ولد اباه، محمد مختار

ولد اباه، محمد مختار
نام کامل	ولد اباه، محمد مختار
ولادت	1924م
محل تولد	منطقه «ترارزه» در شهر «ابوتلمیت»، موریتانی
اطلاعات علمی
برخی آثار	تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب

محمد مختار ولد أباه (1924- 2023م)، نویسنده، شاعر، شخصیت علمی اهل موریتانی.

ولادت

او در 1924م، در موریتانی در منطقه «ترارزه» در شهر «ابوتلمیت» به دنیا آمد.

تحصیلات

او بعد از حفظ قرآن کریم و تمام کردن آموزش متون و نصوص رایج در مدارس قدیمی «شِنقیط» که مشهور به محاضر بود، به شهر «سان لوی» منتقل شد که یکی از مراکز اداری و سیاسی و علمی در غرب آفریقا شمرده می‌شود. او در سال 1948م، به تدریس پرداخت. وی سال 1975م، از دانشگاه دولتی سوربن پاریس مدرک دکترا گرفت و عنوان پایان‌نامه‌اش عبارت بود از: «تاريخ أدب التشريع الإسلامي في موريتانيا».

اشتغالات و افتخارات

او تاکنون مشاغل مهمی را برعهده گرفته است؛ از جمله: ریاست هیئت‌امنای دانشگاه شنقیط، استادی در «دارالحديث الحسنية للدراسات الإسلامية العليا» در رباط، مشاور دبیر کل سازمان کنفرانس اسلامی در جدّه، نماینده محلی یونسکو در هریک از دو کشور تونس و رباط. او همچنین در آغاز حکومت موریتانی به‌عنوان وزیر تربیت وطنی و در سال‌های 1957-‌1959م، به‌عنوان وزیر بهداشت انتخاب شد. او از کشورهای جمهوری عربی مصر، اردن هاشمی، مغرب، جمهوری سنگال و جمهوری فرانسه نشان لیاقت و افتخار گرفته است.

او عضو بسیاری از مجامع علمی است؛ از جمله: «مجمع اللغة العربية» در قاهره، «مؤسسة آل‌البيت للفكر الإسلامي» در اردن هاشمی و «مجلس جائزة جلالة الملك محمد السادس للدراسات الإسلامية» در مغرب.

مهارت‌ها

او شاعر، قهرمان ملی شطرنج، مؤسس و رئیس اولین مسابقه شطرنج در موریتانی و نیز خلبان است که جواز پرواز با هواپیماهای سبک را از پاریس گرفته است.

او افزون بر عربی، با زبان‌های عبری و سریانی نیز آشناست.

فعالیت سیاسی

او در سال 1948م، فعالیت سیاسی‌اش را در چارچوب «حزب النهضة» در راستای مبارزه با استعمار فرانسه در موریتانی آغاز کرد. او در اولین حکومت موریتانی در سال 1957م، نخست به سمت وزارت بهداشت و بعد وزارت آموزش‌وپرورش منصوب شد. اختلاف بین جناح سیاسی او و جناح رئیس حکومت درباره نحوه برخورد با سلطه فرانسه، سبب شد که در همان سال به کشور مغرب کوچ کند و مشاغل مهمی را در آنجا برعهده گیرد. او همراه با مجموعه سیاسی‌اش بعد از استقلال موریتانی به آنجا بازگشت، ولی فشارهای استعماری، به زندانی کردن او و مجموعه سیاسی‌اش برای مدتی بیش از دو سال انجامید. بعد از خروج او از زندان و تبرئه از اتهامات سیاسی، به ریاست چند مؤسسه تربیتی در شهرهای مختلف منصوب شد و افتخار تأسیس اولین دانشکده تربیتی در موریتانی را به دست آورد و در رأس هیئت اصلاح آموزش‌وپرورش قرار گرفت و بعد نائب‌رئیس اول در مجلس و آنگاه رئیس هیئت امور خارجی مجلس شد...

وفات

سرانجام در صبح روز یک‌شنبه 22 ژانویه 2023م در 98 سالگی بر اثر حمله قلبی درگذشت.

آثار

برخی از کتاب‌های منتشرشده ایشان عبارت است از:

1. تاريخ أدب التشريع الإسلامي في موريتانيا؛
2. الشعر والشعراء في موريتانيا؛
3. في موكب السيرة النبوية؛
4. مدخل إلى أصول الفقه المالكي؛
5. خلاصة الأدلة؛
6. على طريق الإسلام (نصوص شعرية باللغة الفرنسية)؛
7. شرح خلاصة التجريد واختصار التمهيد؛
8. تاريخ النحو العربي في المشرق والمغرب؛
9. مدخل إلى أصول‌الدين؛
10. ملامح من قراءة أهل المدينة؛
11. التربية الإسلامية بين القديم والحديث؛
12. ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الفرنسية؛
13. إشراق نور البدر على الصحابة من أهل بدر؛
14. تاريخ القراءات في المشرق والمغرب؛
15. مدخل إلی الأدب الموريتاني؛
16. نماذج من قراءات أهل المدينة المنورة؛
17. علی طريق الإسلام: قصائد باللغة الفرنسية؛
18. قصائد وشعراء من فرنسا: تراجم وترجمات؛
19. كتاب التجريد في أحكام التمهيد؛

و...

منابع مقاله

1. پایگاه ویکی‌پدیای عربی،
2. «حوار مع الدكتور محمد المختار ولد أباه»، در پایگاه اقلام

وابسته‌ها

تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب

تاریخ القراءات في المشرق و المغرب

التربية الإسلامية بين القديم و الحديث