ابوهاشم جعفری، داوود بن قاسم

ابوهاشم جعفری، داوود بن قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب ‌
نام کامل	داوود بن قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب ؛
نام‌های دیگر	ابوهاشم جعفری، داوود بن قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب ؛
تخلص	ابوهاشم جعفری؛
نسب	جعفری؛
نام پدر	قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب؛
محل تولد	بغداد؛، عراق؛
محل زندگی	عراق، ایران؛
رحلت	د261 ق؛
مدفن	محل وفات سامرا مقبره در بغداد؛
دین	اسلام؛
مذهب	‌ شیعه؛
پیشه	از اصحاب ۴ تن از امامان (ع) و از راویان نامدار امامیه؛
اطلاعات علمی
درجه علمی	از اصحاب ۴ تن از امامان (ع) و از راویان نامدار امامیه؛
مشایخ	‌
معاصرین	امام رضا(ع)، امام جواد(ع)، امام هادی(ع)، امام عسكری‌(ع)، امام مهدی‌(عج)، حسین بن محمد علوی، مزاحم بن خاقان،
برخی آثار	1- اخبار ابی هاشم الجعفری؛

اَبوهاشِمِ جَعْفَری، داوود بن قاسم بن اسحاق بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب (د جمادی الاول ۲۶۱ / فوریۀ ۸۷۵)، از اصحاب ۴ تن از امامان: امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام عسكری (ع) و از راویان نامدار امامیه.

نسب

از آنجا كه ابوهاشم از سلالۀ جعفر بن ابی طالب بود، او را جعفری خوانده‌اند.

شهرت

شهرت وی به سبب روایاتی است كه دربارۀ امامان یاد شده، از او نقل گردیده و ازجمله شامل معجزاتی است كه از آنان دیده بوده است. در برخی از منابع آمده كه وی با امام مهدی (ع) نیز دیدار داشته است.

پدر

از سرگذشت ابوهاشم چندان اطلاعی در دست نیست، تنها می‌دانیم كه پدر وی قاسم بن اسحاق از یاران محمد بن عبدالله، معروف به نفس زكیه بوده و در جریان قیام وی، از سوی او برای دعوت به یمن فرستاده شده، ولی پیش از آنكه كار خود را آ‌غاز كند، نفس زكیه به قتل رسیده است.

زیستگاه، سفرها

ابوهاشم اهل بغداد بود، ولی سفرهایی به سامرا و مدینه برای ملاقات با ائمه (ع) داشته است. نیز از منابع چنین برمی‌آید كه وی مدتی هم در خوزستان زندگی می‌كرده است. هنگامی كه امام رضا (ع) در مسیر خراسان از اهواز می‌گذشت، ابوهاشم در ایذج (ایذه) به سر می‌برد و برای ملاقات با آن حضرت راهی اهواز شد.

راویان

جمعی از مشاهیر امامیه، همچون احمد بن ابی عبدالله برقی، احمد بن محمد بن عیسی، سهل بن زیاد آدمی، فضل بن شاذان نیشابوری، سعد بن عبدالله اشعری و عبدالله بن جعفر حمیری را از راویان وی برشمرده‌اند.

جرح و تعدیل رجالی

رجال‌شناسان و مورخان زهد و دانش او را ستوده و ثقه‌اش خوانده‌اند. تنها كشی براساس برخی روایات وی، نسبت ارتفاع (غلو) به او داده است.

محل دفن

به گفتۀ مسعودی مقبرۀ او مشهور بوده است.

در زندان

ابوهاشم شخصی جسور و بی‌پروا بود و با امرا و خلفای عباسی درگیری‌هایی داشت. چنانكه بارها ازجمله در ۲۵۲ ق و ۲۵۸ ق ‌در سامرا به زندان افتاد. در عین حال نزد زمامداران محترم شمرده می‌شد، چنانكه در ۲۵۱ ق در جریان شورش كوفه به رهبری حسین بن محمد علوی، از طرف مزاحم بن خاقان كارگزار عباسی، به عنوان میانجی برای مذاكره با حسین فرستاده شد.

آثار

ابن عیاش جوهری در مورد روایات ابوهاشم جعفری كتابی با عنوان:

1- اخبار ابی هاشم الجعفری،

تألیف كرده بود كه بخش‌هایی از آن در منابع مختلف نقل شده است.

همو كتاب دیگری نیز با عنوان:

2- شعر ابن‌هاشم الجعفری،

نوشته بوده است از شعر ابوهاشم دو بیت معروف در رثای یحیی بن عمر علوی كه در حضور یكی از امرای عباسی خوانده شده، در منابع آمده است. به هر حال وی شاعری كم‌گوی بود.

طوسی در الفهرست تألیف كتابی را به ابوهاشم نسبت داده است. <‌ref>سلماسی، مهدی، ‌ج6، ص387-386</ref>. ‌

منابع مقاله

سلماسی، مهدی، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.