الجنة و النار و فقد الأولاد: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    خط ۹: خط ۹:
    |زبان
    |زبان
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    | کد کنگره =     
    | کد کنگره =BP۲۲۲/۶۵ /س۹ج۹      
    | موضوع =
    | موضوع =بهشت -- احادیث ,دوزخ -- احادیث ,احادیث اخلاقی ,والدین و کودکان -- احادیث
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر = انجمن آثار و مفاخر  فرهنگی استان یزد
    | ناشر = انجمن آثار و مفاخر  فرهنگی استان یزد
    خط ۶۳: خط ۶۳:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده:مباحث خاص کلامی]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1402]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید حمید رضا حسینی هاشمی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید حمید رضا حسینی هاشمی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۴۶

    الجنة و النار و فقد الأولاد
    الجنة و النار و فقد الأولاد
    پدیدآورانسیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) عزب، محمد زینهم محمد (محقق)
    ناشرانجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان یزد
    مکان نشرمصر - قاهره
    سال نشر1414ق - 1993م
    چاپ1
    شابک977-5424-23-2
    موضوعبهشت -- احادیث ,دوزخ -- احادیث ,احادیث اخلاقی ,والدین و کودکان -- احادیث
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    BP۲۲۲/۶۵ /س۹ج۹
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الجنة و النار و فقد الأولاد، این اثر دو کتاب را از دو نویسنده در بر دارد؛ یکی، «الدرر الحسان في البعث و نعيم الجنان» از جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر سیوطی (849-911ق) است و دیگری، «برد الأكباد عند فقد الأولاد» از محمد بن عبداللّه بن ناصرالدین قیسى دمشقی (777-842ق) است. محمد زینهم محمد عزب، پژوهش این کتاب را انجام داده است.

    توجه: کتاب «برد الأكباد عند فقد الأولاد»، آن‌گونه که جناب محمد زینهم پنداشته، از سیوطی نیست، بلکه چنان‌که گفته شد، اثر محمد بن عبداللّه بن ناصرالدین قیسى دمشقی (777-842ق) است. این کتاب، مستقلا با مقدمه عبدالقادر بن شیبه الحمد از علمای الازهر چاپ شده[۱]‏ و در کتابخانه دیجتال نور موجود است[۲].

    الدرر الحسان في البعث و نعيم الجنان

    نوشته جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر سیوطی شافعی (849-911ق) است. این اثر درباره مرگ است. نویسنده به یاری آیه‌ها و روایت‌ها به آنچه مُرده در گور خویش می‌بیند، پرداخته است. هرچند سیوطی با نگاه اجتهادی‌اش روایت‌ها را بررسی کرده و تعلیقه‌هایی به آن‌ها زده است. برخی روایت‌هایی از نوع اسرائیلیات در آن دیده می‌شود که بسیار از حقیقت به‌دور است[۳]‏.

    سیوطی پیش از آنکه حال و روز آدمیان را درون گورهایشان توصیف کند، از آفرینش آدمی و پری و حال خلق سخن می‌گوید. هرچند، او به مباحثش عنوان نداده است، می‌توان آن‌ها را چنین برشمرد: آفریدن نور محمد(ص) و بازتاب آن در پیدایش هستی، آفریدن نحله‌ها، منصب‌ها، حرفه‌ها، آفریدن آدم و قوای او[۴]‏، آفریدن فرشتگان[۵]، آفریدن مرگ و فرشته آن و نحوه جان‌گرفتن از نیکان و پلیدان[۶]‏.

    سیوطی، سپس به مقصود اصلی خود با طرح این مباحث می‌پردازد: رخدادهای درون گور و روزهای پس از مرگ و ‏زبان حال گور و زمین با انسان[۷]‏، داستانی از مردی که از مرگ گریزان بود و داستانی از ابوقلابه[۸]‏، تأثیر کردار مردگان بر آنان[۹]‏، ناشکیبایی و صبوری بر مرگ کسان[۱۰]، رخدادهای روز رستاخیر و چگونگی برانگیخته شدن آدمیان[۱۱]، وصف حال مردم در بهشت و دوزخ‏[۱۲]‏، رؤیت خداوند در آخرت و کامیابی‌های مؤمنان در بهشت[۱۳]‏.

    سیوطی متن رساله‌اش را بر پایه گزارشی که از روایت‌ها برگرفته است، سامان می‌دهد و گاهی نیز به حکایت‌ها، گفته‌ها و یا دیدگاه برخی عالمان اشاره می‌کند[۱۴]‏.

    برد الأكباد عند فقد الأولاد

    این اثر نوشته محمد بن عبداللّه بن ناصرالدین قیسى دمشقی (777-842ق)، ملقب به «شمس‌الدین» محدث، مورخ، مؤلف و عالم شافعى دمشقى است. او کتابی را با بهره‌جستن از آیه‌های قرآن و اخبار و آثاری که با داستان و شعر آمیخته شده‌اند، در تسلی ‌دادن به مصیبت‌زدگان نوشته است[۱۵]‏.

