سلماسی، حسن بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۴۶: خط ۴۶:
    ==شرح حال==
    ==شرح حال==
    منابع موجود، درباره احوال و آثار سلماسی، سخنی نگفته‌‌اند. بنابراین، یگانه منبع در این‌باره، مجموعه به‌یادگارمانده از او در کتابخانه فاتح استانبول است. بر اساس این مجموعه، می‌دانیم که سلماسی به کار وراقی و نساجی اشتغال داشته و در واپسین سطرهای کتابش تحت عنوان «[[الرسالة الشرفية في تقاسيم العلوم اليقينية|الرسالة الشرفية]]» نیز شاهدیم که از بدی روزگار و کار خویش، نالان بوده است<ref>ر.ک: نورانی‌نژاد، حمیده؛ کریمی زنجانی اصل، محمد، ص74</ref>.
    منابع موجود، درباره احوال و آثار سلماسی، سخنی نگفته‌‌اند. بنابراین، یگانه منبع در این‌باره، مجموعه به‌یادگارمانده از او در کتابخانه فاتح استانبول است. بر اساس این مجموعه، می‌دانیم که سلماسی به کار وراقی و نساجی اشتغال داشته و در واپسین سطرهای کتابش تحت عنوان «[[الرسالة الشرفية في تقاسيم العلوم اليقينية|الرسالة الشرفية]]» نیز شاهدیم که از بدی روزگار و کار خویش، نالان بوده است<ref>ر.ک: نورانی‌نژاد، حمیده؛ کریمی زنجانی اصل، محمد، ص74</ref>.
    ==آثار==
    وی در شمار دوستداران وزیر شیعی‌مذهب اصفهان روزگار خویش، [[ابوالحسن علی بن حاج اسماعیل]] بوده و رسائل موجود در «الرسالة الشرفية» را در فاصله سال‌های 614 تا 624ق، برای او به نگارش درآورده است. این رسائل در یک طبقه‌بندی کلی، سه پندنامه سیاسی - اخلاقی، دو متن پزشکی ترجمه‌شده به فارسی و رساله‌ای در تقسیم‌بندی علوم را شامل می‌شوند. پندنامه‌های اخلاقی عبارتند از: «قابوس‌نامه»؛ «رسالة في السياسة الخاصة و العامة» (که به بهترین نحو، مبین ادغام تقسیم‌بندی سه‌گانه فلاسفه در اخلاقیات اندرزآمیز است)؛ «مختصر في الأمثال و الأشعار (که در فصول پنج‌گانه آن، اندرزهایی از پیامبر(ص) و پادشاهان و خلفا و حکما نقل شده است) و رساله‌های پزشکی نیز عبارتند از: ترجمه «تقويم الصحة» ابن بطلان بغدادی و ترجمه «[[الرسالة الذهبية|رساله الذهبية]]» منسوب به [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] که به امر وزیر یادشده صورت پذیرفته است و توجه به ترجمه آن، به‌خوبی برمی‌نماید که چرا سلماسی به‌رغم تمایلات آشکار شافعی‌اش، در «رساله الشرفية» به اکرام و اعزازی تمام از [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] یاد می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>.


    ==تحصیلات==
    ==تحصیلات==
    توجه به فرهنگ گسترده سلماسی و گستره و ژرفای آشنایی او با منابع ادبی و حکمی، ما را بر آن می‌دارد که او را در شمار دانش‌آموختگان نظامیه اصفهان بدانیم؛ دانش‌آموخته‌ای سخت‌کوش و ژرف‌بین که به‌رغم آموزش‌های اولیه‌اش در مدرسه نظامیه و در فضای مدرسی آن هنگام، در «رساله الشرفية»، ضمن توجه به آثار و آراء امام غزالی و به‌ویژه کتاب «إحياء علوم الدين»، می‌کوشد از سیطره غزالی رهایی یابد<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>.
    توجه به فرهنگ گسترده سلماسی و گستره و ژرفای آشنایی او با منابع ادبی و حکمی، ما را بر آن می‌دارد که او را در شمار دانش‌آموختگان نظامیه اصفهان بدانیم؛ دانش‌آموخته‌ای سخت‌کوش و ژرف‌بین که به‌رغم آموزش‌های اولیه‌اش در مدرسه نظامیه و در فضای مدرسی آن هنگام، در «[[الرسالة الشرفية في تقاسيم العلوم اليقينية|رساله الشرفية]]»، ضمن توجه به آثار و آراء [[غزالی، محمد بن محمد|امام غزالی]] و به‌ویژه کتاب «[[إحياء علوم الدين]]»، می‌کوشد از سیطره غزالی رهایی یابد<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>.


