نقدی بر مثنوی معنوی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR.....J1.jpg | عنوان =نقدی بر مثنوی معنوی | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر (نویسنده) مدرسی‌یزدی، جواد (نویسنده) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر =انتشارات انصاریان |...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''نقدی بر مثنوی معنوی''' تألیف علی‌اکبر مصلایی‌یزدی و جواد | '''نقدی بر مثنوی معنوی''' تألیف [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|علی‌اکبر مصلایی‌یزدی]] و [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|جواد مدرسی‌یزدی]]؛ این کتاب، جدّی‌ترین نقد و ردی بر پاره‌ای مطالب [[مثنوی معنوی|مثنوی]] است که گاه به مناسبت، دامنۀ نقد، مطلق تصوف را در بر می‌گیرد و حتی در برخی موارد به نزاع شدید کلامی و فرقه‌ای(شیعه و سنی) نیز کشیده می‌شود. | ||
مؤلفان، فقیه اصولی و از مخالفان سرسخت تصوف هستند و مخاطب آنان، در این کتاب، بیشتر کسانی‌اند که به اشتباه [[مثنوی معنوی|مثنوی]] را کتاب شیعی می‌پندارند و آن را شعار و دثار خود نموده‌اند؛ نویسندگان تأکیدشان بر این است که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] نه تنها شیعه نیست بلکه سنّی متعصب و صوفی اتحادی هم هست و کتاب مثنوی او بر اساس مبانی اعتقادی سنّیان و صوفیان، سروده شده است. | |||
کتاب دارای سه بخش: مقدمه، متن، و تتمه است. | کتاب دارای سه بخش: مقدمه، متن، و تتمه است. | ||
مقدمه، با امضای (م. ع. م) نوشته شده و مهم‌ترین انتقادات وی بر مثنوی و | مقدمه، با امضای (م. ع. م) نوشته شده و مهم‌ترین انتقادات وی بر [[مثنوی معنوی|مثنوی]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]]، بدین قرار است: او از این که مثنوی با یاد خدا آغاز نیافته، آن را سنّت‌شکنی می‌نامد و ادامه می‌دهد که [[مثنوی معنوی|مثنوی]] پُر از مطالب ناصواب، روایات مجعول و افکار انحرافی است و باید مانند کتاب [[إحياء علوم الدين|احیاء علوم الدین]] [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] تهذیب می‌شد؛ وی همچنین می‌گوید [[مثنوی معنوی|مثنوی]] از [[کلیله و دمنه]] و کتب احادیث جعلی، مطالبی اقتباس کرده، ولی از منابع معتبر شیعه بهره‌ای نگرفته است و این نشان می‌دهد که [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] با معارف اهل‌بیت بیگانه بوده است. نگارنده، در ادامه به تفصیل به بررسی زندگانی [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] می‌پردازد و با ذکر مثال‌هایی او را فرد بد اخلاق، عنصر نامطلوب و بیگانه با معارف شیعه معرفی و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] با این خصوصیات استحقاق آن را داشت که مولوی وی را به عنوان معشوق بی‌انباز خود تلقی نماید؟ | ||
متن کتاب، نوشتۀ سید جواد مدرسی یزدی است و در آن کتابِ رساله در ردّ مثنوی، اثر میرزا علی اکبر | متن کتاب، نوشتۀ [[مدرسی‌یزدی، جواد|سید جواد مدرسی یزدی]] است و در آن کتابِ رساله در ردّ مثنوی، اثر [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|میرزا علی اکبر مصلایی]]، مورد شرح و تفسیر قرارگرفته است؛ کاری که جواد مدرسی، بر این رساله انجام داده،این است که همان نقد، اندیشه و خط فکری [[مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر|مصلایی]] را، البته بالحن ملایم‌تر، و با ارائه نمونه مثال‌های بسیار و توضیحات کافی شرح و بسط داده است. | ||
