خوارج در تاریخ

خوارج در تاریخ
پدیدآوران	جعفری، یعقوب (نويسنده)
ناشر	دفتر نشر فرهنگ اسلامی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1373ش
چاپ	2
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	ج7خ9 242 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

خوارج در تاریخ، نوشته یعقوب جعفری (معاصر)، با تکیه بر منابع فراوان، به تحلیل تاریخ خوارج و چگونگی پیدایش و نشو و نما و انتشار آنها در بلاد اسلامی می‌نشیند. همچنین به بررسی عقاید و اندیشه‌ها و بیان فرقه‌های گوناگون و معرفی شخصیت‌های نظامی و سیاسی و فکری و ادبی آنان می‌پردازد.

کتاب، مشتمل بر ده فصل است. نویسنده در فصل اول، پس از ذکر شواهد و قراین و اسناد تاریخی در اثبات اینکه سران خوارج انگیزه دینی نداشتند، بلکه عوامل سیاسی و تعصبات نژادی دست‌مایه کار آنها بود، می‌نویسد: «اما متأسفانه بعضی از نویسندگان معاصر در این موضوع دچار اشتباه بزرگی شده‌اند که نه‌تنها با منابع تاریخی تضادی آشکار دارد، بلکه به‌نوعی کار خوارج را توجیه می‌کند؛ به‌طوری‌که آنها افرادی منطقی و متدین و قابل دفاع به ‌نظر می‌رسند». این نظریه از طرف آقای سید جعفر شهیدی نویسنده کتاب تاریخ تحلیلی اسلام ابراز شده است. تأکید این نظریه بر دو مطلب است که هر دو از لحاظ تاریخی مخدوش است و منابع مسلم تاریخی آنها را نفی می‌کند‏.

پس از پایان دردناک جنگ صفین، دوازده هزار تن از سپاهیان، به بهانه اعتراض به قبول حکمیت از سپاهیان امام علی(ع) جدا شدند و به‌جای کوفه عازم محلی به نام «حروراء» شدند. در آنجا بود که گروهی تندرو و غیر قابل انعطاف و خودخواه به نام خوارج به ‌وجود آمدند‏.

قیام‌های خوارج، خوارج در ایران، عماد و بلاد مغرب، فرقه‌های خوارج، بررسی آراء و عقاید خوارج، احتجاجات با خوارج و ادبیات خوارج، از مباحث خواندنی در فصول دیگر کتاب است.

در فصل آخر کتاب نیز خطبه‌ها و سخنان امیرالمؤمنین(ع) درباره خوارج که در نهج‌البلاغه آمده، به‌عنوان منبعی مطمئن و بی‌نظیر در جهت شناخت خوارج، با تبویب خاصی آورده شده است. در واقع، خطبه‌ها و سخنان امام در این زمینه رنج‌نامه‌های اوست که بر زبانش جاری شده تا به جهانیان اعلام کند که چگونه آن روح بزرگ در قفس تنگ‌نظری‌ها و کج‌اندیشی‌های مشتی مقدس‌مآب بی‌شعور محصور شده بود و از دوست و دشمن چه بر سرش آمد‏.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.