کتابان في النحو: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' :' به ':')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]')
     
    خط ۷: خط ۷:
    [[نحاس، احمد بن محمد]] (نويسنده)
    [[نحاس، احمد بن محمد]] (نويسنده)


    [[ابن حنبلی، محمد بن ابراهیم ]] (نويسنده)
    [[ابن حنبلی، محمد بن ابراهیم]] (نويسنده)


    [[ضامن، حاتم صالح ]] (محقق)
    [[ضامن، حاتم صالح]] (محقق)


    [[غریر، سیف بن احمد]] (سایر)
    [[غریر، سیف بن احمد]] (سایر)

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۹

    کتابان في النحو
    کتابان في النحو
    پدیدآوراننحاس، احمد بن محمد (نويسنده)

    ابن حنبلی، محمد بن ابراهیم (نويسنده)

    ضامن، حاتم صالح (محقق)

    غریر، سیف بن احمد (سایر)
    عنوان‌های دیگرالکلام علي تفصیل إعراب قول سیبویه في أول الکتاب: هذا باب علم ما الکلم من العربیة ** کحل العیون النجل في حل مسألة الکحل
    ناشردار البشائر
    مکان نشرسوریه - دمشق
    سال نشر1425ق - 2004م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    كتابان في النحو، مجموعه‌ای است متشکل از دو کتاب: «الكلام علی تفصيل إعراب قول سيبويه في أول الكتاب: هذا باب علم ما الكلم من العربية» نوشته ابوجعفر احمد بن محمد مرادی نحاس (متوفای 338ق) از علماى قرن چهارم هجرى و «كحل العيون النجل في حل مسألة الكحل» نوشته محمد بن ابراهیم حلبى (908-971ق)، مشهور به ابن حنبلی، مورخ، لغت‌شناس، شاعر و فقیه حنفى‌مذهب در موضوع علم نحو.

    محقق در آغاز هر رساله، مقدمه‌ای در شرح زندگی نویسنده آن رساله و موضوع آن نوشته است.

    الكلام علی تفصيل إعراب قول سيبويه في أول الكتاب: هذا باب علم ما الكلم من العربية

    سیبویه (140-180ق)، دانشمند و نحوى مشهور ایرانى و پیشواى مکتب نحوى بصره، جمله‌ای دارد که همین جمله ایشان، بزرگان نحوی را به خود مشغول کرده و ده‌ها احتمال اعرابی درباره آن گفته‌اند که چگونه این جمله را می‌توان اعراب‌گذاری کرد. این جمله عبارت است از: «هذا باب علم ما الكلم من العربية».

    نحاس کتاب اول از مجموعه حاضر را درباره همین جمله و چگونگی خوانش نحوی آن نوشته است. او چهل‌وهفت وجه نحوی را برایش نوشته است[۱].

    یک وجه آن است که در عبارت مزبور، کلمه «ما» بدل از «علم» است. گویی گفته شده: «هذا بابٌ ما الكلم».

    وجه دیگر آن است که: «علم»، بدل از «باب» است و کلمه «ما» بدل از «علم» و...[۲].

    كحل العيون النجل في حل مسألة الكحل

    این رساله درباره یک مسئله از مسائل نحو است که نحویان را سخت به زحمت افکنده است و آن مسئله‌ای است که در کتب نحو به «مسئله کحل» معروف است. این نام، منسوب به مثال زیر است:

    «ما رأيت رجلا أحسنَ في عينه الكحلُ منه في عين زيد».

    بحث نحوی در اینجا این است که:

    نحوی‌ها می‌گویند: اسم تفضیل، در تمییز و ظرف و حال و فاعل مستتر مطلقا عمل می‌کند و در مصدر و مفعول‌به و مفعول‌له و مفعول‌معه و نیز در مرفوعی که ملفوظ باشد عمل نمی‌کند، به‌جز در مسئله کحل. نحویان اجماع دارند بر اینکه اسم تفضیل، اسم ظاهر را با موجود بودن قیود و شروطی، رفع می‌دهد و همه آن قیود و شروط در مسئله کحل جمعند[۳].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه محقق، ص12
    2. ر.ک: متن کتاب، ص20
    3. ر.ک: مقدمه محقق، ص31

    منابع مقاله

    مقدمه محقق و متن کتاب.

    وابسته‌ها