    ==وفات==
    ==وفات==
    ازتاریخ وفات وی، اطلاع دقیقی در دست نیست. همین اندازه می‌دانیم که تا 624ق، زنده بوده است<ref>ر.ک: همان، ص87</ref>.
    ازتاریخ وفات وی، اطلاع دقیقی در دست نیست. همین اندازه می‌دانیم که تا 624ق، زنده بوده است<ref>ر.ک: همان، ص87</ref>.
    ==آثار==
    وی در شمار دوستداران وزیر شیعی‌مذهب اصفهان روزگار خویش، [[ابوالحسن علی بن حاج اسماعیل]] بوده و رسائل موجود در «الرسالة الشرفية» را در فاصله سال‌های 614 تا 624ق، برای او به نگارش درآورده است. این رسائل در یک طبقه‌بندی کلی، سه پندنامه سیاسی - اخلاقی، دو متن پزشکی ترجمه‌شده به فارسی و رساله‌ای در تقسیم‌بندی علوم را شامل می‌شوند. پندنامه‌های اخلاقی عبارتند از: «قابوس‌نامه»؛ «رسالة في السياسة الخاصة و العامة» (که به بهترین نحو، مبین ادغام تقسیم‌بندی سه‌گانه فلاسفه در اخلاقیات اندرزآمیز است)؛ «مختصر في الأمثال و الأشعار (که در فصول پنج‌گانه آن، اندرزهایی از پیامبر(ص) و پادشاهان و خلفا و حکما نقل شده است) و رساله‌های پزشکی نیز عبارتند از: ترجمه «تقويم الصحة» ابن بطلان بغدادی و ترجمه «[[الرسالة الذهبية|رساله الذهبية]]» منسوب به [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] که به امر وزیر یادشده صورت پذیرفته است و توجه به ترجمه آن، به‌خوبی برمی‌نماید که چرا سلماسی به‌رغم تمایلات آشکار شافعی‌اش، در «رساله الشرفية» به اکرام و اعزازی تمام از [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] یاد می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>.


    ==پانویس ==
    ==پانویس ==

    نسخهٔ ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۴

    سلماسی، حسن بن ابراهیم
    NUR42740.jpg

    حسن بن ابراهیم سلماسی (زنده تا 624ق)، نویسنده شافعی‌مذهب قرن هفتم هجری، صاحب کتاب «الرسالة الشرفية في تقاسيم العلوم اليقينية».

    شرح حال

    منابع موجود، درباره احوال و آثار سلماسی، سخنی نگفته‌‌اند. بنابراین، یگانه منبع در این‌باره، مجموعه به‌یادگارمانده از او در کتابخانه فاتح استانبول است. بر اساس این مجموعه، می‌دانیم که سلماسی به کار وراقی و نساجی اشتغال داشته و در واپسین سطرهای کتابش تحت عنوان «الرسالة الشرفية» نیز شاهدیم که از بدی روزگار و کار خویش، نالان بوده است[۱].

    تحصیلات

    توجه به فرهنگ گسترده سلماسی و گستره و ژرفای آشنایی او با منابع ادبی و حکمی، ما را بر آن می‌دارد که او را در شمار دانش‌آموختگان نظامیه اصفهان بدانیم؛ دانش‌آموخته‌ای سخت‌کوش و ژرف‌بین که به‌رغم آموزش‌های اولیه‌اش در مدرسه نظامیه و در فضای مدرسی آن هنگام، در «رساله الشرفية»، ضمن توجه به آثار و آراء امام غزالی و به‌ویژه کتاب «إحياء علوم الدين»، می‌کوشد از سیطره غزالی رهایی یابد[۲].

    وفات

    ازتاریخ وفات وی، اطلاع دقیقی در دست نیست. همین اندازه می‌دانیم که تا 624ق، زنده بوده است[۳].

    آثار

    وی در شمار دوستداران وزیر شیعی‌مذهب اصفهان روزگار خویش، ابوالحسن علی بن حاج اسماعیل بوده و رسائل موجود در «الرسالة الشرفية» را در فاصله سال‌های 614 تا 624ق، برای او به نگارش درآورده است. این رسائل در یک طبقه‌بندی کلی، سه پندنامه سیاسی - اخلاقی، دو متن پزشکی ترجمه‌شده به فارسی و رساله‌ای در تقسیم‌بندی علوم را شامل می‌شوند. پندنامه‌های اخلاقی عبارتند از: «قابوس‌نامه»؛ «رسالة في السياسة الخاصة و العامة» (که به بهترین نحو، مبین ادغام تقسیم‌بندی سه‌گانه فلاسفه در اخلاقیات اندرزآمیز است)؛ «مختصر في الأمثال و الأشعار (که در فصول پنج‌گانه آن، اندرزهایی از پیامبر(ص) و پادشاهان و خلفا و حکما نقل شده است) و رساله‌های پزشکی نیز عبارتند از: ترجمه «تقويم الصحة» ابن بطلان بغدادی و ترجمه «رساله الذهبية» منسوب به امام رضا(ع) که به امر وزیر یادشده صورت پذیرفته است و توجه به ترجمه آن، به‌خوبی برمی‌نماید که چرا سلماسی به‌رغم تمایلات آشکار شافعی‌اش، در «رساله الشرفية» به اکرام و اعزازی تمام از علی(ع) یاد می‌کند[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: نورانی‌نژاد، حمیده؛ کریمی زنجانی اصل، محمد، ص74
    2. ر.ک: همان، ص77
    3. ر.ک: همان، ص87
    4. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    نورانی‌نژاد، حمیده؛ کریمی زنجانی اصل، مقدمه «الرسالة الشرفية في تقاسيم العلوم اليقينية»، اثر ابوعلی حسن سلماسی، با مقدمه و تصحیح حمیده نورانی‌نژاد و محمد کریمی زنجانی اصل، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ اول، 1383.

    وابسته‌ها