    شمس‌الدین می‌گوید: این رساله، پندنامه‌ای برای خردورزان و آرام‌بخشی برای مؤمنان مصیبت‌دیده‌ای است که سینه‌های تنگ و اندوه‌بار را می‌گشاید و شکیبایی را فراهم می‌آورد و ناله‌ را در سینه آرام می‌کند و سنگینی غم را سبک می‌گرداند و هر مؤمن شکیبا پاداش خود را با کار‌بَست آن دنبال می‌کند. من این رساله را هنگامی که خبر مرگ فرزند یکی از سادات نیکومنش گرامی و بزرگوار رسید، شتاب‌زده در روزهای آغازین ماه شوال نوشتم. خداوند او را بر مصیبتش پاداش دهاد و از ارمغان خود محرومش نگرداناد و رام ‌شدن در برابر امرش و خوشنودی به قضای تلخ و شیرین را اِلهامش کناد و بهترین جایگزین را در جای این مصیبت گذاراد و با بخشش و بزرگواری‌اش، همان‌گونه که با نیکومنشان پیشین رفاقت کرده است، با او نرمی کناد[۱۶]‏.

    شمس‌الدین، سپس مباحث خود را (بی‌آنکه مشخصاً عنوانشان بدهد) با بهره‌گیری از احادیث و اخبار پی ‌می‌گیرد که عبارتند از: شکیبایی در مصیبت و رام ‌بودن در برابر آن[۱۷]‏، پاداش مصیبت‌دیدگان و ریختن گناهان و بالا رفتن مقامشان و نیز، سپر شدن آن مصیبت‌ها در برابر آتش دوزخ[۱۸]، ‏وعده بهشت به‌ویژه برای فرزندمُردگان[۱۹]، ‏پاداشِ گفتن استرجاء (إنا لله و إنا إليه راجعون)[۲۰]‏، روایت داستان‌هایی در فقد فرزند[۲۱]، ذکر آنچه شکیبایی و آرامش را هنگام مصیبت به آدمی الهام می‌کند[۲۲]‏، سودهایی که از مصیبت به آدمی می‌رسد و او را از خصلت‌هایی ناپسند مانند خودبزرگ‌بینی و ستم‌پیشگی می‌رهاند[۲۳]، ‏کارهای ناپسندی که از آدمی هنگام مصیبت سرمی‌زند[۲۴] و ‏آرامش‌دهنده‌ها و راضی‌کننده‌های آدمی به قضای الهی[۲۵]‏.

    شمس‌الدین در ادامه، برخی را نام می‌برد که در سوگ عزیزانشان شعر خوانده‌اند. او از امیر مؤمنان(ع) و حضرت فاطمه(س) نیز در این‌باره یاد می‌کند. او با شعری که خود در رثای پیامبر(ص) سروده است، کتابش را پایان می‌برد[۲۶]‏.

    شمس‌الدین در شیوه نگارش خود، پس از نقل یک حدیث، نام عالمان و محدثانی را که در آثارشان به آن حدیث اشاره نموده‌اند، ذکر می‌کند (مانند: أخرجه مسلم في صحيحه و الإمام أحمد في مسنده و ابن ماجة في سننه و النسائي مختصرا في كتابه «عمل اليوم و الليلة»)[۲۷]‏.

    محمد زینهم (محقق) نشانی روایت‌ها را به‌همراه شرح حال کسانی که نامشان در متن آمده است، در پاورقی‌ها نوشته است[۲۸]‏.

    پانویس

    1. ر.ک: عبدالقادر بن شیبه الحمد، ص3-6
    2. https://noorlib.ir/book/view/109126
    3. ر.ک: مقدمه محقق، ص11
    4. ر.ک: متن کتاب، ص19-15
    5. ر.ک: همان، ص21-20
    6. ر.ک: همان، ص24-21
    7. ر.ک: همان، ص33-31
    8. ر.ک: همان، ص36-35
    9. ر.ک: همان، ص38-37
    10. ر.ک: همان، ص40-38
    11. ر.ک: همان، ص50-40
    12. ر.ک: همان، ص69-51
    13. ر.ک: همان، ص84-70
    14. ر.ک: همان، ص36، 52، 55 و 56
    15. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص82
    16. ر.ک: همان
    17. ر.ک: متن کتاب، ص92-85
    18. ر.ک: همان، ص100-92
    19. ر.ک: همان، ص111-106
    20. ر.ک: همان، ص114-112
    21. ر.ک: همان، ص127-115
    22. ر.ک: همان، ص135-127
    23. ر.ک: همان، ص138-137
    24. ر.ک: همان، ص139
    25. ر.ک: همان، ص141
    26. ر.ک: همان، ص145-141
    27. ر.ک: همان، ص86-85
    28. ر.ک: همان، ص83، 84 و 86

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. عبدالقادر بن شیبه الحمد، مقدمه کتاب «برد الأكباد عند فقد الأولاد»، اثر محمد بن عبداللّه بن ناصرالدین قیسى دمشقی، 1400ق.

    وابسته‌ها