المصباح في علم النحو

المصباح في علم النحو
پدیدآوران	مطرزی، ناصر بن عبدالسید (نويسنده) طیب، عبدالحمید سید (محقق)
ناشر	پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده‌ زب‍ان‌ و گ‍وی‍ش‌
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا]
سال نشر	13سده
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، المصباح (ابهام زدایی) را ببینید.

المصباح فی علم النحو، اثر ابوالفتح ناصرالدين بن عبدالسيد ابى المكارم بن على خوارزمى حنفى (610-538ق)، مشهور به مُطَرَّزى، محقق و ادیب است که در علم نحو نگاشته است. این کتاب با پژوهش، شرح و پاورقی‌های عبدالحمید سید طلب عرضه شده است.

المصباح، با اینکه حجم کمی داشته و مفهوم را در عبارت‌های کوتاهی بیان کرده است، اما مطالب گوناگونی از دانش نحو را در باب‌هایی مرتّب و منظم ارائه نموده است، به‌گونه‌ای که خواننده را با مرزها و محتوای دانش نحو در بازه زمانۀ کوتاهی آشنا می‌کند و به گمان محقق کتاب، این احاطه را نمی‌توان با خواندن کتاب‌های فربه در این فن به دست آورد.‏

سید طلب نسخه‌های شانزده‌گانه‌ای از المصباح را در «دارُالکتب» یافته است و این اثر را با بهره‌گیری از مجموع آن‌ها عرضه کرده است.‏

مطرزی روش نگارش المصباح را به شیوۀ نگارش عبدالقادر جرجانی انجام داده است؛ او همان راهی را که جرجانی در بیان «عوامل صدگانه» و بنا نمودن باب‌های نحوی بر این عامل‌ها پیموده، رفته است. ازاین‍‌‌‌‌‌رو، او پس از توضیح اصطلاح‌های نحوی و اِعراب الفاظ، به انواع عوامل لفظی قیاسی، سماعی و معنوی می‌پردازد و در پایان نیز، از تعریف، تنکیر، تأنیث و تذکیر اسم‌ها، توابع، اعراب اصلی و غیراصلی، مضمرات، نون وقایه و انواع مضمرات سخن می‌گوید. البته این «خاتمه» را نه از باب اینکه این مبحث‌ها زیرمجموعۀ باب‌های عوامل باشند، آورده است؛ بلکه صرفاً خواسته است که توضیحی از آن‌ها داده باشد.‏

محقق به‌تناسب بحث «عوامل»، مقدمه‌ای را در بارۀ «عامل» از دیدگاه نحویان دیرین، مانند سیبویه، ابن جنی و ابن مضاء قرطبی، و امروزین، مانند ابراهیم مصطفی، عبدالمتعال صعیدی، شوقی ضیف و تمام، نگاشته است.‏

فهرست محتوا در پایان کتاب آمده است.

منابع مقاله

1. متن کتاب
2. مقدمه محقق