مهم‌ترین | مهم‌ترین موضوع‌ها و عناوین این بخش بدین قرار است: [[مثنوی معنوی|مثنوی]] سنّی است؛ [[مثنوی معنوی|مثنوی]] صوفی است؛ سقوط تکالیف از نظر [[مثنوی معنوی|مثنوی]]؛ مسأله سماع؛ جبر و اختبار؛ وحدت وجود؛ اتحاد مذاهب و ادیان؛ نهی داود از ساخت مسجدالاقصی در [[مثنوی معنوی|مثنوی]]؛ ماجرای موسی و شبان؛ اطلاق عاشق و معشوق به خدا؛ هرزه سرایی، هزلیات، شطحیات و.... | ||
نظر | |||
به عنوان مثال، در بحث مثنوی سنّی است، با استفاده از مثنوی دلایل و شواهد بسیاری، مبنی بر سنّی بودن مولوی ارائه می‌نماید و نشان می‌دهد که بسیاری از افکار مطرح شده در مثنوی همگی بر مذاق سنیان تبیین شده است. همچنین در بحث مثنوی صوفی است. دلایل و شواهد بسیاری از سراسر | به عنوان مثال، در بحث [[مثنوی معنوی|مثنوی]] سنّی است، با استفاده از [[مثنوی معنوی|مثنوی]] دلایل و شواهد بسیاری، مبنی بر سنّی بودن [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] ارائه می‌نماید و نشان می‌دهد که بسیاری از افکار مطرح شده در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] همگی بر مذاق سنیان تبیین شده است. همچنین در بحث مثنوی صوفی است. دلایل و شواهد بسیاری از سراسر [[مثنوی معنوی|مثنوی]]، مبنی بر صوفی بودن مولوی ارائه می‌کند. | ||
در بخش تتمه، اصل رساله در ردّ مثنوی، اثر مصلایی، قرار دارد، این رساله، حدود پنجاه صفحه کتاب را در بر گرفته و شش دفتر مثنوی را به ترتیب تحقیق نموده و ابیاتی را که به قول وی صراحتی در عقاید فاسد دارد، استخراج و با لحن تند و گزنده نقد و رد کرده است. در پایان کتاب فهرست‌های آیات. روایات اشخاص و کتاب‌ها تدوین ودرج گردیده است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص250-251</ref> | در بخش تتمه، اصل رساله در ردّ مثنوی، اثر مصلایی، قرار دارد، این رساله، حدود پنجاه صفحه کتاب را در بر گرفته و شش دفتر [[مثنوی معنوی|مثنوی]] را به ترتیب تحقیق نموده و ابیاتی را که به قول وی صراحتی در عقاید فاسد دارد، استخراج و با لحن تند و گزنده نقد و رد کرده است. در پایان کتاب فهرست‌های آیات. روایات اشخاص و کتاب‌ها تدوین ودرج گردیده است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص250-251</ref> | ||
نسخهٔ ۲۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۵۹
| نقدی بر مثنوی معنوی | |
|---|---|
| پرونده:NUR.....J1.jpg | |
| پدیدآوران | مصلایی‌یزدی، علی‌اکبر (نویسنده) مدرسی‌یزدی، جواد (نویسنده) |
| ناشر | انتشارات انصاریان |
| مکان نشر | قم |
| سال نشر | 1386 |
| چاپ | سوم |
| کد کنگره | |
نقدی بر مثنوی معنوی تألیف علی‌اکبر مصلایی‌یزدی و جواد مدرسی‌یزدی؛ این کتاب، جدّی‌ترین نقد و ردی بر پاره‌ای مطالب مثنوی است که گاه به مناسبت، دامنۀ نقد، مطلق تصوف را در بر می‌گیرد و حتی در برخی موارد به نزاع شدید کلامی و فرقه‌ای(شیعه و سنی) نیز کشیده می‌شود.
