ان يقوم بها طبعه.

ساختار

اين کتاب در دو مقاله تدوین شده است كه این دو، روى‌هم‌رفته داراى 20 باب مى‌باشند (مقاله اول، داراى 7 و مقاله دوم، مشتمل بر 13 باب است).

گزارش محتوا

در مقاله اول، توصيه‌هایى است به پزشکان. رهاوى در این مقاله آدابى را ذكر مى‌كند كه پزشک بايد آنها را در طبابت و مواجهه با بيماران و مريضان رعايت كند.

در مقاله دوم، وى توصيه‌هایى به بيماران مى‌كند. توصيه‌هاى او به بيماران اولاً درباره این است كه دستورات پزشکان را خوب عمل كنند، ثانياً درباره نحوه برخورد او با پزشکان و پرستاران است.

توجه به اخلاق در حوزه علوم پزشکى از اهمیت دوچندان برخوردار است؛ چرا كه در كنار تيمار بيماران و تجویز دارو برای آنان، اخلاق نیکو و تعهد، نقش مؤثرى در بهبودى بيمار ايفاء مى‌كند.

علاوه بر اين، طبيب خود بايد به صفاتى آراسته باشد تا سنجيده و درست عمل كند، از جمله اعتقاد به عالم ماوراءالطبيعه داشتن و اينكه در ماوراى این دارو و درمان‌ها، خداوندى است كه این تدبيرها به اذن او ثمربخش خواهد بود.

از سوى سوم، بيماران هنگام مراجعه به پزشکان و در هنگام بيمارى مى‌بايست آدابى را رعايت كند، آدابى در برخورد با بيمارى، آدابى در برخورد با پزشک و پرستار و آدابى در برخورد با اطرافيان.

رهاوى در کتاب «ادب الطبيب» به همه این مسائل به‌خوبى پرداخته و اثرى سودمند و ماندگار در این زمینه از خود به جاى گذاشته است.

وضعيت کتاب

کتاب «ادب الطبيب» به اهتمام دكتر كمال سامرائى و دكتر داوود سلمان على بر اساس تنها نسخه خطى موجود از این کتاب، تصحيح و تحقيق شده است.

محققین این کتاب در ابتدا مقدمه‌اى پيرامون زندگى مؤلف و کتاب «ادب الطبيب» و شيوه تصحيح این اثر نگاشته‌اند و پس از تصحيح و تحقيق متن کتاب، فهرست اعلام و فهرست مصطلحات پزشکى‌اى را كه در متن کتاب آمده، تدوین و تنظيم نموده‌اند.

پاورقى‌هاى این اثر، گاه به تحريفات نسخه خطى اشاره دارد و گاه به نكاتى افزون بر متن - همانند شرح حال پزشکانى كه نام آنها در متن آمده، شرح لغات و مصطلحات - اختصاص دارد.

اين اثر، در سال 1992م، در 218 صفحه، چاپ و منتشر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب