دیوان سیف‌الدین اسفرنگی: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR103990J1.jpg | عنوان = دیوان سیف‌الدین اسفرنگی | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = سیف اسفرنگی (نويسنده) صدیقی، زبیده (محقق) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = | موضوع = |ناشر |...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان سیف‌الدین اسفرنگی''' اثر سیف‌الدین اسفرنگی (851- 666ق)، دیوان شعر اوست که شامل قصاید، غزلیات، ترجیع‌بندها، ترکیب‌بندها، قطعات و رباعیات بوده و با تصحیح زبیده صدیقی در مُلتان پاکستان به چاپ سنگی منتشر شده است. | '''دیوان سیف‌الدین اسفرنگی''' اثر [[سیف اسفرنگی|سیف‌الدین اسفرنگی]] (851- 666ق)، دیوان شعر اوست که شامل قصاید، غزلیات، ترجیع‌بندها، ترکیب‌بندها، قطعات و رباعیات بوده و با تصحیح [[صدیقی، زبیده|زبیده صدیقی]] در مُلتان پاکستان به چاپ سنگی منتشر شده است. | ||
[[سیف اسفرنگی|سیف]]، سبک عراقی را پیش گرفته و از استادان بزرگ این سبک، [[خاقانی شروانی|خاقانی]] و [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر]] که شهرتشان در زمان او، به کمال اوج رسیده بود، تتبع کرده است<ref>مقدمه، ص36</ref>. | |||
شعر | شعر [[سیف اسفرنگی|سیف]]، در انتهای اعلی سبک عراقی قرار دارد و تمام مختصات ابتدایی و گاه متوسط سبک هندی را دارد و از سبک خراسانی، نقطه نهایی بعد سبک عراقی را نشان می‌دهد<ref>همان</ref>. | ||
دولتشاه سمرقندی تعداد ابیات دیوان سیف را دوازده هزار بیت دانسته است<ref>جعفری، فرزاد، ج25، ص721</ref>. نظر تذکره‌نویسان درباره شعر او متفاوت است. سمرقندی او را «املح الشعراء» و «اکمل الفضلا» دانسته و به مرتبه عالی او در شعر اذعان کرده است. آذر بیگدلی شعر او را دارای بحور غریبه و الفاظ مختلفه دانسته است. برعکس او، سراج‌الدین خان آرزو شعر سیف را روان‌تر و آسان‌تر از خاقانی دانسته است و این رأی اخیر درست‌تر است. البته برخی نیز معتقدند سیف می‌خواسته از خاقانی پیروی کند، اما نتوانسته و اشعارش متوسط است. شاعر در یک‌جا بر آن است که طرزی نو آورده است و در جایی دیگر، در این طرز نو، خاقانی را پیشرو خود می‌داند<ref>همان، ص722</ref>. | دولتشاه سمرقندی تعداد ابیات دیوان سیف را دوازده هزار بیت دانسته است<ref>جعفری، فرزاد، ج25، ص721</ref>. نظر تذکره‌نویسان درباره شعر او متفاوت است. سمرقندی او را «املح الشعراء» و «اکمل الفضلا» دانسته و به مرتبه عالی او در شعر اذعان کرده است. آذر بیگدلی شعر او را دارای بحور غریبه و الفاظ مختلفه دانسته است. برعکس او، سراج‌الدین خان آرزو شعر سیف را روان‌تر و آسان‌تر از خاقانی دانسته است و این رأی اخیر درست‌تر است. البته برخی نیز معتقدند سیف می‌خواسته از خاقانی پیروی کند، اما نتوانسته و اشعارش متوسط است. شاعر در یک‌جا بر آن است که طرزی نو آورده است و در جایی دیگر، در این طرز نو، خاقانی را پیشرو خود می‌داند<ref>همان، ص722</ref>. | ||
او شعر خود را چون خاقانی و ظهیر فاریابی دانسته و بر شعرای دیگری همچون قطران که در خراسان و عراق مشهود بود، به تعریض طعن کرده است<ref>همان</ref>. | او شعر خود را چون [[خاقانی شروانی|خاقانی]] و [[ظهیر فاریابی، طاهر بن محمد|ظهیر فاریابی]] دانسته و بر شعرای دیگری همچون [[قطران، اب‍وم‍ن‍ص‍ور|قطران]] که در خراسان و عراق مشهود بود، به تعریض طعن کرده است<ref>همان</ref>. | ||
