بلوی، عبدالله بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

بلوی، عبدالله بن محمد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۳

۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان'

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۲۳٬۴۰۲

ویرایش

@@ خط ۳۸: / خط ۳۸: @@
 [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]]، نخستین کسی است که از او نام برده و گفته است: «وی مردی خطیب و فقیه و دانشمند بود»<ref>ر.ک: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ج1، ص1766</ref>‏.
 ==آثار==
-بلوی کتاب‌های متعددی تألیف کرد، از جمله: كتاب الأبواب، كتاب المعرفة و كتاب الدين و فرائضه<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>‏. این آثار همه مفقود شده‌اند، اما او به سبب کتاب دیگرش، «سيرة أحمدبن طولون»، بسیار شهرت دارد. حدود 1314ش، [[کردعلی، محمد|محمد کُردعلی]]، نسخه‌ای بسیار قدیمی از این تاریخ گران‌بها را در کتابخانه ظاهریه دمشق پیدا کرد و آن را با مقدمه‌ای طولانی و شرحی مفید انتشار داد (دمشق 1939م). او بلوی را نویسنده‌ای اسماعیلی پنداشته بود، اما ایوانف، [[زنجانی، ابوعبدالله|ابوعبدالله زنجانی]] و عبدالحمید عَبّادی، نظر او را اشتباه دانسته‌اند. از میان رجال‌شناسان شیعه، [[طوسی، محمد بن حسن|طوسی]] در «[[الفهرست (طوسی)|الفهرست]]» تنها به نقل مطالب [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]] پرداخته است. لیکن [[ابن غضائری، احمد بن حسین|ابن غضائری]]، وی را کذّاب و وضّاع و حدیث او را بی‌اعتبار دانسته است. [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] نیز ذیل ترجمه محمد بن حسن جعفری، که از مشایخ بلوی است، وی را جَرح کرده و در روایت، ضعیف دانسته است. برخی روایات بلوی، این دیدگاه را تأیید می‌کند. «[[ميزان الاعتدال]]» [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] و «[[لسان الميزان]]» [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] نیز از بلوی نام برده و (با استناد به گفته [[دارقطنی، علی بن عمر|دارقُطنی]]) او را جاعل حدیث دانسته‌اند؛ ازین‌رو نمی توانسته‌اند به او استناد کنند. به گفته [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]]، کتاب سفرنامه امام شافعی (رحلة الشافعي) را بلوی نوشته، اما بیشتر مطالب آن ساختگی است. کتاب «سيرة ابن طولون» او برای آگاهی از تاریخ این پادشاه بزرگ و تاریخ مصر و خلافت عباسی و تاریخ خاور نزدیک در نیمه دوم قرن سوم، مهم‌ترین منبع بشمار می‌آید. این کتاب از کتاب‌های مشابه در همین باب (مانند سيرة ابن طولون، تألیف ابن دایه که ابن سعید آن را در المغرب تلخیص کرده؛ كتاب المکافأة، تألیف همو؛ أخبار سيبويه المصري، تألیف ابن زُلاق و كتاب الولاة و القضاة، تألیف کندی) مفصل‌تر است.
+بلوی کتاب‌های متعددی تألیف کرد، از جمله: كتاب الأبواب، كتاب المعرفة و كتاب الدين و فرائضه<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>‏. این آثار همه مفقود شده‌اند، اما او به سبب کتاب دیگرش، «سيرة أحمدبن طولون»، بسیار شهرت دارد. حدود 1314ش، [[کردعلی، محمد|محمد کُردعلی]]، نسخه‌ای بسیار قدیمی از این تاریخ گران‌بها را در کتابخانه ظاهریه دمشق پیدا کرد و آن را با مقدمه‌ای طولانی و شرحی مفید انتشار داد (دمشق 1939م). او بلوی را نویسنده‌ای اسماعیلی پنداشته بود، اما ایوانف، [[زنجانی، ابوعبدالله|ابوعبدالله زنجانی]] و عبدالحمید عَبّادی، نظر او را اشتباه دانسته‌اند. از میان رجال‌شناسان شیعه، [[طوسی، محمد بن حسن|طوسی]] در «[[الفهرست (طوسی)|الفهرست]]» تنها به نقل مطالب [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]] پرداخته است. لیکن [[ابن غضائری، احمد بن حسین|ابن غضائری]]، وی را کذّاب و وضّاع و حدیث او را بی‌اعتبار دانسته است. [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] نیز ذیل ترجمه محمد بن حسن جعفری، که از مشایخ بلوی است، وی را جَرح کرده و در روایت، ضعیف دانسته است. برخی روایات بلوی، این دیدگاه را تأیید می‌کند. «[[ميزان الاعتدال]]» [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] و «[[لسان الميزان]]» [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] نیز از بلوی نام برده و (با استناد به گفته [[دارقطنی، علی بن عمر|دارقُطنی]]) او را جاعل حدیث دانسته‌اند؛ ازین‌رو نمی‌توانسته‌اند به او استناد کنند. به گفته [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]]، کتاب سفرنامه امام شافعی (رحلة الشافعي) را بلوی نوشته، اما بیشتر مطالب آن ساختگی است. کتاب «سيرة ابن طولون» او برای آگاهی از تاریخ این پادشاه بزرگ و تاریخ مصر و خلافت عباسی و تاریخ خاور نزدیک در نیمه دوم قرن سوم، مهم‌ترین منبع بشمار می‌آید. این کتاب از کتاب‌های مشابه در همین باب (مانند سيرة ابن طولون، تألیف ابن دایه که ابن سعید آن را در المغرب تلخیص کرده؛ كتاب المکافأة، تألیف همو؛ أخبار سيبويه المصري، تألیف ابن زُلاق و كتاب الولاة و القضاة، تألیف کندی) مفصل‌تر است.
 بلوی یقیناً پس از ابن دایه وفات یافته؛ نیز می‌دانیم که ابن دایه بعد از 330ق، درگذشته است. میان دو کتاب سیره بلوی و سیره ابن دایه، تشابهات بسیاری وجود دارد؛ هرچند که سیره بلوی مفصل‌تر است. به گفتة [[کردعلی، محمد|کُردعلی]]، بلوی کتاب خود را از کتاب ابن دایه رونویسی کرده است. اما شاید هر دو، منبع مشترکی داشته‌اند که همان اسناد رسمی محفوظ در «ديوان الإنشاء» بوده که احمد بن طولون در مصر تأسیس کرده بود. سیره بلوی به چند دلیل بی‌نظیر است: