دین ایرانی بر پایه متن‌های معتبر یونانی: تفاوت میان نسخه‌ها

''' دین ایرانی بر پایه متن‌های معتبر یونانی '''، نوشته‌ای درباره کهن‌ترین ادوار دین ایرانیان باستان بر پایه متن‌های معتبر یونانی است. کتاب مزبور، بازنویسی متن چهار سخنرانی از امیل بنونیست، شرق‌شناس بزرگ فرانسوی و متخصص در تحقیقات ایران‌شناسی است که در سال 1926م. در دانشگاه سوربن انجام شده است. بهمن سرکاراتی این کتاب را به فارسی برگردانده است.  

کتاب دارای چهار فصل اصلی و نتیجه است. نویسنده ابتدا پس از بیان یک سلسله داده‌های کلی و مفید به عنوان سرآغازی بر مباحث بعدی، به بازگو کردن دیده‌ها و دیدگاه‌های هرودت درباره دین کهن ایرانیان، که هسته اصلی آن را پرستش مظاهر طبیعت همچون باد یا اشکال تجسم یافته آرمان‌هایی والا، یا شخصیت‌های قهرمانی تشکیل می‌داد، می‌پردازد.  

بخش دیگر به دیدگاه‌های استرابو اختصاص دارد. او مشاهدات خود را با مو شکافی فراوان –البته برخی از دانسته‌هایش را از هرودوت گرفته – بدون کاستی و فزونی نقل می‌کند. از مطالبی که استرابو نقل می‌کند، برخی شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود در میان آداب پارسیان و مادها باز شناخته می‌شود. بخش دیگر کتاب به بحث درباره پلوتارخ، نویسنده و حکیم یونانی (46 تا 120م.) اختصاص دارد و گفته شده که او روایت‌های خود را در مواردی از تئوپمپوس گرفته است. با توجه به مطالبی که از پلوتارخ برجا مانده، می‌توان گفت که گفته‌های او درباره شناخت آیین مغان و زروانیسم اهمیت دارد. در پایان، نتیجه گرفته شده که نه یونانیان و نه سریانی‌ها و نه نویسندگان ارمنی، هیچ کدام از زرتشت اوستایی و از آیین او که در گاهان بازگو شده، آگاهی نداشته‌اند<ref> شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، ص96-97</ref>.