به هر حال، | به هر حال، [[سیف اسفرنگی|سیف]]، شاعری قصیده‌سراست و قصایدی محکم و استادانه و به‌اسلوب دارد که همچون [[خاقانی شروانی|خاقانی]] و [[انوری، محمد بن محمد|انوری]]، به تکلف و تصنع نگراییده است، بلکه از نظر زبانی، ساده و روان و شیواست؛ شعرش اگرچه حاوی مضامین و اصطلاحات و تعبیرات خاص (اصطلاحات بازی نرد و شطرنج و اصطلاحات نجوم، طب، موسیقی و حکمت) است، دیریاب و دشوار نیست و از تعقیدهای لفظی و معنوی به‌دور است. عزلیاتش در دو مضمون عارفانه و عاشقانه، با زبانی روان و مضامینی بکر سروده شده‌اند و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] در غزلیات [[شمس تبریزی، محمد|شمس]]، به آنها نظر داشته است. او تخلصی برای خود به‌کار نبرده است. رباعیات او حدود 240 بیت است و به اسلوب خیام، سروده شده است<ref>همان</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
نسخهٔ ۲۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۲:۵۳
| دیوان سیف‌الدین اسفرنگی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیف اسفرنگی (نويسنده) صدیقی، زبیده (محقق) |
| سال نشر | 1357ش - 1399ق - 1979م |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان سیف‌الدین اسفرنگی اثر سیف‌الدین اسفرنگی (851- 666ق)، دیوان شعر اوست که شامل قصاید، غزلیات، ترجیع‌بندها، ترکیب‌بندها، قطعات و رباعیات بوده و با تصحیح زبیده صدیقی در مُلتان پاکستان به چاپ سنگی منتشر شده است.
سیف، سبک عراقی را پیش گرفته و از استادان بزرگ این سبک، خاقانی و ظهیر که شهرتشان در زمان او، به کمال اوج رسیده بود، تتبع کرده است[۱].
شعر سیف، در انتهای اعلی سبک عراقی قرار دارد و تمام مختصات ابتدایی و گاه متوسط سبک هندی را دارد و از سبک خراسانی، نقطه نهایی بعد سبک عراقی را نشان می‌دهد[۲].
دولتشاه سمرقندی تعداد ابیات دیوان سیف را دوازده هزار بیت دانسته است[۳]. نظر تذکره‌نویسان درباره شعر او متفاوت است. سمرقندی او را «املح الشعراء» و «اکمل الفضلا» دانسته و به مرتبه عالی او در شعر اذعان کرده است. آذر بیگدلی شعر او را دارای بحور غریبه و الفاظ مختلفه دانسته است. برعکس او، سراج‌الدین خان آرزو شعر سیف را روان‌تر و آسان‌تر از خاقانی دانسته است و این رأی اخیر درست‌تر است. البته برخی نیز معتقدند سیف می‌خواسته از خاقانی پیروی کند، اما نتوانسته و اشعارش متوسط است. شاعر در یک‌جا بر آن است که طرزی نو آورده است و در جایی دیگر، در این طرز نو، خاقانی را پیشرو خود می‌داند[۴].
او شعر خود را چون خاقانی و ظهیر فاریابی دانسته و بر شعرای دیگری همچون قطران که در خراسان و عراق مشهود بود، به تعریض طعن کرده است[۵].
به هر حال، سیف، شاعری قصیده‌سراست و قصایدی محکم و استادانه و به‌اسلوب دارد که همچون خاقانی و انوری، به تکلف و تصنع نگراییده است، بلکه از نظر زبانی، ساده و روان و شیواست؛ شعرش اگرچه حاوی مضامین و اصطلاحات و تعبیرات خاص (اصطلاحات بازی نرد و شطرنج و اصطلاحات نجوم، طب، موسیقی و حکمت) است، دیریاب و دشوار نیست و از تعقیدهای لفظی و معنوی به‌دور است. عزلیاتش در دو مضمون عارفانه و عاشقانه، با زبانی روان و مضامینی بکر سروده شده‌اند و مولوی در غزلیات شمس، به آنها نظر داشته است. او تخلصی برای خود به‌کار نبرده است. رباعیات او حدود 240 بیت است و به اسلوب خیام، سروده شده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب.
- جعفری، فرزاد، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، چاپ اول، 1397.