مؤلفان، فقیه اصولی و از مخالفان سرسخت تصوف هستند و مخاطب آنان، در این کتاب، بیشتر کسانی‌اند که به اشتباه مثنوی را کتاب شیعی می‌پندارند و آن را شعار و دثار خود نموده‌اند؛ نویسندگان تأکیدشان بر این است که مولوی نه تنها شیعه نیست بلکه سنّی متعصب و صوفی اتحادی هم هست و کتاب مثنوی او بر اساس مبانی اعتقادی سنّیان و صوفیان، سروده شده است.
کتاب دارای سه بخش: مقدمه، متن، و تتمه است.
مقدمه، با امضای (م. ع. م) نوشته شده و مهم‌ترین انتقادات وی بر مثنوی و مولانا، بدین قرار است: او از این که مثنوی با یاد خدا آغاز نیافته، آن را سنّت‌شکنی می‌نامد و ادامه می‌دهد که مثنوی پُر از مطالب ناصواب، روایات مجعول و افکار انحرافی است و باید مانند کتاب احیاء علوم الدین غزالی تهذیب می‌شد؛ وی همچنین می‌گوید مثنوی از کلیله و دمنه و کتب احادیث جعلی، مطالبی اقتباس کرده، ولی از منابع معتبر شیعه بهره‌ای نگرفته است و این نشان می‌دهد که مولوی با معارف اهل‌بیت بیگانه بوده است. نگارنده، در ادامه به تفصیل به بررسی زندگانی شمس می‌پردازد و با ذکر مثال‌هایی او را فرد بد اخلاق، عنصر نامطلوب و بیگانه با معارف شیعه معرفی و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا شمس با این خصوصیات استحقاق آن را داشت که مولوی وی را به عنوان معشوق بی‌انباز خود تلقی نماید؟
متن کتاب، نوشتۀ سید جواد مدرسی یزدی است و در آن کتابِ رساله در ردّ مثنوی، اثر میرزا علی اکبر مصلایی، مورد شرح و تفسیر قرارگرفته است؛ کاری که جواد مدرسی، بر این رساله انجام داده،این است که همان نقد، اندیشه و خط فکری مصلایی را، البته بالحن ملایم‌تر، و با ارائه نمونه مثال‌های بسیار و توضیحات کافی شرح و بسط داده است.
مهم‌ترین موضوع‌ها و عناوین این بخش بدین قرار است: مثنوی سنّی است؛ مثنوی صوفی است؛ سقوط تکالیف از نظر مثنوی؛ مسأله سماع؛ جبر و اختبار؛ وحدت وجود؛ اتحاد مذاهب و ادیان؛ نهی داود از ساخت مسجدالاقصی در مثنوی؛ ماجرای موسی و شبان؛ اطلاق عاشق و معشوق به خدا؛ هرزه سرایی، هزلیات، شطحیات و....
به عنوان مثال، در بحث مثنوی سنّی است، با استفاده از مثنوی دلایل و شواهد بسیاری، مبنی بر سنّی بودن مولوی ارائه می‌نماید و نشان می‌دهد که بسیاری از افکار مطرح شده در مثنوی همگی بر مذاق سنیان تبیین شده است. همچنین در بحث مثنوی صوفی است. دلایل و شواهد بسیاری از سراسر مثنوی، مبنی بر صوفی بودن مولوی ارائه می‌کند.
در بخش تتمه، اصل رساله در ردّ مثنوی، اثر مصلایی، قرار دارد، این رساله، حدود پنجاه صفحه کتاب را در بر گرفته و شش دفتر مثنوی را به ترتیب تحقیق نموده و ابیاتی را که به قول وی صراحتی در عقاید فاسد دارد، استخراج و با لحن تند و گزنده نقد و رد کرده است. در پایان کتاب فهرست‌های آیات. روایات اشخاص و کتاب‌ها تدوین ودرج گردیده است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص250-251
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.