طنز در مثنوی معنوی

طنز در مثنوی معنوی
پدیدآوران	علومی، محمدعلی (نویسنده)
ناشر	شرکت کتاب‌های جیبی
مکان نشر	تهران
سال نشر	1386
چاپ	اول
موضوع	لطیفه‌، هجو و طنز مولوی، جلال‌الدین‌ محمد بن‌ محمد، ۶۰۴ - ۶۷۲ق‌. مثنوی,نقد و تفسیر مولوی، جلال‌الدین‌ محمد بن‌ محمد، ۶۰۴ - ۶۷۲ق‌. مثنوی,قرن‌ ۷ ق‌ طنز فا‌رسی‌,قرن‌ ۷ ق‌ - تا‌ریخ‌ و نقد شعر فا‌رسی‌
تعداد جلد	3ج
کد کنگره	‏PIR ۵۳۰۱/ع۸ط۹

طنز در مثنوی معنوی اثر محمدعلی علومی، به بررسی طنز و فکاهیات در دفتر اول تا ششم "مثنوی معنوی"، سروده‌ی مولانا اختصاص یافته است و در سه جلد منتشر شده است.

طنز در مثنوی معنوی (جلد اول)

این کتاب؛ در قطع جیبی؛ شامل یک پیش درآمد و داستان‌های طنزآلود دفتر اول و دوم مثنوی است. در پیش در آمد دیدگاه تعدادی از نظریه‌پردازان را در باب چگونگی و چرایی ایجاد طنز بیان می‌کند و به این نکته اشاره دارد که با توجه به چون و چند ایجاد طنز، مولانا در مثنوی، داستان سرایی طنزپرداز است. نگارنده برای درک طنز داستان‌های مثنوی، تفاوت‌های معنا و مفهوم داستان را در گذشته و حال به ایجاز شرح می‌دهد.

در بخش داستان‌ها، سیزده حکایت طنز آمیز و دوازده داستان فکاهی (فرق طنز و فکاهی در جلد سوم این مجموعه آمده‌است) را از دفتر اول و دوم مثنوی گردآوری کرده است و در قسمت حکایات، غالبا، ابتدا آن‌ها را شرح نموده و سپس شیوه‌های داستان پردازی و لایه‌های پنهانی داستان را توضیح می‌دهد.

منابع و مآخذ در پایان کتاب درج شده است.

طنز در مثنوی معنوی (جلد دوم)

این کتاب، شامل مقدمه و طنزهای دفتر سوم و چهارم مثنوی است.

در مقدمه با هدف درک طنزهای مولانا، بخش‌هایی از آرا و اندیشه‌های بزرگان و نظریه پردازان ایرانی و خارجی را ذکر نموده است. داستان‌های طنز و فکاهی در دو بخش جداگانه تدوین شده و مؤلف غالبا داستان‌های طنزآمیز را شرح کرده و شیوه‌های طنز پردازی و داستان پردازی مولانا و لایه‌های پنهانی داستان را نیز بررسی و توضیح داده است.

منابع و مآخذ در پایان کتاب آمده است.

طنز در مثنوی معنوی (جلد سوم)

این کتاب، شامل مقدمه‌ای کوتاه و طنزهای دفتر پنجم و ششم مثنوی است. در مقدمه، تفاوت داستان فکاهی و طنز و ساختار آن به اختصار بیان شده است. داستان‌های طنزآلود و فکاهیات در دو بخش جداگانه تنظیم و مانند دو دفتر قبلی، تنها داستان‌های آن شرح داده شده و شیوه‌های طنزپردازی مولانا مورد بررسی قرار گرفته است.

منابع و مآخذ در پایان کتاب درج شده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.