دیوان ملا نوعی خبوشانی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
با غور در اشعار دیوان حاضر، می‌توان به این نکته پی برد که مولانا نوعی، تا حدودی چشم به اشعار تعدادی از بزرگان شعر و ادب فارسی داشته است؛ از جمله: [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]]، [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا رومی]]، [[محتشم کاشانی]]، [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و از این میان، خود را پیرو حافظ دانسته و او را به‌عنوان پیر خود، انتخاب کرده است؛ به‌طوری‌که بعضی از اشعار، کاملا در وزن و قالب و با همان مضامین اشعار خواجه می‌باشد و علاوه بر اینها، خود در جایی می‌گوید: | با غور در اشعار دیوان حاضر، می‌توان به این نکته پی برد که مولانا نوعی، تا حدودی چشم به اشعار تعدادی از بزرگان شعر و ادب فارسی داشته است؛ از جمله: [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی گنجوی]]، [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا رومی]]، [[محتشم کاشانی]]، [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و از این میان، خود را پیرو حافظ دانسته و او را به‌عنوان پیر خود، انتخاب کرده است؛ به‌طوری‌که بعضی از اشعار، کاملا در وزن و قالب و با همان مضامین اشعار خواجه می‌باشد و علاوه بر اینها، خود در جایی می‌گوید: | ||
{{شعر}} | |||
نوعی مرید حافظ موجزکلام شد | {{ب|''هر ناقصی از اهل کمالی مراد یافت''|2=''نوعی مرید حافظ موجزکلام شد''<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
همچنین پس از ملاحظه‌ای بر ترجیع‌بند خبوشانی می‌توان دریافت که وی الهام‌گرفته از ترجیع‌بند شیخ اجل بوده، به‌خصوص این مسئله از بندگردان آن بهتر روشن می‌شود. وی گفته که: | همچنین پس از ملاحظه‌ای بر ترجیع‌بند خبوشانی می‌توان دریافت که وی الهام‌گرفته از ترجیع‌بند شیخ اجل بوده، به‌خصوص این مسئله از بندگردان آن بهتر روشن می‌شود. وی گفته که: | ||
{{شعر}} | |||
بی‌نغمه گذارم این قفس را'' | {{ب|''بنشینم و درکشم نفس را''|2=''بی‌نغمه گذارم این قفس را''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
و شیخ اجل فرموده که: | و شیخ اجل فرموده که: | ||
{{شعر}} | |||
دنباله کار خویش گیرم | {{ب|''بنشینم و صبر پیش گیرم''|2=''دنباله کار خویش گیرم''<ref>ر.ک: همان، ص28-29</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
قصاید وی، اشعاری است روان و پرمغز و دلپذیر که از آن جمله است: | قصاید وی، اشعاری است روان و پرمغز و دلپذیر که از آن جمله است: | ||
{{شعر}} | |||
نوای بلبلم آمد به گوش بی‌آهنگ'' | {{ب|''ز بس‌که نغمه خارج شنیدم از دف و چنگ''|2=''نوای بلبلم آمد به گوش بی‌آهنگ''}} | ||
{{ب|''چو اشک غم همه آبم ولی ندارم آب''|2=''چو خون دل همه رنگم ولی ندارم رنگ''}} | |||
چو خون دل همه رنگم ولی ندارم رنگ'' | {{ب|''علی موسی جعفر که در محبت او''|2=''لبالب است دل تنگ خار و شیشه سنگ''}} | ||
{{ب|''غریب ابن غریب و شهید ابن شهید''|2=''غریب او دل و دانش شهید او فرهنگ''<ref>ر.ک: همان، ص45-46</ref>}} | |||
لبالب است دل تنگ خار و شیشه سنگ'' | {{پایان شعر}} | ||
غریب او دل و دانش شهید او فرهنگ | |||
در این کتاب، تعدادی از رباعیات وی نیز آمده است که نمونه‌ای از آنها، چنین است: | در این کتاب، تعدادی از رباعیات وی نیز آمده است که نمونه‌ای از آنها، چنین است: | ||
{{شعر}} | |||
