آفتاب عرفان: راهنمای موضوعی مثنوی مولانا

آفتاب عرفان: راهنمای موضوعی مثنوی مولانا
پدیدآوران	مولوی، جلال‌الدین محمد (نویسنده) ابراهیمیان آملی، یوسف (انتخاب)
ناشر	مؤلف
مکان نشر	آمل
سال نشر	1377
چاپ	اول
موضوع	مولوی، جلال‌الدین‌ محمدبن‌ محمد، ۶۰۴-۶۷۲ق‌. مثنوی - راهنما‌ها‌
تعداد جلد	3ج
کد کنگره	‏PIR۵۳۰۴/آ۲الف۲

آفتاب عرفان: راهنمای موضوعی مثنوی مولانا به انتخاب یوسف ابراهیمیان آملی؛ این کتاب، در سه مجلد، ابیات مثنوی را بر مبنای حروف الفبا موضوع بندی و مقاصدابیات و کلیات انديشۀ مولانا را در عناوینی کوتاه و فشرده بیان کرده است. در این مجموعه، حدود پانصد موضوع و در ذیل هر موضوع ریز موضوعاتی دیگر قرار دارد و عناوین ریز موضوع‌ها اغلب به صورت جملۀ خبری تنظیم شده و برای این منظور از برخی مصراع‌های ابیات نیز استفاده کرده است. در انتخاب موضوعات ظاهراً معیار خاصی مدّنظر نبوده، زیرا هر نوع موضوعی که در مثنوی است، در آن یافت می‌شود.

ابیات منتخب در ذیل عناوین از یک بیت تا ده- پانزده بیت متفاوت است. برخی ابیات به صورت تکراری و در جاهای مختلف کتاب آمده است که اين امر ظاهراً به خاطر ارتباط و تناسب اشعار با موضوعات گوناگون بوده است. اما انتخاب ابیات برای موضوعی و یا انتخاب موضوع برای ابیاتی، گاه از روی دقت صورت نگرفته و میان عنوان مطلب با خود مطلب مطابقت موضوعی دقیق وجود ندارد.

برخی موضوعات کلّی کتاب عبارت است از: آبادانی، آتش، آرامش، آزادی، آینه، ابد، ابدال، ابراهیم، ابلیس، احسان، اختلاف، اختیار، اخلاص، ادب، ادّعا، اذیت و آزار، ارزش، استاد، استدلال، استعداد، استغفار، اشتباه، اعتراض، افسردگی، امانت، امامت،... .

ابیات مثنوی در این کتاب، برگرفته از نسخۀ نیکلسون است و از نسخه‌های علامه جعفری و رمضانی(کلالۀ خاور) نیز استفاده کرده است. در ابیاتی که از نسخۀ نیکلسون گرفته، شمارۀ دفتر و شمارۀ ابیات را در پاورقی درج نموده است. جلد اول، شامل ۱۵۲ مدخل یا موضوع کلّی و از حرف الف تا خ؛ دفتر دوم، شامل ۱۸۳ موضوع و از حرف د تا ع؛ دفتر سوم، شامل ۱۷۱موضوع و از حرف غ تا ی می‌باشد.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.