لب بر لب این شراب نارس نزنی''' | {{ب|''نوعی در آشنایی کس نزنی''|2=''لب بر لب این شراب نارس نزنی''}} | ||
خار از کف دشمنان به مژگان نزنی | {{ب|''خار از کف دشمنان به مژگان نزنی''|2=''گل بر سر دوستان ناکس نزنی''<ref>ر.ک: همان، ص47-48</ref>}} | ||
گل بر سر دوستان ناکس نزنی | {{پایان شعر}} | ||
علاوه بر موارد مذکور، وی چهار ترکیب‌بند دلنشین نیز دارد که یکی از آنها، در رثای شاهزاده دانیال سروده شده است<ref>ر.ک: همان، ص48</ref>. | علاوه بر موارد مذکور، وی چهار ترکیب‌بند دلنشین نیز دارد که یکی از آنها، در رثای شاهزاده دانیال سروده شده است<ref>ر.ک: همان، ص48</ref>. | ||
نسخهٔ ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۴
| دیوان مولانا نوعی خبوشانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نوعی خبوشانی، محمد رض‍ا (نويسنده)
ذاکرزاده، امیر حسین (گردآورنده) ذاکرزاده، امیر حسین ( مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | دیوان مولانا نوعی خبوشانی |
| ناشر | ما |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1374ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن۱۰ ق |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR۶۱۴۲/د۹ ۱۳۷۴ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان ملا نوعی خبوشانی، مجموعه اشعار مولانا محمدرضا نوعی خبوشانی (961-1019ق) است که با تصحیح امیرحسین ذاکرزاده، منتشر شده است.
در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای از محیط طباطبایی درباره شعر نوعی خبوشانی آمده[۱] و بعد از مقدمه مصحح در شرح حال شاعر و نسخ مورد استفاده[۲]، دیوان شاعر آورده شده که شامل غزلیات، رباعیات، مثنویات، قصائد، ترجیع‌بند و ترکیب‌بند می‌شود.
با غور در اشعار دیوان حاضر، می‌توان به این نکته پی برد که مولانا نوعی، تا حدودی چشم به اشعار تعدادی از بزرگان شعر و ادب فارسی داشته است؛ از جمله: نظامی گنجوی، مولانا رومی، محتشم کاشانی، حافظ و سعدی و از این میان، خود را پیرو حافظ دانسته و او را به‌عنوان پیر خود، انتخاب کرده است؛ به‌طوری‌که بعضی از اشعار، کاملا در وزن و قالب و با همان مضامین اشعار خواجه می‌باشد و علاوه بر اینها، خود در جایی می‌گوید:
| هر ناقصی از اهل کمالی مراد یافت | نوعی مرید حافظ موجزکلام شد[۳] |
همچنین پس از ملاحظه‌ای بر ترجیع‌بند خبوشانی می‌توان دریافت که وی الهام‌گرفته از ترجیع‌بند شیخ اجل بوده، به‌خصوص این مسئله از بندگردان آن بهتر روشن می‌شود. وی گفته که:
| بنشینم و درکشم نفس را | بی‌نغمه گذارم این قفس را |
و شیخ اجل فرموده که:
| بنشینم و صبر پیش گیرم | دنباله کار خویش گیرم[۴] |
قصاید وی، اشعاری است روان و پرمغز و دلپذیر که از آن جمله است:
| ز بس‌که نغمه خارج شنیدم از دف و چنگ | نوای بلبلم آمد به گوش بی‌آهنگ | |
| چو اشک غم همه آبم ولی ندارم آب | چو خون دل همه رنگم ولی ندارم رنگ | |
| علی موسی جعفر که در محبت او | لبالب است دل تنگ خار و شیشه سنگ | |
| غریب ابن غریب و شهید ابن شهید | غریب او دل و دانش شهید او فرهنگ[۵] |
در این کتاب، تعدادی از رباعیات وی نیز آمده است که نمونه‌ای از آنها، چنین است:
| نوعی در آشنایی کس نزنی | لب بر لب این شراب نارس نزنی | |
| خار از کف دشمنان به مژگان نزنی | گل بر سر دوستان ناکس نزنی[۶] |
علاوه بر موارد مذکور، وی چهار ترکیب‌بند دلنشین نیز دارد که یکی از آنها، در رثای شاهزاده دانیال سروده شده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.